Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2015/12126 Esas 2018/3100 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 04.06.2013 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 17.03.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ... ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkilinin maliki olduğu 119 ada 39 parsel lehine ve davalılara ait 119 ada 12, 13, 40 ve 41 parsel aleyhine geçit hakkı kurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılardan ..., davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın davalılar ... ve ... yönünden kabulü ile; 19 ada 39 parsel sayılı taşınmaz lehine, 119 ada 13 nolu parsel sayılı taşınmaz üzerinde fen bilirkişisinin 28.01.2015 tarihli ek rapor ve krokisinde mavi ve 1-B harfi ile gösterilen 622,346 m2"lik alan üzerinde 4 metre genişliğinde geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar ... ve ... temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak özellikle tarım alanlarında, nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar vermek gerekir. Bu genişliği aşan bir yol verilmesinin zorunlu olduğu hallerde, gerekçesi kararda dayanakları ile birlikte gösterilmelidir.
Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi uyarınca tapu kaydının beyanlar hanesine şerhi de gereklidir.
Bu ilkeler ışığında somut olaya gelince, 119 ada 39 parsel sayılı taşınmaz lehine 119 ada 13 nolu parsel sayılı taşınmaz üzerinde fen bilirkişisinin 28.01.2015 tarihli ek rapor ve krokisinde mavi ve 1-B harfi ile gösterilen 622,346 m2"lik alan üzerinde kamyon geçişine uygun olduğu şeklinde gerekçe ile 4 metre genişliğinde geçit hakkı tesisine karar verilmiş ise de; fedakarlığın denkleştirme ilkesi gereğince geçit hakkının (2.5 – 3) metre eninde olması gerekirken kamyon geçişine uygun olduğu şeklinde gerekçe kurularak 4 metre eninde geçit kurulması doğru görülmemiştir,
Ayrıca hüküm sonucunda, kurulan geçit hakkının beyanlar hanesinde gösterilmesine karar vermek gerekirken bu hususta hüküm kurulmaması da doğru bulunmamış bu sebeplerle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar ... ve ...’ın temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.04.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.