Danıştay 10. Daire 2022/327 Esas 2022/2019 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2022/327
Karar No : 2022/2019

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Birliği
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adana ili, Yüreğir ilçesi, ... köyünde bulunan ... parsel sayılı taşınmazın maliki olan davacı tarafından, Adana ili, Yüreğir ilçesi, ... sınırları içerisinde kalan ve davalı Birliğin sorumluluğunda bulunan sulama kanalı hattını tahrip ettiğinden bahisle ... tarihli ve ... sayılı Yönetim Kurulu kararına istinaden hakkında uygulanan 102.203,26 TL idari para cezasının en geç 30 gün içinde ödenmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince; davacının, taşınmazı üzerine mülkiyet hakkına müdahalede bulunularak inşa edilen sulama kanalı hattını tahrip ettiğinden bahisle davalı idarenin düzenlemiş olduğu 2015 Mali Yılı Sulama, İşletme ve Bakım Ücret Tarifeleri Uygulama Esasları uyarınca para cezası ile tecziyesine ilişkin işlemin, "Kanunsuz suç ve ceza olmaz" ilkesine aykırı olarak tesis edildiği ve uyuşmazlığın özünde davacının mülkiyet hakkına hukuka aykırı bir müdahalenin bulunduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemde kamu yararı bulunduğu, davacının da kısa bir süre önceye kadar sulama kanalını kullandığı, sulama hattının arazisinden geçmesine muvafakati bulunduğu, davacının elinde herhangi bir mahkeme kararı olmadan mülkiyeti kamuya ait olan bir yapıyı yıktığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile sonucu itibarıyla usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava, Adana ili, Yüreğir ilçesi, ... köyünde bulunan ... parsel sayılı taşınmazın maliki olan davacı tarafından, Adana ili, Yüreğir ilçesi, ... sınırları içerisinde kalan ve davalı Birliğin sorumluluğunda bulunan sulama kanalı hattını tahrip ettiğinden bahisle ... tarihli ve ... sayılı Yönetim Kurulu kararına istinaden hakkında uygulanan 102.203,26 TL idari para cezasının en geç 30 gün içinde ödenmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
22/03/2011 tarih ve 27882 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanunu'nun 1. maddesinin 1. fıkrasında, Kanun'un amacı; ülkenin su varlık ve kaynaklarının rasyonel kullanımı maksadıyla umumi sulardan faydalanmak üzere Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından inşa edilmiş veya halen inşa edilmekte olan ya da inşa edilmesi planlanan sulama tesislerini gayelerine uygun şekilde kullanmak, işletmek, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün onayını almak suretiyle işlettirmek, bu tesislerin bakım, onarım ve yönetim sorumluluğunu yürütmek, tesisi geliştirmeye yönelik yeni projeler yapmak, yaptırmak veya tesisi yenilemekle görevli sulama birliklerinin kuruluşu, organlar ile görev ve yetkilerini düzenlemek olarak belirtilmiş; 2. fıkrasında, sulama birliklerinin kamu tüzel kişiliğine sahip olup, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde özel hukuk hükümlerine tabi olacağı düzenlemesine; dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan 13. maddesinde ise, birliklerin 09/06/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre alacaklarının tahsili yoluna başvuracağı kuralına yer verilmiştir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 1. maddesinde, Devlete, vilayet hususi idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer'i kamu alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve kamu hizmetleri tatbikatından doğan diğer alacakları ile; bunların takip masrafları hakkında bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı; 37. maddesinde, amme alacaklarının hususi kanunlarında belli edilen zamanlarda ödeneceği, hususi kanunlarında ödeme zamanı tesbit edilmemiş amme alacaklarının Maliye Bakanlığınca belirtilecek usule göre yapılacak tebliğden itibaren bir ay içinde ödeneceği; işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 55. maddesinde, amme alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları gerektiğinin “ödeme emri” ile tebliğ olunacağı hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
6172 sayılı Sulama Birlikleri Kanunu'nun yukarıda yer verilen hükümlerinden, dava konusu işlem tarihi itibarıyla sulama birliklerinin alacaklarını 09/06/1932 tarih ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre tahsil etmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Öte yandan, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre ödeme emri düzenlenebilmesi için alacağın, özel kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kural olarak 6183 sayılı Kanun'un 1. maddesi kapsamında yer alan amme alacaklarından olması gerektiği, özel hukuk hükümlerine tabi alacakların ise genel hükümlere göre adli yargıda açılacak alacak davası veya icra takibi yoluyla takip ve tahsilinin gerektiği açıktır.
Uyuşmazlıkta, Adana ili, Yüreğir ilçesi, ... sınırları içerisinde kalan ve davalı Birliğin sorumluluğunda bulunan sulama kanalı hattının tahrip edildiğinden bahisle ... tarih ve ... sayılı Yönetim Kurulu kararına istinaden 102.203,26 TL idari para cezasının en geç 30 gün içinde ödenmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin, işlem ekinde yer alan amme alacakları için düzenlenen ödeme emri ile birlikte gönderilmesi ve anılan ödeme emrinde borcun ödenmemesi halinde 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tahsil edileceğinin bildirilmesi karşısında, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Dolayısıyla, 6183 sayılı Kanun'a göre ödeme emri düzenleme yetkisi bulunmayan davalı idarenin, anılan Kanun'un 1. ve 2. maddelerinin kapsamına giren amme alacakları türünden olmayan para cezasına ilişkin alacağını tahsil etmek amacıyla davacı adına tesis ettiği dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz yargılama giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/04/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.