Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 2021/1606 Esas 2022/481 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/1606
Karar No : 2022/481

TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) … Turizm İşletmecilik Ticaret
ve İnşaat Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVALI) … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun bozma kararı üzerine verilen ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, yasal defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmediğinden bahisle 2009 yılının Temmuz ilâ Kasım dönemleri için re'sen tarh edilen katma değer vergileri, vergilerin üç katı tutarında kesilen ve Ekim, Kasım dönemleri için tekerrür hükmü uygulanarak artırılan vergi ziyaı cezaları ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin (1) numaralı fıkrası ve mükerrer 355. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezalarının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.
... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararı:
Mahkeme kararının cezalı tarhiyatın sahte fatura kullanımından kaynaklanan kısmı yönünden davanın reddine, 213 sayılı Kanun'un 353. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezası ile vergi ziyaı cezasının tekerrür nedeniyle artırılan kısmının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkraları kesinleştiğinden bu aşamada uyuşmazlık cezalı tarhiyatın defter ve belge ibraz etmemeden kaynaklanan kısmı ile 213 sayılı Kanun'un mükerrer 355. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasına ilişkindir.
Davacı tarafından dile getirilen, işletilmekte olan otelin silahlı kişiler tarafından işgal edilmesi nedeniyle şirket müdürünün yasal defter ve belgelere ulaşmasının mümkün olmadığı, konuya ilişkin olarak … Kaymakamlığına, … Jandarma Komutanlığına dilekçeler verildiği, ... Ağır Ceza Mahkemesi tarafından bu hususta verilen karar bulunduğu iddiaları incelenmiş olup şirket ortakları … ve … tarafından şirket kanuni temsilcisine baskı yapıldığı, şirket işletmesinin bu kişiler tarafından silah kullanılarak işgal edildiği, şirket temsilcisinin defter ve belgelere ulaşmasının engellendiği, bu hususlarda şirket temsilcisi tarafından … Kaymakamlığı, … Valiliği ve … Cumhuriyet Savcılıklarına dilekçeler verildiği, dosyada yer alan bilgi ve belgelerden anlaşılmıştır. Bu durum, "kişinin iradesi dışında vukua gelen mecburi gaybubetler" kapsamında mücbir sebep halinin varlığını ortaya koymaktadır.
30/04/2014 tarihli ara kararı ile, davacıdan ilgili dönemde indirim konusu yapılan katma değer vergilerine ilişkin alış faturalarının fatura düzenleyen mükelleflerden temin edilebilen örnekleri; davalıdan ise ilgili döneme ilişkin sahte fatura kullanıldığı iddiası bulunan mükelleflere ilişkin vergi tekniği raporlarının sunulması istenilmiş, davacı tarafından sunulan fatura örnekleri davalı idareye sunulmuştur.
Davalı tarafından davacının ilgili dönemde indirim konusu yaptığı katma değer vergilerinin tümü reddedilmiş ise de olayda mücbir sebep hali bulunduğundan davacı tarafından yüklenildiği ortaya konulan katma değer vergilerinden kaynaklanan indirimlerin kabulü gerekeceğinden, davacı tarafından Mahkememize ibraz edilen fatura örnekleri dikkate alınarak ilgili dönem katma değer vergisi beyanları yeniden düzenlenmiş olup ödenmesi gereken katma değer vergileri 2009 yılının Temmuz dönemi için 62.840,03 TL, Ağustos dönemi için 336.937,03 TL, Eylül dönemi için 149.311,75 TL, Ekim dönemi için 69.087,49 TL ve Kasım dönemi için 10.431,80 TL olarak tespit edilmiştir.
Öte yandan, mücbir sebep hali mevcut olduğundan üç kat kesilen vergi ziyaı cezalarının sahte fatura kullanımı dışında kalan kısmı ile 213 sayılı Kanun'un mükerrer 355. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması gerekmektedir.
Vergi Mahkemesi ilk kararında yer verdiği hukuksal nedenler ve gerekçe doğrultusunda bozulan hüküm fıkraları yönünden ısrar ederek cezalı tarhiyatın defter belge ibraz etmemeden kaynaklanan kısmı yönünden davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, 213 sayılı Kanun'un mükerrer 355. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezası yönünden davanın kabulüne karar vermiştir.
Tarafların temyiz istemini inceleyen Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 04/11/2020 tarih ve E:2019/1311, K:2020/1172 sayılı kararı:
Davacının temyiz istemi yönünden:
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun 08/02/2019 tarih ve E:2013/3, K:2019/1 sayılı kararıyla, davacılar tarafından mücbir sebebin varlığı nedeniyle defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemesinin re'sen tarh nedeni olduğu ancak, mükelleflerden ibraz ödevini yerine getirmelerinin beklenemeyeceği ve indirim konusu yapılan vergilerin, alış belgelerinde ayrıca gösterilmiş olmasını ispatlama yükümlüğünün de bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından, aykırı içtihatların bu doğrultuda birleştirilmesine karar verilmiştir.
Davacı tarafından defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilememesi hususunda ileri sürülen iddia ve bu iddiayı ispat için dosyaya ibraz edilen belgeler birlikte değerlendirildiğinde defter ve belgelerin ibraz edilememesinin haklı bir nedene dayandığı ve bu nedenin davacı yönünden mücbir sebep oluşturduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, dava konusu katma değer vergileri ve kesilen vergi ziyaı cezalarının defter ve belgelerin ibraz edilmemesinden kaynaklanan kısmında hukuka uygunluk bulunmadığından, ısrar kararının davanın kısmen reddine dair hüküm fıkrasının bozulması gerekmektedir.
