Davacı vekili, müvekkilinin iş sözleşmesinin geçerli sebep olmadan feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliği ile işe iadesine ve kanuni haklarına karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, 29.12.2008 tarihli yönetim kurulu kararıyla ...A.Ş."de otogaz bayi ikmal sözleşmesinin sona ermesi sebebiyle şoför kadrolarının daraltılmasına karar verildiğini, buna bağlı olarak satışların düşmesi sebebiyle muhasebe servisinde istihdam fazlalığı ortaya çıktığını, davacının iş sözleşmesinin de bu kapsamda işletmesel sebeple feshedildiğini, başka birimde değerlendirilme imkanının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece; fesih tarihinde davalı işverenin ülke genelinde çalıştırdığı işçi sayısının artmış olduğu, bu sebeple davalının işyeri faaliyetlerinin daralması ve iş hacminin azalması gerekçesinin yerinde olamayacağı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında iş sözleşmesinin feshinin geçerli sebebe dayanıp dayanmadığı uyuşmazlık konusu olup, normatif dayanak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18 ve devamı maddeleridir.
4857 sayılı Kanun’un 18. maddesine göre otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır.
İşletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan sebepler; sürüm ve satış olanaklarının azalması, talep ve sipariş azalması, enerji sıkıntısı, ülkede yaşanan ekonomik kriz, piyasada genel durgunluk, dış pazar kaybı, ham madde sıkıntısı gibi işin sürdürülmesini olanaksız hale getiren işyeri dışından kaynaklanan sebeplerle yeni çalışma yöntemlerinin uygulanması, işyerinin daraltılması, yeni teknolojinin uygulanması, işyerinin bazı bölümlerinin kapatılması ve bazı iş türlerinin kaldırılması gibi işyeri içi sebeplerdir.
İşletmenin, işyerinin ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi feshetmek isteyen işverenin fesihten önce fazla çalışmaları kaldırmak, işçinin rızası ile çalışma süresini kısaltmak ve bunun için mümkün olduğu ölçüde esnek çalışma şekillerini geliştirmek, işi zamana yaymak, işçileri başka işlerde çalıştırmak, işçiyi yeniden eğiterek sorunu aşmak gibi varsa fesihten kaçınma olanaklarını kullanması, kısaca feshe son çare olarak bakması gerekir.
4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin ikinci fıkrasına göre feshin geçerli sebebe dayandığını ispat yükümlülüğü işverene aittir. İşçi, feshin başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını ispatla yükümlüdür.
Somut olayda; davacıya aynı tarihte tebliğ edildiği anlaşılan fesih bildiriminde “..İşyeri faaliyetlerinin daralması, iş hacminin azalması sonucu işletmenin ve işin gereklerinden olan personel azaltılması zorunluluğu sebebiyle iş sözleşmeniz 4857 sayılı kanun"un 17. maddesine istinaden...” iş sözleşmesinin feshedildiği bildirilmiş, davalı vekili cevap dilekçesinde 29.12.2008 tarihli yönetim kurulu kararıyla ...A.Ş."de otogaz bayi ikmal sözleşmesinin sona ermesi sebebiyle şoför kadrolarının daraltılmasına karar verildiğini, buna bağlı olarak satışların düşmesi sebebiyle muhasebe servisinde istihdam fazlalığı ortaya çıktığını, davacının iş sözleşmesinin de bu kapsamda işletmesel sebeple feshedildiğini, başka birimde değerlendirilme imkanının bulunmadığını savunduğu görülmektedir. Davalı tanıkları da davacının çalıştığı dolum tesisinde işlerin azaldığını, muhasebe servisinde iki kişinin çalıştığını, davacının çalışma sistemi ve veriminden memnun olmadıkları için davacı çıkarmayı tercih ettiklerini söylemişlerdir.
Mahkemece mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmadan salt işverenin ülke genelinde çalıştırdığı işçi sayısına bakılarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
Yapılması gereken iş; işin niteliğine göre belirlenecek uzmanlardan oluşan üç kişilik bir bilirkişi kurulu oluşturulup, bilirkişilere mahallinde ve işverenin kayıtları üzerinde inceleme yapma yetkisi de verilerek işverenin "29.12.2008 tarihli yönetim kurulu kararıyla ....A.Ş."de otogaz bayi ikmal sözleşmesinin sona ermesi sebebiyle şoför kadrolarının daraltılmasına karar verildiği, buna bağlı olarak satışların düşmesi sebebiyle muhasebe servisinde istihdam fazlalığı ortaya çıktığı için feshin zorunlu hale geldiği" savunmasının yerinde olup olmadığının araştırılması, davacının işverenin başka bir biriminde değerlendirilmesinin mümkün olup olmadığının belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi iken, eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 11.06.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.
