Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/202 Esas 2022/223 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil davasının kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca BOZULMASI hakkında Daireden çıkan kararı kapsayan 05/06/2018 gün ve 2016/18680 Esas – 2018/1382 Karar sayılı ilama karşı davacılar ve davalı ... vekillerince verilen dilekçeler ile karar düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -
Kamulaştırmasız el atılan taşınmazlar bedelinin tahsili istemine ilişkin davanın, mahkemece kabulüne karar verilmiş; hüküm davalı ve dahili davalı idareler vekillerince temyizi üzerine Dairemizce bozulmuş, bu karara karşı davacılar ve davalı ... vekillerince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, Yargıtay ilamında yazılı gerekçelere göre davacılar ve davalı ... vekillerinin aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan sair karar düzeltme istekleri HUMK’nun 440. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından yerinde değildir. Ancak;
Davacıların talebi kamulaştırmasız el atılan taşınmazlar bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Davacılardan ... mirasçıları olan ..., ... ile davacılar ... ve ... yönünden gerek bedel artırım davası açmaları, gerekse mülkiyete itiraz davası sonucunda verilen kararın kesinleşmesinden itibaren Kamulaştırma Kanununun 14. maddesinde yazılı 30 günlük hak düşürücü süre içinde bedel arttırım davası açılmadığından kamulaştırma bu davacılar yönünden kesinleşmiş olup, bu nedenle bu davacılar yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçelerle kabulüne karar verilmesi gerekcesiyle hüküm bozulmuşsa da mülkiyete itiraz davasının 30 günlük hak düşürücü sürenin başlamasına neden olmayacağı anlaşılmıştır. Hak düşürücü süreye ilişkin olarak tezyidi bedel davasına gelince;
Dava konusu taşınmazlardan 406 parsel 25.080,00 m2, 407 parsel 56.260,00 m2, 408 parselin 82.680,00 m2, 409 parselin 52.000,00 m2 olup, Büyükçekmece Belediye Başkanlığının 09.02.1988 gün ve 157 sayılı kararı ile tamamının kamulaştırılmasına karar verildiği ve dosyada mevcut tescil kararlarına göre taşınmazların tamamının ... adına tesciline ilişkin kararların tapuda infazı gerçekleştirilmişse de; dosya içerisinde yer alan kamulaştırma evraklarının incelenmesinde 406 parselin tamamına, 407 parselin 33.820,00 m2 lik, 408 parselin 34.440,00 m2 lik 409 parselin ise 29.620,00 m2 lik bölümüne ilişkin kıymet taktirlerinin yapıldığı, davacılar ... ve ... murisi ... ile davacılar ... ve ...'ın 15.06.1988 tarihinde dava konusu taşınmazlara ilişkin bedel artırım davası açtıkları, bir kısım davacıların murisi ...'in 09.08.1988'de öldüğü, Çatalca Asliye Hukuk Mahkemesinin 1988/540-859 karar sayılı yetkisizlik kararı ile Büyükçekmece Asliye Hukuk Mahkemesinin 1989/125 Esas sayılı dosyasına kaydedildiği ve 18.10.1995'te HUMK 409 gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, dosyaya sunulan işbu tezyidi bedel dava dosyası fotokopisinin incelenmesinde davacıların kısmi kamulaştırma yapıldığı gerekcesiyle tezyidi bedel davası açtıkları, dosyada mevcut bilirkişi raporunda da 406 parsel sayılı taşınmazın tamamı, diğer taşınmazlar yönünden ise kısmi kamulaştırmaya ilişkin olarak bedel hesaplaması yapıldığı anlaşılmış olup,
Bu itibarla 406 parsel sayılı taşınmaz yönünden davacılar ... mirascıları ... ve ... ile davacılar ... ve ...'ın açtığı davanın reddine, 407,408 ve 409 parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise yukarıda belirtilen tezyidi bedel davası açılan kısımları haricinde kalan bölümlerine yönelik olarak davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, işbu taşınmazların tamamındaki davacılar paylarının karşılığına hükmedildiği gerekcesiyle hükmün bozulması gerekirken yazılı şekilde bozma yapıldığı anlaşıldığı gibi;
2- 21/12/2019 tarihinde kabul edilerek 24/12/2019 gün 30988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanunun 6. ve 7. maddesi ve 09/06/2021 tarihinde kabul edilerek 19/06/2021 gün 31516 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanunun 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Yasaya eklenen ek-3, geçici 15. ve 17. maddeleri ile;
"Mülga 31/8/1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanununun 16 ncı ve 17 nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16 ncı ve 17 nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir. (Ek cümle:9/6/2021- 7327/20 md.) Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır.
Geçici 15. maddesi ile “ Mülga 6830 sayılı Kanunun 16 ncı ve 17 nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16 ncı ve 17 nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalar, ek 3 üncü madde hükmü uygulanarak sonuçlandırılır.”
Geçici 17. maddesi ile “Bu maddeyi ihdas eden Kanunla bu Kanunun ek 3 üncü maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır ” hükmü getirilmiştir.
Bu itibarla yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler doğrultusunda rapor alınarak hüküm kurulması gerektiği bu defa yapılan incelemede anlaşıldığından;
Davacılar ve davalı ... vekillerinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 05.06.2018 tarihli ve 2016/18680 Esas - 2018/11382 Karar sayılı bozma kararının kaldırılmasına karar verildikten sonra yapılan incelemede;
Dava kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı idareler vekillerince temyiz edilmiştir.
Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazlara emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
1-Dava konusu taşınmazlardan 406 parsel 25.080,00 m2, 407 parsel 56.260,00 m2, 408 parselin 82.680,00 m2, 409 parselin 52.000,00 m2 olup, Büyükçekmece Belediye Başkanlığının 09.02.1988 gün ve 157 sayılı kararı ile tamamının kamulaştırılmasına karar verildiği ve dosyada mevcut tescil kararlarına göre taşınmazların tamamının ... adına tesciline ilişkin kararların tapuda infazı gerçekleştirilmişse de; dosya içerisinde yeralan kamulaştırma evraklarının incelenmesinde 406 parselin tamamına, 407 parselin 33.820,00 m2 lik, 408 parselin 34.440,00 m2 lik 409 parselin ise 29.620,00 m2 lik bölümüne ilişkin kıymet taktirlerinin yapıldığı, Davacılar ... ve ... murisi ... ile davacılar ... ve ...'ın 15.06.1988 tarihinde dava konusu taşınmazlara ilişkin bedel artırım davası açtıkları, bir kısım davacıların murisi ...'in 09.08.1988'de öldüğü, Çatalca Asliye Hukuk Mahkemesinin 1988/540-859 karar sayılı yetkisizlik kararı ile Büyükçekmece Asliye Hukuk Mahkemesinin 1989/125 Esas sayılı dosyasına kaydedildiği ve 18.10.1995'te HUMK 409 gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verildiği, dosyaya sunulan işbu tezyidi bedel dava dosyası fotokopisinin incelenmesinde davacıların kısmi kamulaştırma yapıldığı gerekcesiyle tezyidi bedel davası açtıkları, dosyada mevcut bilirkişi raporunda da 406 parsel sayılı taşınmaz haricinde diğer taşınmazlar yönünden kısmi kamulaştırmaya ilişkin olarak bedel hesaplaması yapıldığı anlaşılmış olup,
Bu itibarla tamamına yönelik olarak tezyidi bedel davası açılmış olması nedeniyle 30 günlük hak düşürücü sona ermiş olduğundan 406 parsel sayılı taşınmaz yönünden davacılar ... mirascıları ... ve ... ile davacılar ... ve ...'ın açtığı davanın reddine karar verilerek, 407,408 ve 409 parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise tezyidi bedel davasına konu edilen ve yukarıda belirtilen kısımlar yönünden 30 günlük hak düşürücü süre sona ermiş olduğundan davanın reddi ile tezyidi bedel davasına konu edilmemiş olan bölümlerine yönelik olarak davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmadığı gibi;
2- Davacılar Şevket Ören mirascıları Nazmiye Dorusöz ile ... yönünden ise, 406, 407,408 ve 409 parseller yönünden davanın kabulüne karar verilmesi doğru ise de;
21/12/2019 tarihinde kabul edilerek 24/12/2019 gün 30988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanunun 6. ve 7. maddesi ve 09/06/2021 tarihinde kabul edilerek 19/06/2021 gün 31516 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanunun 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Yasaya eklenen ek-3, geçici 15. ve 17. maddeleri ile;
"Mülga 31/8/1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanununun 16 ncı ve 17 nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16 ncı ve 17 nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir. (Ek cümle:9/6/2021- 7327/20 md.) Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır.
Geçici 15. maddesi ile “ Mülga 6830 sayılı Kanunun 16 ncı ve 17 nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16 ncı ve 17 nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalar, ek 3 üncü madde hükmü uygulanarak sonuçlandırılır.”
Geçici 17. maddesi ile “Bu maddeyi ihdas eden Kanunla bu Kanunun ek 3 üncü maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır ” hükmü getirilmiştir.
Bu itibarla; davacılar Şevket Ören mirascıları ... ile ... yönünden, 406, 407, 408 ve 409 parsellerin tamamı, davacılar ... mirascıları ... ve ... ile davacılar ... ve ... yönünden ise 407, 408 ve 409 parsellere yönelik olarak tezyidi bedel davasına konu edilmeyen ve yukarıda belirtilen bölümleri yönünden, payları dikkate alınarak yukarıda açıklanan yasal düzenleme doğrultusunda rapor alınıp sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden,
Davalı ve dahili davalı idareler vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün HUMK’nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, davacılardan ve davalı ... Başkanlığından peşin alınan karar düzeltme harçları ile davalı ... ve Büyükçekmece Belediye Başkanlığından peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 18/01/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.