Davalının temyiz istemi yönünden:
I-Kararın, cezalı tarhiyatın defter belge ibraz etmemeden kaynaklanan kısmı yönünden davanın kısmen kabulüne dair hüküm fıkrasına yöneltilen temyiz isteminin incelenmesi:
Davacının temyiz istemi yönünden yapılan hukuki değerlendirme uyarınca ısrar kararının anılan hüküm fıkrasında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık görülmemiştir.
II-Kararın, 213 sayılı Kanun'un mükerrer 355. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasına yöneltilen temyiz isteminin incelenmesi:
Kararın sözü edilen hüküm fıkrası aynı hukuksal nedenler ve gerekçe ile Kurulumuzca da uygun bulunmuş olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar anılan hüküm fıkrasının bozulmasını gerektirecek durumda görülmemiştir.
Kurul bu gerekçeyle davacının temyiz istemini kabul ederek kararın redde ilişkin hüküm fıkrasını bozmuş; davalının temyiz istemini reddetmiştir.
Kurul, davalının karar düzeltme istemini de reddetmiştir.
... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı:
Vergi Mahkemesi, gelinen aşamada uyuşmazlığın, vergi ziyaı cezalı tarhiyatın defter ve belge ibraz etmemeden kaynaklanan kısmına ilişkin olduğunu belirterek Kurul kararında yer verilen gerekçeyle davanın kabulüne karar vermiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davacı tarafından Vergi Mahkemesince verilen kararın kısmen kabul hükmünde olduğu, davanın tamamı yönünden kabul kararı verilmesi gerektiği; davalı tarafından ise uyuşmazlıkta mücbir sebep halinin mevcut olmadığı belirtilerek kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI: Taraflarca cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ: Davacının temyiz istemi ile davalının kararın, ısrar kararının davanın kısmen kabulüne ilişkin hüküm fıkrasının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması dışında kalan kısmı yönünden tekrar hüküm kurulan kısmına yöneltilen temyiz isteminin incelenmeksizin reddi; davalının diğer temyiz isteminin ise reddi gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Davacının temyiz istemi yönünden yapılan inceleme:
İlgililerin, dava açmakta olduğu gibi kanun yoluna başvurmada da hukuki yararının olması, diğer bir ifadeyle kanun yoluna başvuranın kararın bozulmasında korunmaya değer bir menfaatinin bulunması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, Kurulun bozma kararı üzerine verilen temyize konu kararın davanın kabulü yolunda olduğu dikkate alındığında bozulması istenilen kararda davacı aleyhine bir hüküm bulunmadığının anlaşılması karşısında, kararın bozulmasında korunması gereken hukuki menfaati bulunmayan davacının temyiz isteminin esasının incelenme olanağı bulunmamaktadır.
Davalının temyiz istemi yönünden yapılan inceleme:
Kurulun bozma kararı üzerine Vergi Mahkemesince cezalı tarhiyatın dafter belge ibraz etmemeden kaynaklanan kısmının tamamı yönünden daha önce kesinleşen kısım dikkate alınmaksızın tekrar hüküm kurulmuştur.
I- Kararın, daha önce kesinleşen hüküm fıkralarına yöneltilen temyiz isteminin incelenmesi:
Israr kararının davanın kısmen kabulüne ilişkin hüküm fıkrasının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması dışında kalan kısmına davalı tarafından yöneltilen temyiz istemi Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca reddedilmiştir. Akabinde davalının karar düzeltme isteminin reddi ile anılan hüküm fıkrası kesinleşmiştir.
Vergi mahkemesince verilen ısrar kararının diğer hüküm fıkralarının bozulmasından sonra verilen kararın varlığı, ısrar kararının kesinleşen hüküm fıkralarının yeniden temyizen incelenmesini olanaklı kılmayacağından, davalı idarenin kararın sözü edilen hüküm fıkrasına yönelttiği temyiz iddialarının incelenmesi mümkün bulunmamaktadır.
II- Kararın, cezalı tarhiyatın defter belge ibraz etmemeden kaynaklanan ve Kurul tarafından bozulması nedeniyle daha önce kesinleşmeyen kısmına yöneltilen temyiz isteminin incelenmesi:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesinin (4) numaralı fıkrası uyarınca Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun bozma kararına uyularak verilen kararlara ilişkin temyiz incelemesinin, bozma kararına uygunlukla sınırlı olarak yapılması gerekmektedir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun bozması üzerine verilen kararın anılan hüküm fıkrasının bozma kararındaki esaslara uygun olduğu anlaşıldığından dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1- Davacının temyiz isteminin İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
2- Davalının temyiz isteminin KISMEN REDDİNE; KISMEN İNCELENMEKSİZİN REDDİNE,
3- ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, cezalı tarhiyatın Kurulun bozma kararı nedeniyle kesinleşmeyen kısmının kaldırılmasına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
4- Davacıdan 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun ilgili hükümleri ve Kanun'a ek (3) sayılı tarife uyarınca maktu harç alınmasına,
2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.