Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/8441 Esas 2022/565 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz üzerinde tesis edilen irtifak hakkı bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne ilişkin ilk derece mahkemesinin kararına karşı, taraf vekillerinin istinaf başvurusu üzerine Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi'nin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı ile birlikte Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce 2020/46 E. - 2020/112 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz üzerinde tesis edilen irtifak hakkı bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi'nce esastan reddine karar verilmiş olup; hüküm, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.

Aşağıda açıklanan gerekçelerle Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi'nin esastan ret kararı kaldırıldıktan sonra, Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2020/46 Esas – 2020/112 Karar sayılı kararının incelenmesinde;
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere göre, kararın dayandığı gerekçelere göre; dava konusu Giresun İli, Merkez İlçesi Erikliman Mahallesi 1661 ada 81 parsel sayılı taşınmaz hakkında, üzerinden geçen 154 kV Ordu-Giresun enerji nakil hattı sebebiyle irtifak kamulaştırmasının yapıldığı; TEK Genel Müdürlüğü tarafından 6830 sayılı İstimlak Kanunu'nun 17. maddesi uyarınca irtifak hakkının idare adına tescili istemi ile açılan Giresun 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1986/376-488 E K sayılı dava dosyasında kök 454 parsel sayılı taşınmazın 2260 m²’lik kısmında TEK lehine irtifak hakkı tesisi ile bu hakkın tapuya tesciline karar verildiği, sonrasında taşınmazın ifraz edildiği bunun üzerine irtifak hakkı şerhinin 26.07.1989 tarihinde tapuya işlendiği anlaşılmaktadır.
21/12/2019 tarihinde kabul edilerek 24/12/2019 gün 30988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanun’un 6. ve 7. maddesi ve 09/06/2021 tarihinde kabul edilerek 19/06/2021 gün 31516 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanun’un 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Yasaya eklenen Ek-3, geçici 15. ve 17. maddeleri ile;
"Mülga 31/8/1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanunu’nun 16 ncı ve 17 nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16 ncı ve 17 nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir. (Ek cümle:9/6/2021- 7327/20 md.) Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır.
Geçici 15. maddesi ile “Mülga 6830 sayılı Kanun'un 16'ncı ve 17'nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16'ncı ve 17'nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalar, Ek-3'üncü madde hükmü uygulanarak sonuçlandırılır.”
Geçici 17. maddesi ile “Bu maddeyi ihdas eden Kanunla bu Kanunun Ek-3'üncü maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır ” hükmü getirilmiştir.
Bu durumda yukarıda açıklanan hususta rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden, bozmanın niteliğine göre sair yönler incelenmeksizin Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2020/46 Esas – 2020/112 Karar sayılı hükmünün HMK'nın 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca kararın bir örneğinin Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 20/01/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.