Bölge Adliye
Mahkemesi : Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı ve davalılardan Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı işveren nezdinde 15/09/2006 tarihinde işe girdiğini, şirketin aktif olarak faaliyet gösterdiği sürede müvekkilinin aralıksız çalıştığını, 01/05/2008 tarihinde bildirge verilerek sigortalılığın başlatıldığını ve sigortalılığının eksik bildirildiğini belirterek, 15/09/2006 tarihinden itibaren Kuruma bildirilmeyen döneme ait hizmetin tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; kurum kayıtlarına göre; davacının davalı şirkette 01/05/2008 tarihinde işe girip 31/07/2013 tarihine kadar farklı tarihlerde verilen işe giriş bildirgeleriyle aralıklı çalıştığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalı davaya cevap vermemiş, duruşmalara katılmamıştır.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince; "1-Davanın KABULÜ ile;
Davacı ..."ın davalı 1016370.14 sicil sayılı işyeri ... Süt ve Süt Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. nezdinde 15/09/2006-30/07/2013 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığının tespitine,
2-Davacının, davalı iş yerinde 15/09/2006-01/05/2008 tarihleri arasındaki dönemde 585 gün, 23/12/2008-27/03/2009 tarihleri arasındaki dönemde 92 gün, 11/05/2010-19/04/2011 tarihleri arasındaki dönemde 697 gün, 04/05/2011-06/06/2012 tarihleri arasındaki dönemde 391 gün olmak üzere toplamda 1765 gün daha asgari ücret üzerinden hizmet akdi ile çalıştığının ve bu sürelerin sigorta kapsamında kaldığının tespitine," karar verilmiştir.
B-BAM KARARI
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi, usul ve esas açısından ilk derece mahkemesi kararını yerinde bulmak suretiyle; davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı, Bölge Adliye Mahkemesi kararının yerinde olmadığı, ilk derece makkeme kararının usul ve kanuna aykırı olması nedeni ile temyizen bozulmasını bozulmasını istemişlerdir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davanın yasal dayanağı olan 506 sayılı Kanun"un 79/10 ve 5510 sayılı Kanun"un 86. kaddeleridir. 506 sayılı Kanun"un 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
6100 sayılı HMK m. 119/1-e gereğince davacının, iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetlerini bildirmek, m. 194 gereğince de taraflar, dayandıkları vakıaları, ispata elverişli şekilde somutlaştırma yükümlülüğü vardır. Tarafların, dayandıkları delilleri ve hangi delilin hangi vakıanın ispatı için gösterildiğini açıkça belirtmeleri zorunludur.
Bir davada haklı çıkabilmek için soyut veya genel hatlarıyla bir iddiayı ortaya koymak yeterli değildir. Aynı zamanda bu iddiaların, ispata elverişli hale getirilerek zaman, mekân ve içerik olarak somutlaştırılması gerekir. En azından iddianın araştırılabilmesine yönelik somut bilgi ve açıklamaların sunulması gerekir. İddia somutlaştırıldıktan sonra hâkim ve karşı taraf, bunun üzerinden savunma ve yargılama yapabilecektir. Soyut iddialar ve vakıalar üzerinden değerlendirme yapılması mümkün değildir.
Somutlaştırma yükü, genel anlamda tarafların açıklama ödevinin bir parçası ve layihalar teatisi aşamasındaki tezahür şeklidir. Somutlaştırma yükü, basit yargılama ve kendiliğinden araştırma ilkesinin uygulandığı davalarda da geçerlidir.
HMK m. 31 gereğince, Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir. Davaya konu talebin somutlaştırılmaması halinde önce hâkim,m. 31 ve 119/1-e gereğince davayı aydınlatma ödevi ve ön incelemedeki görevi gereği, somut olmayan hususların belirlenmesini davacıdan istemeli, gerekirse tarafa açıklattırma yaptırmalı, bu eksiklik giderildikten sonra yargılamaya devam etmelidir.
Somut davada; Davacı 15/09/2006-31.07.2013 tarihleri arasında kesintili olarak ... Süt Ürünleri Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti."de çalıştığı, bildirilmeyen sürelerin tespitini talep ettiği, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Dosya içerisinde bulunun tanık anlatımlarında davacının hastalık nedeni ile ara verdiği dönemler olduğu, davacının kaç kez hastalık nedeni ile ara verdiğinin araştırılmadığı, ara verdiği dönemlerin birlikte çalıştığı ve resen belirlenen bordro tanıklarından sorulmadığı, işyerindeki çalışmalarında hastalık nedeni ile arar vermiş ise hak düşürücü süre yönünden irdelenmenin yapılmadığı, özellikle 2006-2008 çalışma dönemi yönünden resen araştırma yapılarak bu döneme ilişkin resen belirlenecek bordro tanıklarının dinlenemesi gerekirken,eksik araştırma ve incelemeye dayalı karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece yukarıda belirtilen hukuki ve maddi olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk derece Mahkemesine kararın bir örneğinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk dairesine gönderilmesine, 03.02.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.