Danıştay 3. Daire 2021/2745 Esas 2022/1707 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2021/2745
Karar No : 2022/1707

TEMYİZ EDENLER : 1-(DAVALI) … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ....
2- (DAVACI) …
İSTEMİN KONUSU : …. Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, kısmen sahte fatura düzenlemek suretiyle elde edilen komisyon gelirinin kayıt ve beyan dışı bırakıldığı yolundaki tespitleri içeren vergi tekniği raporunu esas alan vergi inceleme raporu uyarınca uyarınca 2014 yılının Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül ve Ekim-Aralık dönemleri için re'sen salınan üç kat vergi ziyaı cezalı geçici verginin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Mahsup dönemi geçen geçici verginin aranmayacağı, davacı hakkındaki saptamalardan sahte fatura düzenlemek suretiyle komisyon geliri elde ettiği sonucuna varıldığından, geçici vergi üzerinden kesilen üç kat vergi ziyaı cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle geçici vergi aslı kaldırmış, geçici vergi üzerinden kesilen üç kat vergi ziyaı cezası yönünden ise dava reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:
Vergi Mahkemesi kararının, geçici vergi aslı ile geçici vergi üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezasına ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen istinaf başvuruları, kararın değinilen hüküm fıkrasının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle reddedilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici vergiye ilişkin mükerrer 120. maddesinin dördüncü fıkrasında; geçici verginin %10'u aşan tutarda eksik beyan edildiğinin saptanması halinde eksik beyan edilen bu kısım için ceza tahsil edileceği hükmü uygulanmakla birlikte, yıllık vergiye mahsuben peşin alınan geçici vergi nedeniyle yol açılan vergi kaybında hakkaniyet gereği bir kat ceza kesilmesinin uygun olduğu gerekçesiyle geçici vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezasının geçici vergi aslı tutarının bir katını aşan kısmı yönünden davanın reddine ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davacı istinaf başvurusunun kabulü ile söz konusu hüküm fıkrası kaldırılarak, geçici vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezasının bir katı aşan kısmı kaldırılmıştır.


TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davalı idare tarafından, davacı hakkında tanzim edilen vergi tekniği raporu ile davacının komisyon karşılığı sahte fatura düzenlediği hususu sabit olduğundan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesi gereği vergi ziyaı cezasının üç kat kesilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
Davacı tarafından, düzenlenen faturaların gerçeği yansıtmadığı yolunda somut tespit bulunmadığı, eksik incelemeye dayalı salınan vergi ve kesilen cezaların hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu cezalı vergilendirmeye dayanak oluşturan ve davacı adına aynı nedenle salınan cezalı gelir vergisine ilişkin Dairemizin E:2021/2587 sayılı dosyasında verilen K:2022/1706 sayılı karardaki düşüncede açıklanan hukuksal nedenler ve gerekçe doğrultusunda davacı temyiz isteminin kısmen kabulü ile Vergi Dava Dairesi kararının, geçici verginin üç katı tutarındaki vergi ziyaı cezasının… TL tutarındaki giderlerin toplam giderlerden tenzil edilmesinden kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının bozulması, diğer hüküm fıkralarına yöneltilen temyiz istemlerinin ise reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemlerine konu edilen Vergi Dava Dairesi kararının; geçici vergi aslı ile komisyon karşılığı düzenlenen sahte faturalardan kaynaklanan geçici verginin bir katı tutarındaki vergi ziyaı cezası ile bir katı tutarını aşan vergi ziyaı cezasına ilişkin hüküm fıkrası aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
Dava konusu cezanın üzerinden hesaplandığı geçici verginin gider tenzilinden kaynaklanan kısmının matrahı bakımından bağlı bulunduğu gelir vergisi tarhiyatına karşı açılan davanın reddine ilişkin … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi ….. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; tarhiyatın, …. TL tutarındaki giderin toplam giderlerden tenzil edilmesinden kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrası Danıştay Üçüncü Dairesinin 11/04/2022 tarih ve E:2021/2587, K:2022/1706 sayılı kararıyla bozulduğundan ve bu bozma hükmü uyarınca verilecek kararın sonucu dava konusu cezanın ilgili kısmını etkileyeceğinden, temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının, değinilen hüküm fıkrasının söz konusu bozma hükmü uyarınca verilecek karar sonucuna göre yeniden bir karar verilmek üzere bozulması; davalı idarece, gider tenzilinden kaynaklanan geçici verginin bir katı tutarını aşan vergi ziyaı cezasının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen temyiz isteminin aynı gerekçe ile reddi gerekmiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacı temyiz isteminin kısmen reddine,
2. Temyize konu Vergi Mahkemesi kararının; komisyon karşılığı düzenlenen sahte faturalardan kaynaklanan geçici verginin bir katı tutarındaki vergi ziyaı cezasına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. Davacı temyiz isteminin kısmen kabulüne,
4. Kararın; geçici vergi üzerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezasının, … TL tutarındaki giderin toplam giderlerden tenzil edilmesinden kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
5. Davalı idare temyiz isteminin reddine,
6. Kararın; geçici vergi aslı ile komisyon karşılığı düzenlenen sahte faturalardan kaynaklanan geçici verginin bir katı tutarını aşan vergi ziyaı cezasına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
7.Kararın; gider tenzilinden kaynaklanan geçici verginin bir katı tutarını aşan vergi ziyaı cezasına ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen davalı idare TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE,
8.Davacıdan, 492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca nispi harç alınmasına, 11/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :


Temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar, dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında kararın bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından, temyiz istemlerinin reddi ve kararın onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyorum.
(XX)-KARŞI OY :


2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 23. maddesinde, Danıştayın temyiz mercii olarak görevinin, bir hukuk kuralının uygulanmaması veya yanlış uygulanması şeklinde ortaya çıkan hukuka aykırılıkların denetimini yapmakla sınırlı olduğu kurala bağlanmıştır.
İdari işlemlerin yargısal denetiminin hukuka uygunluk denetimi ile sınırlı olması karşısında bu denetimin maddi olayı da kapsadığının kabulü gerekir. Şöyle ki idari davaya konu işlemler, dayandığı, düzenlediği olaydan soyutlanmış olarak yargılamaya konu edilemez. Birçok idari uyuşmazlıkta maddi olanla hukuki olan arasında bir ayrım yapmak mümkün olmayabilir.
İdari davalarda inceleme konusu olan hukuki işlem niteliğindeki bir idari işlemdir. Hukuki işlemin incelenmesi, işlemin dayanağı durumunda bulunan maddi olaydan bağımsız bir inceleme değildir.
Adli yargıda maddi olay incelemesi yapılırken nasıl ki olayın subuta erip ermediği incelenerek bir sonuca ulaşılıyor ise idari yargıda da idarelerce tesis edilen işlemlerin dayanağını teşkil eden maddi olayın irdelenerek sonuca ulaşılması esastır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 359. maddesinde, sahte belge "gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge" olarak tanımlanmaktadır.
Davacının sahte fatura düzenlediği yolunda tespitleri içeren vergi tekniği raporunu esas alan vergi inceleme raporu uyarınca yapılan tarhiyatın kaldırılması istemiyle açılan davayı sonuçlandıran Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesi kararına yöneltilen temyiz istemi hakkında, anılan vergi tekniği raporundaki tespitler değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum.