Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/5889 Esas 2022/424 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazlar bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne ilişkin ilk derece mahkemesinin kararına karşı, davalı idareler vekillerinin istinaf başvurusu üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı ile birlikte Büyükçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce 2018/116 E. - 2019/114 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı idareler vekillerince verilen dilekçeler ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmazlar bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, davalı idareler vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce esastan reddine karar verilmiş olup; hüküm, davalı idareler vekillerince temyiz edilmiştir.
Aşağıda açıklanan gerekçelerle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nin esastan ret kararı kaldırıldıktan sonra, Büyükçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2018/116 Esas – 2019/114 Karar sayılı kararının incelenmesinde;
1-Yapılan incelemede; dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarında hükmen ... adına tescil edilmiş oldukları göründüğü halde davacılar murisinin haksahipliğini ve payını tereddüt oluşturmayacak şekilde gösterir belgeye dosya içerisinde rastlanmamıştır. Bu nedenle; dava konusu tüm taşınmazların tapulama tutanakları, varsa kadastro komisyonu kararı ve Kadastro Mahkemesi kararı ile dayanak belgelerinin ilgili Tapu Müdürlüğünden eksiksiz şekilde getirtilerek bilirkişi raporu denetlenerek karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulduğu gibi davacılar murisi Yusuf Yücetürk ile kayıt maliki Kolcu Yusuf Ağa'nın aynı kişi olup olmadığına ilişkin tespite yarar tüm bilgi ve belgelerin ilgili tapu müdürlüğü,vergi dairesi vb.kurumlardan sorulup getirtilerek dosya ekindeki mirasçılık belgesi istemine ilişkin Büyükçekmece 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2016/1115E-2018/200K sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporu ile nüfus müdürlüğünden gönderilen kayıtlar ile birlikte değerlendirilerek ve gerekirse tapu kayıt maliki ile davacıların miras bırakanının aynı kişi olduğunun tespiti için dava açmak üzere davacılara süre verilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi,
Doğru olmadığı gibi;
2-Kabule göre de; 21/12/2019 tarihinde kabul edilerek 24/12/2019 gün 30988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanunun 6. ve 7. maddesi ve 09/06/2021 tarihinde kabul edilerek 19/06/2021 gün 31516 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanunun 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Yasaya eklenen ek-3, geçici 15. ve 17. maddeleri ile;
“Mülga 31/8/1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanununun 16 ncı ve 17 nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16 ncı ve 17 nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir. (Ek cümle:9/6/2021- 7327/20 md.) Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır.”
Geçici 15. maddesi ile “Mülga 6830 sayılı Kanunun 16’ncı ve 17’nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16’ncı ve 17’nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalar, Ek 3’üncü madde hükmü uygulanarak sonuçlandırılır.”
Geçici 17. maddesi ile “Bu maddeyi ihdas eden Kanunla bu Kanunun Ek 3’üncü maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır ” hükmü getirilmiştir.
Bu durumda davacılar murisi Yusuf Yücetürk ile kayıt maliki Kolcu Yusuf Ağa'nın aynı kişi olduğunun tespiti halinde yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden, bozmanın niteliğine göre sair yönler incelenmeksizin Büyükçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2018/116Esas, 2019/114 Karar sayılı hükmünün HMK’nın 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca kararın bir örneğinin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE, davalı ... ve ...'ndan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 19/01/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.