12. Hukuk Dairesi 2020/5806 E. , 2021/1614 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı tarafından bonoya dayalı olarak başlatılan kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile ilamsız icra takibinde, borçluların sair nedenlerle birlikte aynı ilişkiden kaynaklanan borcun tahsili için daha önceden ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi yapıldığını ileri sürerek mükerrerlik itirazında bulunduğu, mahkemece, talebin kabulüyle takibin iptaline karar verildiği, alacaklı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesi’nce istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmektedir.
İİK" nun 45. maddesinde rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehinin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği, poliçe ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki 167 nci madde hükmü mahfuz olduğu, aynı kanunun 167. maddesinde ise alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir.
Somut olayın incelenmesinde; ... 2. İcra Müdürlüğü’nün 2019/9072 E. sayılı takip dosyasında; alacaklı tarafından borçlulardan ... Petrol Ürün.Otomv. Plas. ...Enj. San. Tic. A.Ş.,... Petrol Ürün.Plastik Kaucuk San.Tic.A.Ş. ve ipotek veren sıfatı ile ... Tarım Ürün.Hayv.San.Tic.A.Ş. hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı icra takibi başlatıldığı, mükerrer olduğu iddia edilen ... 2. İcra Müdürlüğü’nün 2019/9075 E. sayılı takip dosyası ile de haklarında ipotekli takip başlatılan borçlular yanında avalist olarak senede imza atan diğer borçlular hakkında bonoya dayalı kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatıldığı, kambiyo takibine ilişkin takip talebi ve ödeme emrinde; tahsilde tekerrür olmamak kaydına yer verildiği görülmüş olup, alacaklı vekilinin 16.10.2019 tarihli cevap dilekçesindeki beyanlarından da her iki takip dosyasına konu borcun aynı borç olduğu anlaşılmaktadır.
Her ne kadar yukarıda anılan kanun hükümleri uyarınca borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilirse de somut olayda öncelikle ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe geçildiğinden alacaklı tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış olup aynı borca ilişkin olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapamaz. Bu durumda İİK"nun 45/1 hükmü uyarınca rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip sonucunda rehin tutarı borcu ödemeye yetmez ise alacaklı kalan alacağını iflas veya haciz yolu ile takip edebilir. Bu husus kamu düzeni ile ilgili olup süresiz şikayete tabidir.
Somut olayda, asıl kredi borçluları olan ......A.Ş. ve... ….A.Ş.ile ipotek veren ... Tarım Ürünleri… A.Ş. hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takip başlatılması usulüne uygun olup, bu borçlular yönünden İİK 167. ve 45. maddeleri uyarınca aynı alacağa dayalı başlatılan kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takibin iptaline ilişkin ilk derece mahkemesi kararında isabetsizlik görülmemiştir.
Öte yandan, diğer borçlular ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ...’ın ipotek veren sıfatlarının bulunmadığı ve haklarında aynı alacağa ilişkin olarak şikayete konu kambiyo takibi dışında bir takip başlatılmadığı görülmüş olup bu borçlular yönünden şikayete konu kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatılmasında usulsüzlük bulunmadığı gerekçesi ile şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile takibin tüm borçlular yönünden iptal edilmesi isabetsizdir.
O halde, mahkemece, asıl borçlular ......A.Ş. ve... ….A.Ş.ile ipotek veren ... Tarım Ürünleri… A.Ş. yönünden şikayete konu mükerrer takibin iptali ile diğer borçlular yönünden yukarıda yazılı nedenlerle şikayetin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Sonuç : Alacaklının temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK"nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddesi uyarınca, istinaf talebinin esastan reddine ilişkin ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi’nin 08.07.2020 tarih 2020/654 E.-692 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, ... 3. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 20.02.2020 tarih 2019/638 E. - 2020/104 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi"ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, 16/02/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.