Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalılar ..., Norm Elek. Taah. San. Tic. Ltd. Şti., ... Enerji Müh. A.Ş, ..., ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı Kurum; 17.05.2006 tarihli iş kazası sonucu vefat eden sigortalıya yapılan ödemelerden oluşan Kurum zararının tahsilini talep etmiş, mahkeme, asıl ve birleşen davayı kısmen kabul ederek, 27.495,18 TL gelirin (hak sahibi ... yönünden 7.836,88 TL ve ... yönünden 15.658,30 TL ) tahsis ve onay tarihi olan 01.06.2006 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılar ... Elektrik Taah. San.Tic.Ltd Şti, ..., ... Enerji ve Müh. A.Ş, ..."dan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, ... Prefabrik Yapı Elemanlar Tursan Tic. Ltd. Şti. ve ... yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine dair karar vermiştir.
506 sayılı Kanunun 26. maddesine göre; İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir. Anılan madde ile davalının Kurumun rücu alacağından sorumluğu ancak kusurunun varlığı halinde mümkündür.
Kusur raporlarının, 506 sayılı Yasanın 26., 4857 sayılı Yasanın 77. ve İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğünün 2 vd. maddelerine uygun olarak düzenlenmesi gerekir. 4857 sayılı Yasanın 77. maddesi; “İşverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler. İşverenlepr, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar...” düzenlemesini içermektedir. Anılan düzenleme, işçiyi gözetim ödevi ve insan yaşamının üstün değer olarak korunması gereğinden hareketle; salt mevzuatta öngörülen önlemlerle yetinilmeyip, bilimsel ve teknolojik gelişimin ulaştığı aşama uyarınca alınması gereken önlemlerin de işveren tarafından alınmasını zorunlu kılmaktadır. İş kazasının oluşumuna etken kusur oranlarının saptanmasına yönelik incelemede; ihlal edilen mevzuat hükümleri, zararlı sonuçların önlenmesi için koşulların taraflara yüklediği özen ve dikkat yükümüne aykırı davranışın doğurduğu sonuçlar, ayrıntılı olarak irdelenip, kusur aidiyet ve oranları gerekçeleriyle ortaya konulmalıdır.
Asıl işveren alt işveren ilişkisinin varlığı için, öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverinin işverenlik sıfatına sahip olması, asıl iş yeri ya da iş yerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Alt işveren sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş, ya da, işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya iş yeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Dosya kapsamından, Dalaman Havalimanı YG_AG sistemlerinin revizyonu ile Ring Hattının yenilenmesi işini 19.06.2005 tarihinde DHMİ Genel Müdürlüğü’nden ihale ile alan ... Enerji Müh. AŞ, havalimanında, elektrik işi için davalı ... Norm Elektrik Taah. San. Tic. Ltd. Şti. ile görüştüğü, Kurum raporunda alınan beyanlarda, şirketler arasında daha önceden asıl-alt işveren ilişkisi bulunduğu olay tarihinden birkaç gün önce ise, davalı ... Müh. A.Ş’nin diğer şirketten yardım istemesi üzerine olay yeri Dalaman Havalimanına, davalılar ...,... ve kazalı...’un geldiği ve davalı ...’in, kabloların kodlanması çalışması yapılırken kazalının panonun arka tarafından enerjili olan kısımla temas etmesi sonucu yüksek gerilime maruz kalması sonucu vefat ettiği anlaşılmaktadır. Ceza dosyasında alınan hükme esas alınan bilirkişi raporunda, kazalının tali, ...’in asli, ...’nun ise tali kusurlu olduğunun belirtildiği, Kurum raporunda ise, kazalının bağışlanamaz kusurlu olduğunun kabul edildiği, 11.12.2013 tarihli bilirkişi raporunda ise, ... Norm Elektrik Taah. San. Tic. Ltd. Şti.’ne % 70 oranında, bu kusurun % 40’ ının davalı şirket ... Norm Elektrik Taah. San. Tic. Ltd. Şti."ne ait olduğu, % 30’ unun davalı şirket müdürü elektrik mühendisi ..."e ait olduğu, ... Enerji Müh. AŞ’ ne % 30 oranında,bu kusurun % 20’ sinin ... Enerji Müh. A.Ş’ye ait olduğu, % 10’unun davalı şirket yetkilisi ...’ya ait olduğu, şeklinde düzenlendiği, kazalının ise kusurunun hiç tartışılmadığı görülmektedir. Tarafların sıfatlatları ve yaptıkları iş, asıl-alt işveren ilişkisi olup olmadığı tüm sözleşme ve belgelerde getirtilerek irdelenmeli ayrıca Kurum raporunda bağışlanamaz kusurlu kabul edilen sigortalının kusur durumuda incelenmek suretiyle olayın gerçekleştiği iş kolunda iş güvenliği bakımından uzman kişilerden oluşan bilirkişi heyetinden tarafların kusur oran ve aidiyetleri hususunda bir kusur raporu alınmalı ve varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemece teselsüle dayalı açılmayan eldeki davada teselsüle dayalı hüküm kurulması ve davalı ...’ın hüküm kısmında ... olarak yer alması isabetsizdir.
Kabule göre de, davalı ... yönünden husumetten davanın reddine karar verilmiş iken davalı vekili lehine avukatlık ücretine karar verilmemesi isabetsizdir.
O hâlde, davacı Kurum ve davalılar ..., ... Norm Elek. Taah. San. Tic. Ltd. Şti., ... Ener. Müh. A.Ş., ..., vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ... Prefabrik Yapı Elemanları Tur. San. Tic. Ltd. Şti. hariç tüm davalılara iadesine, 03/02/2020 gününde oybirliği ile karar verildi.