Danıştay 6. Daire 2018/8803 Esas 2022/4442 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/8803
Karar No : 2022/4442

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF :1-… 2- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Dava konusu işlemin iptali yolunda ... İdare Mahkemesince verilen … günlü E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddi yolunda … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :Dava konusu istem: Muğla ili, Bodrum İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazların, doğal ve ekolojik yapısı korunacak alandan çıkartılması ve yapılaşmaya açılması istemiyle 1/25000 ölçekli … Nazım İmar Planına yapılan itirazın reddine dair … tarihli, … sayılı Muğla Büyükşehir Belediye Meclis kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, uyuşmazlık konusu taşınmazların üst ölçekli plan olan …-…-…. Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında kırsal nitelikli yerleşim alanı olarak gösterilmesine rağmen dava konusu planda "doğal ve ekolojik yapısı korunacak alan" olarak belirlenmesinin planların kademeli birlikteliği ve üst ölçekli planlara uyum ilkesine aykırı olduğu; diğer yandan söz konusu parsellerin bulunduğu alanda daha önce onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planının plan onama sınırlarının dava konusu plana aktarılmadığı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile yerleşim alanı olarak düzenlenen dava konusu parsellerin, 1/25.000 ölçekli nazım imar planı ile "doğal niteliği korunacak alan" olarak planlanmasının planlama esaslarına eşitlik/adalet ilkelerine, İmar Kanunu ve ilgili mevzuat ile kamu yararına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: temyize konu kararda, UYAP kayıtlarının incelenmesinden, Muğla ili, 1/25000 ölçekli nazım imar planının, Muğla Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararıyla kabul edildiği, 12.10.2015 - 11.11.2015 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edildiği, … Odası … Şubesince, itirazlar sonunda kesinleşen 1/25.000 ölçekli nazım imar planına karşı açılan davada, ... İdare Mahkemesi'nin … günlü, E:…, K:… sayılı kararıyla, dava konusu planın tamamının iptaline karar verildiği ve bu kararın taraflarca kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği, bu hale göre, davacı başvurusunun reddine ilişkin işleme dayanak alınan 1/25000 ölçekli nazım imar planının hukuka aykırı olduğunun yargı kararıyla ortaya konulmuş olması karşısında, davacı başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde de, işleme dayanak alınan imar planının iptal edilmiş olması nedeniyle hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davanın süresinde açılmadığı, Bölge İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğu bu nedenle bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Dava konusu Muğla ili 1/25.000 ölçekli nazım imar planının, Muğla Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile kabul edilerek 12/10/2015- 11/11/2015 tarihleri arasında askıya çıkarılmış, askı süresi içinde gelen itirazlar Muğla Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile karara bağlanarak, değişen hususlar 25/03/2016- 25/04/2016 tarihleri arasında askıya çıkarılmış, ikinci askı süresi içerisinde 13.04.2016 tarihli itiraz dilekçesiyle, … Mahallesi, … pafta … ada … parsel sayılı taşınmazların … Belediyesi tarafından hazırlanan 1/5000 ölçekli nazım imar planında yapılaşmaya açık alanda olduğu, Bakanlık tarafından hazırlanan 1/100.000 ölçekli üst ölçekli planda da yapılaşmaya açık alan içinde yer aldığından bahisle alt ölçekli planın üst ölçekli plana uyumlu olması gerektiği belirtilerek,1/25000 ölçekli … Nazım İmar Planı kapsamında "doğal ve ekolojik yapısı korunacak alan" vasfından çıkarılarak yapılaşmaya açık alan içine alınması yönünde davacılar tarafından yapılan başvurunun "… tarihli … sayılı belediye meclisi kararı ile kabul edilip kesinleşen “1/25.000 Ölçekli Muğla Nazım İmar Planının, 3194 sayılı İmar Kanununun 8. maddesi ve “Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği” nin 33. maddesi doğrultusunda itirazlarının değerlendirilmesi sonucunda planda değişen konular askıya çıkarılmış olduğundan ve itiraza konu alanda herhangi bir değişikliğe gidilmemiş olduğundan davacı tarafın taleplerinin uygun olmadığından" bahisle reddine dair … tarihli, … sayılı Muğla Büyükşehir Belediye Meclis kararının 29.06.2016 tarihinde tebliği üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdarî Yargılama Usûlü Kanunu'nun 7.maddesinde, "Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür." ve işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 11. maddesinde, "İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır." hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava süresi, kamu düzeni ile ilgili olup, hak düşürücü nitelik taşır. Nitekim, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda, davanın süresinde açılıp açılmadığı hususu ilk inceleme konuları arasında sayılmış; davanın süresinde açılmadığının tespiti halinde esasa girilmeden süre aşımı yönünden davanın reddine karar verileceği öngörülmüştür. (Madde14/3-e ve 15/1-b). Ayrıca, davanın süresinde açılıp açılmadığı hususunun yargılamanın her aşamasında dikkate alınması gerektiği de vurgulanmıştır. (Madde14/6).
Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu 1/25.000 ölçekli nazım imar planının, Muğla Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile kabul edilerek 12/10/2015- 11/11/2015 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, askı süresi içinde gelen itirazların Muğla Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile karara bağlanarak, değişen hususların 25/03/2016- 25/04/2016 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, ikinci askı süresi içerisinde 13.04.2016 tarihinde davacılar tarafından yapılan itirazın reddine dair … tarihli, … sayılı Muğla Büyükşehir Belediye Meclis kararının 29.06.2016 tarihinde davacılara tebliği üzerine bakılan davanın 26.09.2016 tarihinde açıldığı görülmüştür.
Uyuşmazlıkta, dava konusu nazım imar planına askı süresi içinde itiraz edildiğine göre dava açma süresinin İdari Yargılama Usulü Kanununun 11. maddesi kapsamında belirlenmesi gerekmektedir. Bu bakımdan, askı süresi içinde yapılan itiraz, izleyen altmış gün içinde reddedilmiş ise de anılan cevap itirazın zımnen reddedilmiş sayıldığı 24.06.2016 günden sonra tebliğ edilmiş olması nedeniyle ilan tarihinin son gününü izleyen ikinci altmış gün içinde davanın açılması gerekir.
Bu itibarla, uyuşmazlık konusu nazım imar planına askı süresi içerisinde yapılan itirazın son ilan tarihi olan 25.04.2016 tarihinini izleyen 60 günlük süre içerisinde cevap verilmeyerek 24.06.2016 tarihinde reddi üzerine, zımni ret tarihinden itibaren 60 günlük yasal dava açma süresi içerisinde yani en geç (60 günlük dava açma süresinin son gününün adli tatile denk gelmesi nedeniyle) 07/09/2016 tarihinde açılması gerekirken bu süre geçirilerek 26/09/2016 tarihinde açılan davada süreaşımı bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla davanın süre aşımı yönünden reddi gerekirken, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddi yolunda verilen İdari Dava Dairesi kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 11/04/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.