Danıştay 2. Daire 2021/17266 Esas 2022/1692 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/17266
Karar No : 2022/1692

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Kurumu Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:... , K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; davacı idare adına, 2013/1-12 dönemlerine ilişkin tahakkuk ettirilen ecrimisil bedelinin tahsili amacıyla düzenlenen 1.124.812,85-TL tutarlı, ... günlü, ... ana takip numaralı ödeme emrinin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla; olayda davacı idare vekili tarafından, dava dilekçesinin 3. sayfasının 8. maddesinde ... günlü, ... sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile ... günlü, ... sayılı ecrimisil ihbarnamesinin davacı idareye tebliğ edildiği ve kesinleştiğinin belirtildiğinin görüldüğü, bu durumda, ödeme emrinin dayanağı olan ecrimisil ihbarnamelerinin davacı idareye tebliğ edildiği ve kesinleştiği anlaşıldığından, kesinleşen kamu alacağının tahsili amacıyla düzenlenen dava konusu ödeme emrinde hukuka ve mevzuata aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine hükmedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:... , K:... sayılı temyize konu kararla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı idare tarafından; ödeme emrine ve dayanağı olan ecrimisil ihbarnamesine konu taşınmaza Hazinenin belli oranda ortak olması sonucunu doğuran imar düzenlemesinin iptal edildiği, herhangi bir borcunun bulunmadığı, söz konusu taşınmaz üzerinde Hazine hissedarlığının yolsuz tescil olduğunun Yargıtay tarafından kabul edildiği, yolsuz tescil nedeniyle Hazineye borçlu olamayacağının ortaya çıktığı ileri sürülerek, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Davalı idare tarafından; söz konusu borcun 28/10/2019 tarihinde ödendiği, ödeme emrinin takipten kaldırıldığı belirtilerek, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Kocaeli ili, Darıca ilçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... ada, ... parselde bulunan tamamı Hazineye ait 35.081,00 m² yüzölçümlü taşınmazın 4.721,31 m²'si üzerinde otel (dinlenme tesisi); yine Darıca ilçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... numaralı parselin güney mevkiisinde bulunan Hazineye ait 1.345,99 m² yüzölçümlü taşınmazın tamamının üzerinde bahçe (kameriye ve yeşil alan) yapılmak suretiyle davacı idare tarafından işgal edildiğinin 08/08/2018 günlü, ayrı ayrı düzenlenen taşınmaz tespit tutanaklarıyla tespit edildiği, bunun üzerine davacı idare adına 09/08/2013-08/08/2018 tarihlerini kapsayan dönem bakımından 4.721,31 m²'lik işgal için 1.096.034,92-TL ecrimisil istenilmesine dair ... günlü, ... sayılı; 1.345,99 m²'lik işgal için 09/08/2013-08/08/2018 tarihlerini kapsayan dönem bakımından 312.457,26-TL ecrimisil istenilmesine dair ... günlü, ... sayılı ecrimisil ihbarnamelerinin düzenlendiği, söz konusu ihbarnamelerin 05/11/2018 tarihinde davacı idareye tebliğ edildiği, ihbarnamelerin dava açılmayarak kesinleştiği, daha sonra ecrimisil alacaklarının tahsili amacıyla %20 indirimli (1.096.034,92-TL ecrimisil istenilmesine dair ... günlü, ... sayılı ihbarname için 876.827,94-TL; 312.457,26-TL ecrimisil istenilmesine dair ... günlü, ... sayılı ecrimisil ihbarnamesi için 247.984,91-TL, (davalı idareye yasal takip için bildirilen miktar: 249.965,81-TL) ) olmak üzere toplam 1.124.812,85-TL üzerinden davacı idare adına dava konusu ödeme emrinin tesis edilerek tebliğ edilmesi üzerine anılan ödeme emrinin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesinin 1. fıkrasında, ''İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.'' hükmü yer almaktadır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un ''Ödeme emri'' başlıklı 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı hüküm altına alınmış olup, ''Ödeme emrine itiraz'' başlıklı 58. maddesinde ise, kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı iddialarıyla dava açabileceği kurala bağlanmıştır.
