Danıştay 7. Daire 2020/288 Esas 2022/1541 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
YEDİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/288
Karar No : 2022/1541

TEMYİZ EDENLER : 1-(DAVALI) … Bakanlığı adına
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVACI) … Kimya Sanayi ve Ticaret
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:….., K:… sayılı kararının taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına tescilli … tarih ve sayılı serbest dolaşıma giriş beyannameleriyle ithal edilen eşyaya ilişkin ek olarak tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergileri ile karara bağlanan para cezaları için 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun hükümlerinden yararlanmak amacıyla davacı tarafından yapılan başvuru üzerine alınan yapılandırma kararına vaki itirazın reddine dair işlemin … tarih ve sayılı beyannameye ait ek olarak tahakkuk ettirilen gümrük ve katma değer vergilerine ilişkin kısmının iptali istemiyle dava açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacı tarafından yapılandırmaya konu alacağın kesinleşmemiş olduğu iddia olunmuşsa da; ek tahakkuk kararına karşı itiraz edilmediği gibi dava da açılmadığından ek tahakkukların yapılandırma başvurusunun yapıldığı tarih itibarıyla kesinleştiğinin anlaşılması karşısında, davalı idarece yapılandırmanın 7143 sayılı Kanun'un 2. maddesinde yer alan kesinleşmiş alacaklar düzenlenmesine göre yapılmasının yerinde olduğu; öte yandan, para cezasının vergi aslına bağlı ceza kabul edilerek tamamının tahsilinden vazgeçilmesi gerektiği iddia edilmişse de; uyuşmazlık konusu para cezası vergi aslına bağlı bir ceza olmayıp, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 238. maddesi uyarınca eşyanın gümrüklenmiş değeri üzerinden hesaplanmış bir ceza olduğundan ve bahse konu para cezası için davacı tarafından uzlaşmaya başvurulduğundan, kesinleşmemiş alacak olarak değerlendirilip 7143 sayılı Kanun'un "kesinleşmemiş ve dava safhasında bulunan alacaklar" başlıklı 3. maddesinin 3. fıkrasının (d) bendinin ilk cümlesi hükmü gereği, %15'inin hesaplanması suretiyle tesis edilen dava konusu işlemin para cezasına ilişkin kısmında da hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Davacının istinaf başvurusuna ilişkin dilekçesinde ileri sürülen iddiaların, mahkeme kararının davacı tarafından yapılan başvuru üzerine alınan yapılandırma kararlarına vaki itirazın reddine dair işlemin ... tarih ve sayılı beyannameye ait ek tahakkuka ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolundaki hüküm fıkrasının dayandığı gerekçe ve nedenler karşısında, yerinde ve anılan hüküm fıkrasının bu kısmının kaldırılmasını sağlayacak durumda bulunmadığı; Mahkemece, yapılandırma işleminin .... tarih ve sayılı beyannameye ait para cezasına ilişkin kısmının da dava konusu edildiği kabul edilmek suretiyle davanın reddi yolunda hüküm kurulmuşsa da; idare hukukunun temel ilkelerinden olan taleple bağlılık ilkesine aykırı şekilde davacının talebinin aşılması suretiyle dava konusu edilmediği halde para cezası yönünden hüküm kurulmasında yargılama hukuku kurallarına uyarlık görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurusunun yapılandırma işlemine vaki itirazın ...sayılı beyannameye ait ek tahakkuka ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolundaki hüküm fıkrasına yönelik kısmının reddine; anılan beyannameye ait para cezasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolundaki hüküm fıkrasına yönelik kısmının ise kabulü ile anılan hüküm fıkrasının kaldırılmasına karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idarece, bölge idare mahkemelerince idarenin iş ve eylemlerinin hukuka uygunluğu denetlenirken dava dilekçesinde yer alan taleple bağlı bulunulmadığından talepten fazlasına ilişkin hüküm kurulabileceği; davacı tarafından, Gümrük Kanunu'nun 238. maddesi uyarınca gümrüklenmiş değer üzerinden kesilen para cezasının vergi aslına bağlı ceza olarak nitelendirilmesi ve alacağın tamamının tahsilinden vazgeçilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Dosyanın Dairemizin E:2020/289 esasına kayıtlı dosyasıyla birlikte incelenmesinden davacının iki ayrı dava ile aynı işlemin farklı kısımlarını dava konusu ettiği, ancak talep sonucunu hiçbir tereddüte mahal vermeyecek şekilde açık ve net şekilde ortaya koyamadığı, nitekim Mahkemece de istem konusu hususunda tereddüte düşüldüğü görüldüğünden dilekçenin reddini teminen, taraflar temyiz istemi kabul edilerek bölge idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Yedinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun'un "Kesinleşmiş alacaklar" başlıklı 2. maddesinin 2. fıkrasında ve "Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar" başlıklı 3. maddesinde yapılandırılacak alacakların bu Kanun'un yayımı tarihi itibarıyla belirlenmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanmış bulunan istinaf kararının, yapılandırma işlemine vaki itirazın ... sayılı beyannameye ait para cezasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolundaki hüküm fıkrasına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile anılan hüküm fıkrasının kaldırılmasına dair hüküm fıkrasına yönelik davalı idarenin temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, sözü geçen hüküm fıkrasının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmamıştır.
Kararın, yapılandırma işlemine vaki itirazın ... sayılı beyannameye ait ek tahakkuka ilişkin kısmı yönünden davanın reddi yolundaki hüküm fıkrasına yönelik davacının temyiz istemine gelince;
7143 sayılı Kanun'da kesinleşmiş ve kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar ayrımı yapılırken kanunun yayım tarihi esas alındığı halde, temyize konu kararda yapılandırma işlemine vaki itirazın reddine ilişkin işlemin ... sayılı beyannameye ait ek tahakkuka ilişkin kısmının hukuka uygunluğu değerlendirilirken davacı tarafından yapılandırmaya başvurulan tarih esas alınmış ve buna göre karar verilmiş ise de; 7143 sayılı Kanun'a göre söz konusu ayrımın kanunun yayım tarihi itibarıyla yapılması gerektiğinden, eksik inceleme üzerine verilen kararın anılan hüküm fıkrasının bozulması gerekmiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine, davacının temyiz isteminin ise kabulüne,
2…. Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının işlemin … sayılı beyannameye ait para cezasına ilişkin kısmına dair hüküm fıkrasının ONANMASINA,
3. Kararın, işlemin anılan beyannameye ait ek tahakkuka ilişkin kısmına dair hüküm fıkrasının ise BOZULMASINA,
4. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Daireye gönderilmesine,
5.Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 11/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.