Danıştay 6. Daire 2018/1321 Esas 2022/4437 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/1321
Karar No : 2022/4437


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …. Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ….

KARŞI TARAF (DAVACI) :…
VEKİLİ : Av. ….

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen …. tarihli, E:…., K:… sayılı istinaf başvurusunun reddine ilişkin kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Muğla ili, Bodrum ilçesi, … Köyü, … Mevkii, … pafta, …. ada, …. parsel sayılı taşınmaz maliki tarafından anılan taşınmazın komşuluğunda yer alan (… ada … ve …. parsel sayılı) taşınmazları "günübirlik alan" olarak belirleyen 25/10/2013 tarihinde onaylanan revizyon+ilave 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon+ilave uygulama imar planının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, davacıya ait taşınmazın kullanımının dikili tarım alanı, komşuluğundaki taşınmazların kullanımının ise kısmen doğal karakteri korunacak alan kısmen de günübirlik tesis alanı olarak belirlendiği, bu çerçevede dava konusu planlarda üretilen plan kararlarının birbiriyle ve 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planı kararları ile uyumlu olduğu ve plan kademelenmesi ilkesi yönünden planlama ilkelerine aykırı bir durum oluşturmadığı taşınmazın bulunduğu bölgenin mevcut arazi nitelikleri göz önüne alındığında, yürürlükteki planlarda verilen kullanım kararlarının genel itibariyle isabetli olduğu, arazi niteliği dikkate alındığında günübirlik turizm tesisi gibi kullanımların böylesi yüksek eğimli (%53) ve doğal bitki örtüsüne sahip araziler üzerinde yer almasının uygun olmadığı, yüksek eğimli, sahil şeridinden uzak ve çeşitli doğal risk ve tehlikelere açık alanlar için günübirlik tesis kararı getirilmesinin Kıyı Kanununda kıyıların kamusal kullanımı için getirilen ilke ve prensiplerine aykırı olduğu, arazi niteliği göz önüne alındığında bu bölgede günübirlik tesis alanları için verilen emsal değerinin çevredeki diğer kullanımlar için verilen en yüksek emsal değerinin iki katı olacak şekilde (E=0.10) belirlenmesinin de uygun olmadığı dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda komşu taşınmazlar için getirilen günübürlik alan kullanım kararının yer bakımından planlama ilkeleri ve şehircilik esaslarına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava konusu 25/10/2013 tarihinde onaylanan revizyon+ilave 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon+ilave uygulama imar planının tamamının ,TMMOB Şehir Plancıları Odası … Şubesi tarafından Muğla …. İdare Mahkemesinin … tarihli ve E…..-K,... sayılı kararı ile iptaline karar verilmiş ise de Danıştay Altıncı Dairesinin 30/01/2017 tarihli ve E:2016/2999, K.2017/474 sayılı kararı ile bozulduğu, aynı konu ve aynı sebebe dayanılarak açılan bu davada verilen kararın da bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı tarafından ileri sürülen temyiz itirazları haksız ve hukuka aykırı olduğundan davalının tüm temyiz itirazlarının reddi ile …. Bölge İdare Mahkemesi ….. İdari Dava Dairesinin usul ve yasaya uygun kararının onanmasına karar verilmesi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ….'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 29.10.2021 tarihli ve 31643 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 85 sayılı Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2. maddesi ile de aynı Kararnamenin 97. maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinde yer alan "Çevre ve Şehircilik" ibaresinin "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiği görüldüğünden, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının davalı olarak belirlenmesi suretiyle işin gereği görüşüldü.

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Muğla ili, Bodrum ilçesi, … Köyü … ada … parsel sayılı taşınmaz maliki davacı tarafından, anılan taşınmazın komşuluğunda bulunan taşınmazların kullanım biçiminin E=0.10 yoğunluğunda günübirlik tesis alanı olarak değiştirilmesine yönelik 25/10/2013 tarihinde onaylanan revizyon+ilave 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon+ilave uygulama planlarına 01/10/2014 tarihinde yapılan itirazın zımnen reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31. maddesinde: "Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda; hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya katılması, davanın ihbarı, tarafların vekilleri, feragat ve kabul, teminat, mukabil dava, bilirkişi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli yardım hallerinde ve duruşma sırasında tarafların mahkemenin sukünunu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemler ile elektronik işlemlerde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygunlanır. Ancak, davanın ihbarı ve bilirkişi seçimi Danıştay, mahkeme veya hakim tarafından re'sen yapılır." hükmü yer almaktadır.
Atıf yapılan Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu yerine çıkarılan ve 01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 61. maddesinde: "Taraflardan biri davayı kaybettiği takdirde, üçüncü kişiye veya üçüncü kişinin kendisine rücu edeceğini düşünüyorsa, tahkikat sonuçlanıncaya kadar davayı üçüncü kişiye ihbar edebilir." hükmüne yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Kararlarda bulunacak hususlar" başlıklı 24. maddesinde," Kararlarda: a) Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları yahut unvanları ve adresleri, b) Davacının ileri sürdüğü olayların ve dayandığı hukuki sebeplerin özeti istem sonucu ile davalının savunmasının özeti,... e) Kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçesi ve hüküm:tazminat davalarında hükmedilen tazminatın miktarı,.. Belirtilir. Kararlar, verildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yazılır ve imzalanır." hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmış, her planın bir üst kademedeki plana uygun olarak hazırlanması zorunluluğu getirilmiştir.
Buna göre alt ölçekteki imar planlarının üst ölçekteki imar planlarıyla uyumlu olacağı nazım imar planlarının bölge ve çevre düzeni planlarına, uygulama imar planının da bölge ve çevre düzeni planları ile nazım imar planına aykırı düzenlemeler getiremeyeceği açıktır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık, davacı taşınmazına komşu olan (…. ada … ve …. parsel sayılı) taşınmazları "günübirlik alan" olarak belirleyen 25/10/2013 tarihinde onaylanan revizyon+ilave 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon+ilave uygulama imar planının komşu taşınmazlar yönünden (….parsel sayılı) iptali isteminden kaynaklanmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, İdare Mahkemesince verilen kararda uyuşmazlık konusu imar planlarının hangi taşınmaz ya da taşınmazlar yönünden iptal edildiğinin hüküm fıkrasında ve kararın gerekçesinde açıkça yazılmadığı görülmüş olup, dava konusu imar planlarının hangi taşınmazlar yönünden iptal edildiğinin açıkça yazılması gerekmektedir.
Öte yandan davacı taşınmazına komşu olan ve uyuşmazlık konusu imar planlarında günübirlik alan olarak belirlenen … parsel sayılı taşınmazların maliklerinin davanın sonucuyla yakından ilgili olmaları nedeniyle yukarıda belirtilen Kanun hükümlerinde öngörülen davanın ihbarı için geçerli koşulların oluştuğu anlaşıldığından davaya konu taşınmaz maliklerine davanın ihbar edilmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlık konusu 25/10/2013 tarihinde onaylanan revizyon+ilave 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli revizyon+ilave uygulama imar planının tamamının iptali yolunda …. İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı karar Danıştay Altıncı Dairesinin 11.04.2022 tarihli E:2021/4460 K: 2022/4428 sayılı kararı ile bozulmuştur.
Bu nedenle yukarıda anılan dosyada bozma kararı üzerine verilecek karar dikkate alınarak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 11/04/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.