Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/14403 Esas 2022/20 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Muş 1. Asliye Hukuk ile Kulp Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
-KARAR-
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimsil istemine ilişkindir.
Muş 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, dava konusu taşınmazların bulunduğu yerde kadastro çalışmaları yapılmadığından parsel numaralarının mevcut olmadığı, davacı tarafın ibraz ettiği eski tapu kayıtlarına göre dava konusu taşınmazların Diyarbakır ili, Kulp ilçesi, Hoşikan Mahallesinin sınırları içinde olduğu, dava sonunda dava konusu taşınmazlar üzerinde elatılan bölüme ilişkin irtifak hakkı veya mülkiyete yönelik hüküm kurulması gerektiği, ayni hakka ilişkin ve hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek durumlarda taşınmazın bulunduğu yerde dava açılması gerektiği, iş bu yetkinin kesin yetki kuralı olup mahkemece her zaman resen dikkate alınabileceği, taşınmazın Kulp ilçesi sınırları içinde bulunması nedeniyle davaya Kulp Asliye Hukuk Mahkemesi'nin bakmaya yetkili ve görevli olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Kulp Asliye Hukuk Mahkemesince ise, taşınmazların Kulp İlçesine 3 km uzaklıkta, Muş İli sınırlarında olduğu, taşınmazın aynına ilişkin açılan davalarda taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin yetkisinin kesin olduğu, davanın taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılması gerektiği, Jandarma araştırma tutanağına göre de taşınmazların Muş İli sınırları içerisinde olduğu, bu nedenle Muş Asliye Hukuk Mahkemesinin davaya bakmaya yetkili ve görevli olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki başlıklı 6100 sayılı HMK'nın 12. maddesinin birinci fıkrasında "Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir" hükmüne yer verilmiştir. Bu kural kamu düzeni ile ilgili olup mahkemece re'sen gözetilir.
Somut olayda, dava kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimsil istemine ilişkin olup, dava dilekçesi, dosya kapsamından taşınmazın aynına ilişkin bir dava olduğu, Kulp İlçe Jandarma Komutanlığının 22/12/2020 tarihli müzekkere cevabından ise dava konusu taşınmazların Muş ili sınırları içerisinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın, dava konusu taşınmazların bulunduğu yer olan Muş 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Muş 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 17/01/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.