Belirtilen hükümlere göre bir amme alacağının tahsili amacıyla ödeme emri düzenlenebilmesi için ortada kesinleşmiş ve vadesinde ödenmemiş bir alacağın bulunması ve kendisine ödeme emri tebliğ olunan kişinin ödeme emrinin iptali için açtığı davada ileri sürebileceği hukuka aykırılık iddialarının; böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı şeklinde olması gerekmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; mülkiyeti davacı idareye ait olan Kocaeli ili, Gebze ilçesi, Darıca ilçesi, ... mevkiinde bulunan; ... pafta,... parsel ve 3.580 m² yüzölçümlü, ... pafta, ... parsel ve 860 m² yüzölçümlü,... pafta, ... parsel ve 4.850 m² yüzölçümlü, ... pafta,... parsel ve 4.850 m² yüzölçümlü 4 adet parselin, Darıca Belediyesi Encümen kararı doğrultusunda 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. madde uygulaması kapsamında oluşturulan; ... pafta, ... ada ve ... sayılı parselde kayıtlı 35.081 m² yüzölçümlü tek parsel içinde yer aldığı, imar düzenlemeleri ile yüzölçümü 35.081 m² olan mezkur parselin; 30.360 m² yüzölçümüne tekabül eden ... hissesinin davacı idare adına, 4.721 m² yüzölçümüne tekabül eden ... hissesinin ise Maliye Hazinesi adına 18/02/1997 tarihinde tescil edildiği, dolayısıyla Hazinenin, davacı idareyle birlikte taşınmaz üzerinde hisseli malik olduğu, davacı idare tarafından mülkiyeti kendisine ait Darıca ilçesi, ... mevkiinde bulunan; ... pafta, ... parsel, ... pafta, ... parsel, ... pafta, ... parsel,... pafta,... parsel sayılı taşınmazların 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi uyarınca tabi tutulduğu imar düzenlemesine ilişkin Darıca Belediyesi Encümen kararının ve bu kararın dayanağını teşkil eden 1/1000 ölçekli imar planının kendi taşınmazlarına yönelik kısmının iptali istemiyle Darıca Belediye Başkanlığına karşı ... İdare Mahkemesinde 29/05/2001 tarihinde dava açıldığı, ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:... , K:... sayılı kararıyla; dava konusu parselasyon işleminin iptaline, davanın imar planına ilişkin kısmının reddine karar verildiği, anılan kararın temyiz incelemesinden geçerek karar düzeltme süresi sonunda kesinleştiği, ... İdare Mahkemesinin iptal kararı üzerine, davacı idare tarafından, ... ada ... sayılı parseldeki Hazine adına kayıtlı ... payın iptali ile kendileri adına kayıt ve tescili istemiyle Maliye Bakanlığına karşı 17/06/2011 tarihinde açılan davada, ... Asliye Hukuk Mahkemesince, .... Hukuk Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı bozma kararına uyulmak suretiyle, verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararla; davacı idarenin davasının kabulü ile, dava konusu ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının iptali ile Kocaeli ili, Darıca ilçesi, ... mevkii 3580 m², ... pafta, ... parsel; 860 m²,... pafta, ... parsel; 4850 m², ... pafta, ... parsel; 4850 m², ... pafta, ... parsel olarak davacı idare adına tapuya kayıt ve tesciline karar verildiği, anılan kararın temyizi üzerine, ... Hukuk Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla bozulduğu, ancak davacı idarenin karar düzeltme isteminin ... Hukuk Dairesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla kabul edilerek; 20/02/2020 günlü, Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7221 sayılı Kanun'un 7. maddesiyle 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesine eklenen fıkra uyarınca, dava konusu uyuşmazlığın idareye başvuru yoluyla çözülmesi gerektiğinden, imar parselinin kadastral parsele ihyasına yönelik dava konusu talebin, kanun değişikliği nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verildiği, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin ... günlü, E:... , K:... sayılı kararıyla; dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verildiği ve dosyanın temyiz aşamasında olduğu anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, dava konusu edilen ... günlü, ... ana takip numaralı ödeme emrinin 876.827,94-TL tutarlı ikinci kalemi bakımından;
Davacı idare tarafından işgal edildiği ileri sürülen Kocaeli ili, Darıca ilçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... ada, ... parselde bulunan 35.081 m² yüzölçümlü taşınmazın 4.721 m² yüzölçümüne tekabül eden ... hissesi yönünden inceleme yapıldığında; mülkiyeti davacı idareye ait olan Kocaeli ili, Gebze ilçesi, Darıca ilçesi,... mevkiinde bulunan ... pafta ... parsel ve ... pafta ..., ..., ... parsellerin 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi kapsamında imar uygulamasına tabi tutulmasına ilişkin kararın, ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla iptal edilmesi sonucu, 2013-2018 tarihleri arasında imar planındaki durumunun ne olduğu ve bu tarihler arasında mülkiyetinin kime ait bulunduğu hususlarına açıklık getirilmeden eksik inceleme üzerine verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Dava konusu edilen ... günlü, ... ana takip numaralı ödeme emrinin 247.984,91-TL tutarlı birinci kalemi bakımından ise;
Davacı idare tarafından işgal edildiği ileri sürülen Darıca ilçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... numaralı parselin güney mevkiisinde bulunan tamamı Hazineye ait 1.345,99 m² yüzölçümlü taşınmaz yönünden inceleme yapıldığında; tapu senedinde mülkiyetin kime ait olduğu, söz konusu imar uygulaması işlemine karşı açılan davayla ilgisinin olup olmadığı, ilgisinin olması halinde 2013-2018 tarihleri arasında imar planındaki durumunun ne olduğu ve bu tarihler arasında mülkiyetinin kime ait bulunduğu hususlarının Bölge İdare Mahkemesince araştırılması gerektiği, mülkiyetin Hazineye ait olduğunun anlaşılması durumunda davacının iddialarının "borcum yoktur" kapsamında değerlendirilerek Bölge İdare Mahkemesince yeniden bir karar verilmesi gerektiği açıktır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVACININ TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 07/04/2022 tarihinde gerekçede oyçokluğu, esasta oybirliğiyle karar verildi.

