Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/14200 Esas 2022/9 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Ankara 14. Asliye Ticaret ile Şanlıurfa Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, kasko sigorta sözleşmesinden kaynaklanan rücuen tazminat talepli icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesince, davacının adresinin Beşiktaş/İstanbul olduğu, kazanın İstanbul ilinde meydana geldiği, kazaya karışan aracın sigorta poliçesinin İstanbul ili, Üsküdar ilçesinde bulunan acente tarafından düzenlendiği, davalı şirketin genel merkezinin Mersis kayıtlarına göre Haliliye/Şanlıurfa ili olduğu, Ankara ilinde şubesi bulunduğuna ilişkin dosya kapsamında herhangi bir bilgi ve belgenin bulunmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Şanlıurfa Asliye Ticaret Mahkemesince ise, davaya konu trafik kazasının İstanbul ilinde gerçekleştiği, davanın Ankara Asliye Ticaret Mahkemeleri'nde açıldığı, davalı vekilinin süresinde sunmuş olduğu cevap dilekçesinde Şanlıurfa Asliye Ticaret Mahkemelerinin yetkili olduğunu belirttiği ancak yetkisizlik kararı veren mahkemece dosya kapsamında davalının Ankara ilinde şubesi olduğuna dair bir bilgi ve belgenin bulunmadığı belirtilmiş ise de mahkemece bu hususta hiçbir araştırma yapılmadığı, salt ticaret sicil kayıtlarına dayanılarak davalı şirketin merkez adresinin Şanlıurfa olması sebebiyle yetkisizlik kararı verildiği, oysa şubenin işlemlerinden doğan davalarda şubenin bulunduğu yer mahkemesinin de yetkili olduğu, davacının bu hususta seçimlik hakka sahip olduğu ve seçim hakkını şubenin bulunduğu yerden yana kullandığı, davalı vekilinin cevap dilekçesinde müvekkilinin Ankara ilinde de faaliyet gösterdiğine dair beyanı dikkate alındığında davalı şirketin Ankara ilinde şubesi bulunması sebebiyle artık Ankara Asliye Ticaret Mahkemeleri'nin yetkili hale geldiği, davaya bakma yetkisinin Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesi'ne ait olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Somut olayda; uyuşmazlık, 6102 sayılı TTK'nın 1472. maddesi uyarınca sigorta şirketi tarafından sigortalısına ödenen tazminatın haksız fiile (trafik kazasına) sebebiyet veren davalı sürücü ve araç malikinden rücuan tahsili istemi nedeniyle başlatılan icra takibine yapılan itiraz nedeniyle takibin durmasından kaynaklanmaktadır.
6100 sayılı HMK'nın genel yetkiyi düzenleyen 6. maddesinin birinci fıkrasına göre; "Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir." Yine aynı Kanunun 16. maddesinde ise "Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir" hükmü yer almaktadır.
6100 sayılı HMK'nın haksız fiillerde yetkiyi düzenleyen 16. maddesinde de esasen HMK'nın 7/I-2. cümlesindeki düzenleme anlamında kesin yetki sözkonusu değildir. Kanun koyucunun maddenin düzenlenmesinde ortaya koyduğu gerekçeden de bu durum fiilden doğan davalarda uygulamada ve doktrinde oluşan görüşler dikkate alınarak haksız fiilin işlendiği yer dışında zararın meydana geldiği yer, gelme ihtimalinin bulunduğu yer ve karşılaştırmalı hukuktaki örnekler de dikkate alınarak zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkili olarak kabul edilmiştir. Bu anlamda; dava sebebi olan haksız fiil halinde dahi HMK'nın 16. maddesi gereğince birden fazla mahkemenin yetkili kılınarak davacıya bir seçimlik hak tanınmış olması gözönüne alındığında, davacı, bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasının bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiç birisinde açmaz ve yetkisiz bir mahkeme de açar ise o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
Somut olayda, sigortacının halefiyet hakkına dayanan rücu davasında, davacı vekili tarafından Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesinde dava açılmış olup, dava dilekçesi davalıya 08/02/2021 tarihinde tebliğ edilmiş, davalı vekili tarafından 10/02/2021 tarihinde cevap dilekçesi ile davalı şirketin adresinin Şanlıurfa olduğu, yetkili mahkemenin Şanlıurfa Mahkemeleri olduğu dolayısıyla dosyanın Şanlıurfa Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesi talep edilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 19/2. maddesine göre, yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. Aynı maddenin son fıkrasında ise yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir düzenlemesi karşısında davalının süresi içerisinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunduğu ve somut uyuşmazlıkta kesin yetki kuralının bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu durumda, uyuşmazlığın Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülerek, sonuçlandırılması gerekir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK’nun 21 ve 22. maddeleri Ankara 14. Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 17/01/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.