Danıştay 10. Daire 2021/7277 Esas 2022/1998 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/7277
Karar No : 2022/1998

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ: Av. …
2- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ: Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- …
3- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının kabule ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılardan …'nun eşi ve diğer davacıların babaları olan …'nun 08/01/2016 tarihinde Antalya ili, Kaş ilçesi, … Mahallesi, … Mevkiinde bulunan …'ye ait kanala aracıyla düşerek hayatını kaybetmesi nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zarara karşılık olarak 5.000 TL maddi ile 5.000 TL manevi olmak üzere toplam 10.000 TL (miktar artırım sonrası 250.000,00 TL) tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 08/01/2016 tarihinde meydana gelen kazaya ilişkin olarak … Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma sonucunda ölen …'nun 115 promil alkollü olarak sevk ve idare ettiği … plaka sayılı aracı ile kendi dikkatsiz ve tedbirsiz davranışı neticesinde kaza yaparak hayatını kaybetmesi şeklinde meydana gelen olayda suç unsuru bulunmadığı gerekçesiyle kamu adına kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği, her ne kadar davacılar tarafından olay tarihinde kanalın etrafında can güvenliğini sağlayıcı ve engelleyici herhangi bir tel, çit, direk, barikat vb. muhafaza edici ekipmanın bulunmaması nedeniyle zararın gerçekleştiği ileri sürülmüşse de, dosyaya sunulan adli soruşturma evrakından ölen …'nun yaptığı kazaya kendi kusuru dışında sebep olacak herhangi bir etken tespit edilemediği, ölen …'nun kendi tedbirsiz ve dikkatsiz davranışı neticesinde kaza yaparak hayatını kaybettiği hususunun tereddüde mahal bırakmayacak derecede açık olduğu, gerçekleştiği iddia edilen zarar ile davalı idarelerin eylemleri arasında illiyet bağı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; meydana gelen olaya ilişkin olarak yaptırılan bilirkişi incelemeleri sonucu düzenlenen raporlar ve yapılan değerlendirme sonucu olayda davacılar yakını …'nun %75, davalı idarelerin ise %25 oranında müteselsilen kusurlu olduğu kanaatine varıldığı gerekçesiyle davacıların maddi ve manevi tazminatın artırılmasına ilişkin talepleri de dikkate alınarak davacıların istinaf isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi ile ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının kısmen kaldırılmasına, meydana gelen olay nedeniyle davacıların uğradıkları zarara karşılık olarak davacılar Anne … için 30.000,00 TL, çocukları … için 20.000,00 TL ve … için 20.000,00 TL olmak üzere toplam 70.000,00 TL manevi tazminat ile davacılardan … için 100.000,00 TL, çocukları … için 23.304,45 TL ve … için 14.846,03 TL olmak üzere toplam 138.150,48 TL maddi tazminatın davalı idareye başvuru tarihi olan 12/10/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareler tarafından müteselsilen davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin talepler yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davalı idareler tarafından davanın süresinde açılmadığı, olayın davacılar yakınının kendisi kusurundan kaynaklandığı ileri sürülerek Bölge İdare Mahkemesi kararının kabule ilişkin kısmının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMALARI : Davacılar tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :Temyiz istemlerinin kabulüne karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren, 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun Ek 1. maddesi uyarınca, Danıştay Onuncu ve Sekizinci Dairelerinden oluşan Müşterek Kurul'ca, davalılardan Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığının duruşma istemi yerinde görülmeyerek, dosya tekemmül ettiğinden davalılardan … Müdürlüğü'nün yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacıların yakını …, sevk ve idaresindeki araçla birlikte seyir halinde iken 08/01/2016 tarihinde Antalya ili, Kaş ilçesi, … Mahallesi, … Mevkiinde bulunan … Genel Müdürlüğü tarafından yapılan kanala aracıyla düşmesi sonucu boğularak hayatını kaybetmiştir.
