Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2019/5495 Esas 2020/629 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacının 12.12.2001-17.08.2003, 20.11.2004-13.03.2006 ve 18.05.2006-30.01.2010 tarihleri arasında davalı işveren yanında geçen 506 sayılı Yasa ve 4/1-a kapsamındaki bildirilmeyen çalışmalarının tespiti davasında, Dairemiz 03.03.2015 gün, 2014/25400 E, 2015/3606 K nolu bozma ilamı ile “...Davacının, 01.12.2002-30.12.2002 tarihleri arasında ...4617 sicil sayılı dava dışı bina inşaatı işyerinden kısmi, elektrik makine ve cihazları imal ve tamiratı işleri yapılan .. sicil sayılı davalıya ait işyerinden 21.02.2006-13.03.2006 ve 18.05.2006-30.11.2009 tarihleri arasında tam süreli bildirimlerinin bulunduğu, 21.08.2003-21.11.2004 tarihleri arasında askerlik hizmetini ifa ettiği, dava dışı bina inşaatının elektrik tesisatı işlerinin davalı işveren tarafından gerçekleştirildiğine dair belgeler ile davalı imzalı 12.12.2001-17.08.2003 tarihleri arasında çalışıldığı belirtilen “Asker Bonservisi” ve yine 10.06.2002-18.08.2006 tarihleri arasında 4 yıl 2 ay süre ile çalışıldığına dair Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğüne verilen “Ustalık Sınavlarına Girmek İsteyenler İçin Hizmet Belgelendirme Formu”nun dosya içerisinde bulunduğu, ...” tespitleri yapılmış ve iddia edilen tüm çalışma dönemine ait araştırma yapılması gereği ile Mahkeme kararı bozulmuştur. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiştir. Karar eksik araştırma ve incelemeye dayalıdır.
506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi hükmüne göre; Kuruma bildirilmeyen hizmetlerin sigortalı hizmet olarak değerlendirilmesine ilişkin davanın, tespiti istenen hizmetin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içinde açılması gerekir. Çalışmanın tespiti istemiyle hak arama yönünden kanun ile getirilen süre, doğrudan doğruya hakkın özünü etkileyen hak düşürücü niteliktedir ve dolması ile hakkın özü bir daha canlanmamak üzere ortadan kalkmaktadır. 506 sayılı Kanunun kabul edilip yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla beş yıl olarak öngörülen süre, 09.07.1987 tarihinde yürürlüğe giren 3395 sayılı Kanunun 5. maddesiyle on yıla çıkarılmış, daha sonra 07.06.1994 tarihinde yürürlüğe giren 3995 sayılı Kanunun 3. maddesiyle yeniden beş yıl olarak belirlenmiştir. Bu yönde, anılan madde hükmünde yer alan hak düşürücü süre; yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalışmaları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar için geçerlidir.
1- Eldeki davada, davacının, 01.12.2002-30.12.2002 tarihleri arasında .. sicil sayılı dava dışı bina inşaatı işyerinden kısmi olarak bildirilmiş olması nedeniyle, 01.12.2002 öncesine ait hizmet tespiti talebi hak düşürücü süre süreye uğramıştır.
2- 30.12.2002-30.10.2010 tarihleri arası dönem yönünden ise, dosya içindeki bilgi ve belgeler, toplanan deliller vs. gözetilerek bildirilen süreler ile öncesi ve sonrasındaki bir haftalık makul sürelerin dışlanmasıyla askerlikte geçen süreleri dışlanarak istemin kabulü gerekir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik araştırma ve inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 04.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.