Danıştay 9. Daire 2019/5764 Esas 2022/1412 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/5764
Karar No : 2022/1412


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Vergi Dairesi Müdürlüğü-…

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:… İnş. Taah. Ltd. Şti'ne ait 2011/Temmuz ilâ Aralık, 2012/Ocak ilâ Haziran, Aralık dönemlerine ait katma değer vergisi, vergi ziyaı cezası, gecikme faizi ve yargı harcının tahsili amacıyla, davacı adına kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen … tarih ve …sayılı ödeme emirinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararıyla; davacının, 12/10/2009 tarih ve 7415 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edildiği üzere, asıl amme borçlusu … İnşaat Taah. Ltd. Şti'ne 25 yıl süreyle şirket müdürü olarak atandığı ve şirketi temsil ve ilzama yetkili kılındığı, dava konusu ödeme emri içeriğinde yer alan amme alacaklarının takip işlemlerinin asıl amme borçlusu şirket tüzel kişiliği hakkında usule uygun olarak tamamlandığı ve vergi borcunun şirket tüzel kişiliğinden tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması üzerine ilgili kamu alacaklarının tahsili amacıyla davacı adına kanuni temsilci sıfatıyla tanzim ve tebliğ edilen dava konusu ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Olayda, asıl borçlu … İnşaat Taah. Ltd. Şti. hakkında düzenlenen vergi inceleme raporlarına istinaden 2011/Temmuz ilâ Aralık, 2012/Ocak ilâ Haziran, Aralık dönemlerine ait üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi tarhiyatları yapılarak, asıl borçlu şirkete 19/04/2016 tarihinde tebliğ edildiği, söz konusu tarhiyatlara karşı açılan davalarda … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…,… sayılı kararlarıyla davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verildiği, … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…,…, K:…,… sayılı kararlarıyla, Vergi Mahkemesi kararının kısmen kabulüne ilişkin kısmı için davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusu kabul edilip, anılan kısım yönünden Mahkeme kararı kaldırılarak, davanın tamamının reddedildiği, söz konusu kararların temyiz edilmesi üzerine hali hazırda Danıştay Dokuzuncu Dairesinin E:2018/2315 ve E:2018/2316 sayılı dosyalarında temyiz incelemesinde olduğu, dolayısıyla ortada yargı incelemesi tamamlanarak hukuken kesinleşmiş bir amme alacağının varlığından söz edilemeyeceğinden, bahsi geçen yargı sürecinin sonucu beklenilmeksizin düzenlenen ödeme emrinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne ve ödeme emrinin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:Asıl borçlu şirket adına ödeme emirleri, mahkeme kararları uyarınca düzenlenen 2 Nolu ihbarnamelerin tebliğ tarihi itibarıyla bir ay içinde ödenmemesi nedeniyle düzenlendiği bu sebeple temyiz yoluna başvurulmuş olması kararın yürütülmesini durdurmayacağından asıl şirketten tahsil edilemeyeceği anlaşılan vergi borcunun tahsili amacıyla davacı adına kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
… İnş. Taah. Ltd. Şti'ne ait 2011/Temmuz ilâ Aralık, 2012/Ocak ilâ Haziran, Aralık dönemlerine ait katma değer vergisi, vergi ziyaı cezası, gecikme faizi ve yargı harcının tahsili amacıyla, davacı adına kanuni temsilci sıfatıyla düzenlenen … tarih ve … sayılı ödeme emirinin iptali istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 27. maddesinin (4) numaralı fıkrasında; Vergi mahkemelerinde, vergi uyuşmazlıklarından doğan davaların açılmasının, tarh edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlerin ve bunların zam ve cezalarının dava konusu edilen bölümünün tahsil işlemlerini durduracağı, ancak, 26. maddenin 3. fıkrasına göre işlemden kaldırılan vergi davası dosyalarında tahsil işlemlerinin devam edeceği, bu şekilde işlemden kaldırılan dosyanın yeniden işleme konulması ile ihtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine yapılan işlemlerle tahsilat işlemlerinden dolayı açılan davaların, tahsil işlemini durdurmayacağı, bunlar hakkında yürütmenin durdurulması istenebileceği açıklanmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 10. maddesinde, tüzel kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunlara düşen ödevlerin kanuni temsilcileri tarafından yerine getirileceği, yukarıda yazılı olanların bu ödevleri yerine getirmemeleri yüzünden mükellef veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacakların, kanuni ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınacağı ifade edilmiştir.