Davacılar tarafından, meydana gelen olay nedeniyle uğradıkları zararın giderilmesi istemiyle yaptıkları başvurunun reddedilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı Kanun'un ön karar başvurusunun yapıldığı tarihteki haliyle 13. maddesinin 1. fıkrasında, idari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka süretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve herhalde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemelerinin gerekli olduğu, bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren, dava süresi içinde dava açılabileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacılar yakını …'nun, sevk ve idaresindeki araçla birlikte seyir halinde iken 08/01/2016 tarihinde Antalya ili, Kaş ilçesi, … Mahallesi, … Mevkiinde bulunan …Genel Müdürlüğü tarafından yapılan kanala aracıyla düşmesi sonucu hayatını kaybettiği, davacılar tarafından, olaydan sonra kazanın meydana geldiği yerde kanal çevresinde davalılardan … Genel Müdürlüğü tarafından beton direk dikilerek tedbir alındığı ve kanalın …'ye ait olduğunu gösteren tabelaların takıldığı, bu durumun taraflarınca 2018 yılında öğrenildiği iddiasıyla olay nedeniyle uğradıkları zararların giderilmesi istemiyle 12/10/2018 tarihli dilekçe ile ... Bölge Müdürlüğüne başvurulduğu, söz konusu başvurunun … tarih ve … sayılı işlemle reddedilmesi üzerine 21/01/2019 tarihinde bakılan dava açıldığı görülmektedir.
Öte yandan, olaya ilişkin olarak … Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan Soruşturma No:2014/1317 sayılı soruşturma kapsamında olay yerinde yapılan inceleme neticesinde, kazanın meydana gelmesine yol açacak, ölen …'nun kusuru dışında şüpheli bir bulgu elde edilmediği, olay yeri inceleme ekipleri tarafından yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporda, 'kazanın meydana gelmesine yol açacak başkaca herhangi bir iz, bulgu ve emareye rastlanmadığının' belirtildiği, olay günü jandarma trafik görevlileri tarafından olay yerinde yapılan inceleme neticesinde düzenlenen trafik kazası tespit tutanağında, 'kazanın oluşumunda ölen …'nun kusurunun bulunduğunun ve aracın 5.viteste takılı olduğunun' belirtildiği ve kazanın meydana gelmesine etki eden başkaca tespitin yapılamadığı, Adli Tıp Kurumu … Grup Başkanlığı'nın … tarih ve … sayılı otopsi raporunda, 'ölen …'nun kanında 115 mg/dl etanol (115 promil alkol) bulunduğunun, ölüme etki edecek nitelikte harici travmatik bulgu saptanmadığının ve ölümün suda boğulmaya bağlı mekanik asfıksi sonucu meydana geldiğinin' belirtildiği; tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde, ölen ...'nun yaptığı kazaya kendi kusuru dışında sebep olacak herhangi bir etken tespit edilemediği ve ölen …'nun kendi tedbirsiz ve dikkatsiz davranışı neticesinde kaza yaparak hayatını kaybettiği sonucuna varıldığı, ölen …'nun 115 promil alkollü olarak sevk ve idare ettiği … plaka sayılı aracı ile kendi dikkatsiz ve tedbirsiz davranışı neticesinde kaza yaparak hayatını kaybetmesi şeklinde meydana gelen olayda suç unsuru bulunmadığı gerekçesiyle … tarih ve Karar No:… sayılı karar ile kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiği görülmektedir.
Buna göre; davacılar tarafından, 2577 sayılı Kanun'un 13. maddesinin 1. fıkrası hükmü uyarınca olayın meydana geldiği 08/01/2016 tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde idareye başvurulması ve başvuru neticesinde tesis edilecek işlemin neticesine göre işlemin tebliğinden itibaren 60 gün içerisinde dava açılması gerekmekte iken; yakınlarının hayatını kaybettiği 08/01/2016 tarihli olaydan sonra 12/10/2018 tarihinde ön karar başvurusunun yapıldığı ve eylemin idariliğinin bu tarih itibarıyla öğrenildiğini ortaya koyan herhangi bir bilgi veya belgenin (ceza soruşturması/kovuşturması sonucu verilen kararlar, bilirkişi raporu vb.) de olmadığı anlaşıldığından, dava açma süresini canlandırma olanağı bulunmayan 12/10/2018 tarihli başvuru neticesinde açılan işbu davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, Bölge İdare Mahkemesince işin esasına girilerek karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin temyiz istemlerinin KABULÜNE,
2. Davanın reddine ilişkin ... İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair temyize konu Konya Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı …Genel Müdürlüğüne iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 12/04/2022 tarihinde oy çokluğuyla kesin olarak karar verildi.


(X) - KARŞI OY :
Temyize konu karar usul ve hukuka uygun olup, kararın bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, davalı idarelerin temyiz istemlerinin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği oyuyla aksi yöndeki Daire Kararına katılmıyorum.