Danıştay 6. Daire 2018/5772 Esas 2022/4363 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/5772
Karar No : 2022/4363

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli İli, Karamürsel İlçesi, … Mahallesi, … ada, …-… ve … ada … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda Karamürsel Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla kabul edilerek Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla tadilen onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonunun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; imar mevzuatı gereği alt ölçekli imar planlarının üst ölçekli imar planlarına uygun olması gerektiği, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında taşınmazlar için belirlenen kullanım kararlarının, 1/25.000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarıyla uyumlu olduğu, üst ölçekli imar planlarının iptali istemiyle açılmış her hangi bir davanın da bulunmadığı anlaşıldığından üst ölçekli imar planlarına uygun hazırlanan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında planlama ilkelerine ve hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı hazırlanırken ilgili kurum görüşlerinin alınmadığı, taşınmazlardaki zeytin ağaçlarının yok edildiği, yüksek eğimli tarım arazilerinin imara açıldığı, ortaöğretim alanının yer seçiminin doğru yapılmadığı, kamu yararının gözetilmediği ileri sürülerek temyize konu kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
… Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, planların kademeli birlikteliği ilkesi gereği dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının üst ölçekli 1/5000 ve 1/25000 ölçekli nazım imar planlarına uygun hazırlandığı, temyize konu kararın usul ve yasaya uygun olduğu, davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
… Belediye Başkanlığı tarafından, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun hazırlandığı, üst ölçekli imar planlarında yer alan tarımsal niteliği korunacak alanların aynı şekilde dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planına aktarıldığı, taşınmazların kullanım kararlarında önceki imar planlarına göre büyük bir değişiklik yapılmadığı, davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Kocaeli İli, Karamürsel İlçesi, … Mahallesi, … ada, …, … ve … ada, … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla 1/50.000 ölçekli çevre düzeni, 1/25.000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planları revizyonunun kabul edildiği, bu planlar uyarınca Karamürsel Belediye Meclisinin … tarih ve .. sayılı kararıyla kabul edilerek Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla tadilen onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı revizyonunun 10.02.2016-10.03.2016 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, davacı tarafından askı süresi içerisinde yapılan itirazın reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmıştır. Anılan Kanunun 8. maddesinde ise alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.
3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı Ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunun 20. maddesinin 2. fıkrasında, "Zeytincilik sahaları daraltılamaz. Ancak, belediye sınırları içinde bulunan zeytinlik sahalarının imar hudutları kapsamı içine alınması hâlinde altyapı ve sosyal tesisler dahil toplam yapılaşma, zeytinlik alanının % 10’unu geçemez. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığının fenni gerekçeye dayalı iznine tabidir. Bu iznin verilmesinde, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bağlı araştırma enstitülerinin ve mahallinde varsa ziraat odasının uygun görüşü alınır. Bu hâlde dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilemez ve sökülemez. İzinsiz kesenler veya sökenlere ağaç başına altmış Türk Lirası idarî para cezası verilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, İdare mahkemesince dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında taşınmazlar için belirlenen kullanım kararlarının, 1/25.000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarıyla uyumlu olduğu tespitine dayanılarak davanın reddine karar verilmiş ise de, … ada, … ve … ada, … parsel sayılı taşınmazların tapu kaydında zeytinlik vasfında olması nedeniyle, öncelikle taşınmazların 3573 sayılı Kanun kapsamında zeytincilik sahası olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir. Anılan Kanun kapsamında olması halinde zeytincilik sahalarının imar hudutları(imar planı sınırları) içine alınabileceği ancak alt yapı ve sosyal tesisler dahil toplam yapılaşmaya açılan alanın zeytincilik alanının %10'unu geçemeyeceği ve ilgili kurumların da uygun görüşünün alınması gerektiği açıktır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince aralarında ziraat mühendisinin de bulunduğu bilirkişi heyeti oluşturularak taşınmazların bulunduğu mahalde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle uyuşmazlık konusu taşınmazların zeytinlik vasfında olup olmadığı, zeytinlik vasfında ise dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planıyla taşınmazlar için getirilen kullanım kararının yukarıda yer verilen Kanun hükmüne uygun olup olmadığı açıklığa kavuşturularak yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 07/04/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.