Anılan Kanun'un 122. maddesinin 3. fıkrasında; vergi mahkemesinde dava açma dolayısıyla 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinin 3 numaralı fıkrası gereğince tahsili durdurulan vergilerden taksit süreleri geçmiş olanların, vergi mahkemesi kararına göre hesaplanan vergiye ait ihbarnamenin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödeneceği, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un "Ödeme zamanı ve önceden ödeme" başlıklı 37. maddesinin 1. fıkrasında, amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, "Ödeme Emri" başlıklı 55. maddesinin 1. fıkrasında ise amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 15 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı, ödeme emrinde borcun asıl ve ferilerinin mahiyet ve miktarlarının, nereye ödeneceğinin, müddetinde ödemediği veya mal bildiriminde bulunmadığı takdirde borcun cebren tahsil ve borçlunun mal bildiriminde bulununcaya kadar üç ayı geçmemek üzere hapis ile tazyik olunacağının, gerçeğe aykırı bildirimde bulunduğu takdirde hapis ile cezalandırılacağının kayıtlı bulunacağı düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarında yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; vergi mahkemelerinde dava açılmasının tarh edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümlerin ve bunların zam ve cezalarının dava konusu edilen bölümünün tahsil işlemlerini durduracağı, bu vergilerden taksit süreleri geçmiş olanların, mahkeme kararına göre hesaplanan vergiye ait ihbarnamenin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödeneceği, diğer bir ifade ile mahkeme kararı uyarınca hesaplanan kısım hakkında tahsilat işlemlerine devam edilebilmesi için söz konusu kararının kesinleşmesi şartının bulunmadığı, amme alacağını vadesinde ödemiyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı ve tüzel kişilerden tamamen veya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacakların, kanuni ödevleri yerine getirmeyen temsilcilerin varlıklarından alınacağı sonucuna ulaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, asıl amme borçlusu … İnş. Taah. Ltd. Şti. hakkında yapılan vergi incelemesi sonucu düzenlenen vergi inceleme raporlarına dayanılarak yapılan cezalı tarhiyatlara ait ihbarnamelerin şirket yetkililerine tebliğ edildiği ve tarhiyatlara karşı açılan davalar sonunda düzenlenen iki Nolu ihbarnamelere karşı herhangi bir davanın açılmadığı, şirket adına düzenlenen ödeme emirlerinin tebliğlerinin gerçekleştirildiği, şirket hakkında yapılan mal varlığı araştırması sonucu, şirkete ait menkul ve gayrımenkul mal varlığı bulunmadığından, vergi borcunun şirketten tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması üzerine, … İnş. Taah. Ltd. Şti.den tahsil edilemeyen amme alacaklarının şirketin bir dönem kanuni temsilcisi olan davacıdan tahsili amacıyla düzenlenip tebliğ edilen … tarih ve …. sayılı ödeme emrinin iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, asıl amme borçlusu … İnş. Taah. Ltd. Şti. tarafından dava konusu ödeme emri içeriği tarhiyatlara ve özel usulsüzlük cezasına karışı açılan davalarda, davaların kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda verilen … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…,… K:…,… sayılı kararlarına kaşı yapılan istinaf başvuruları sonucu, …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesi'nin … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…,…, K:…,… sayılı kararlarıyla, cezalı tarhiyata ilişkin kısım yönünden davanının reddine karar verilmesi üzerine, davalı idarece 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 112/3. maddesi uyarınca reddedilen cezalı tarhiyata yönelik olarak iki Nolu ihbarnamelerin düzenlendiği, söz konusu ihbarnamelere ve şirket adına düzenlenerek tebliğ edilen ödeme emirlerine karşı herhangi bir dava açılmadığı ve şirket hakkında yapılan mal varlığı araştırmaları ile amme alacağının tahsil edilemeyeceğinin ortaya konulduğu görülmektedir.
Bu durumda, asıl borçlu şirketten tahsil edilemeyen vergi borçlarına ilişkin kanuni temsilci sıfatıyla sorumlu olan davacı adına, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 10. maddesi uyarınca düzenlenen ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 12/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.