(X) KARŞI OY :
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesinin 1. fıkrasında, ''İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.'' hükmü yer almaktadır.
Uyuşmazlıkta, dava konusu edilen ... günlü, ... ana takip numaralı ödeme emrinin 876.827,94-TL tutarı bakımından;
Davacı idare tarafından işgal edildiği ileri sürülen Kocaeli ili, Darıca ilçesi, ... Mahallesi, ... pafta, ... ada, ... parselde bulunan 35.081 m² yüzölçümlü taşınmazın 4.721 m² yüzölçümüne tekabül eden ... hissesi yönünden inceleme yapıldığında;
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. madde uygulaması öncesinde; mülkiyeti davacı idareye ait olan Kocaeli ili, Gebze ilçesi, Darıca ilçesi, ... mevkiinde bulunan; ... pafta, ... parsel ve 3.580 m² yüzölçümlü, ... pafta, ... parsel ve 860 m² yüzölçümlü, ... pafta, ... parsel ve 4.850 m² yüzölçümlü, ... pafta, ... parsel ve 4.850 m² yüzölçümlü 4 adet parselin, Darıca Belediyesi Encümen kararı doğrultusunda 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. madde uygulaması kapsamında oluşturulan; ... pafta, ... ada ve ... sayılı parselde kayıtlı 35.081 m² yüzölçümlü tek parsel içinde yer aldığı, imar düzenlemeleri ile yüzölçümü 35.081 m² olan anılan parselin; 30.360 m² yüzölçümüne tekabül eden 2077/2400 hissesinin davacı idare adına, 4.721 m² yüzölçümüne tekabül eden ... hissesinin ise Maliye Hazinesi adına 18/02/1997 tarihinde tescil edildiği, dolayısıyla Hazinenin, davacı idareyle birlikte taşınmaz üzerinde hisseli malik olduğu, davacı idare tarafından parselasyon işlemine karşı açılan davada ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:... , K:... sayılı kararıyla parselasyon işleminin iptaline karar verildiği ve bu kararın kesinleştiği, idari yargıda verilen iptal kararının gereği, hukuki durumun parselasyon işlemlerinden önceki hale döndüğü, bunun ise davalı idarenin bu parsellerde hissedar olmadığı sonucunu doğurduğu, öte yandan; davacı idare tarafından, ... ada ... sayılı parseldeki Hazine adına kayıtlı ... payın iptali ile kendileri adına kayıt ve tescili istemiyle açılan davada ... Asliye Hukuk Mahkemesinin ... günlü kararıyla, dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verildiği, ecrimisil alacağının, iptal edilen parselasyon işleminde sonraki, 09/08/2013-08/08/2018 tarihleri arasındaki dönemi kapsadığı görülmektedir.
Buna göre, davacı idare tarafından işgal edildiği ileri sürülen taşınmazın, imar uygulaması sonrasında gerçekleştirilen parselasyon işlemine dayalı olarak idari yoldan Hazine adına tescil edildiği, söz konusu imar uygulamasına karşı açılan davada işlemin iptaline karar verilerek Hazinenin taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkının ortadan kalktığı, 3194 sayılı Kanun'un 18. maddesi uyarınca yapılan tescil işlemlerinin, kesinleşen iptal kararı uyarınca bu kararı uygulamak durumunda bulunan İdarece eski hale getirilmesi gerektiği, söz konusu imar uygulaması öncesinde davacı idarenin mülkiyetinde olan taşınmazda fuzuli şagil olarak kabul edilmesine imkan bulunmadığı, dava konusu ... günlü, ... ana takip numaralı ödeme emrinin 876.827,94-TL tutarlı ikinci kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı açıktır.
Bu durumda, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının dava konusu edilen ... günlü, ... ana takip numaralı ödeme emrinin 876.827,94-TL tutarlı kısmının; yukarıda belirtilen gerekçeyle bozulması gerektiği oyuyla Daire kararına gerekçe yönünden katılmıyorum.