Danıştay 6. Daire 2018/8055 Esas 2022/4594 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/8055
Karar No : 2022/4594

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE BULUNAN (DAVACI): …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF(DAVALILAR) : 1- … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
2… Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ : Av. …
3- … Organize Sanayi Bölgesi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 09/07/2018 tarih ve E:2014/7807, K:2018/6467 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi, … Köyü, … Mevkii, … pafta, … ve … parsel sayılı taşınmazların da bulunduğu İzmir Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesine ilişkin … tarihli 1/5000 ölçekli revizyon nazım ve 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının ve anılan imar planlarına yapılan 19.10.2012 tarihli itirazın zımnen reddine dair işlemin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; dosyadaki bilgi ve belgeler ile yerine yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu imar planlarının üst ölçekli 1/25000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre Düzeni Planı plan kararları ile çelişmediği, planların kademeli birlikteliği ilkesine uygun olduğu, Tarım Bakanlığı (İzmir İl Müdürlüğü) görüşünün verildiği tarih itibariyle yerinde ve doğru olduğu, dava konusu taşınmazlara ilişkin kullanım kararlarını Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 14. maddesinde belirtilen tespitlere dayalı olarak gerçekleştirilmesinin yasal bir zorunluluk olduğu, dava konusu imar planlarının planlama ilke ve esaslarına, yasal mevzuata ve kamu yararına uygun olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Daire kararının özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, taşınmazlarının sanayi tesislerinin yer aldığı bölgede olduğu, yakın konumdaki taşınmazlara sanayi alanı fonksiyonu verildiği, Tarım İl Müdürlüğünce inceleme yapılmadan, arazi tanınmadan görüş verildiği, bunun da hatalı planlamaya sebep olduğu, taşınmazların zeytinlik alanı olarak kullanılmaya elverişli olmadığı ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Düzeltilmesi istenen kararın usul ve yasaya uygun olduğu, ileri sürülen nedenlerin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesine uymadığı, bu nedenle istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemiz kararının kaldırılarak, temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 09/07/2018 tarih ve E:2014/7807, K:2018/6467 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi, … Köyü, … Mevkii, … pafta, … ve … parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda İzmir Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesine ait 1/5000 ölçekli Revizyon Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Revizyon Uygulama İmar Planının 26.09.2012 tarihinde Bakanlıkça onaylandığı, … tarih ve … sayılı İzmir Valiliği İl İdare Kurulu kararı ile yürürlüğe konulduğu ve 05.10.2012 – 05.11.2012 tarihleri arasında ise 1 ay süreyle askıya çıkarıldığı, bu planlarda dava konusu taşınmazların “zeytinlik” olarak belirlendiği, planlara askı süresi içerisinde yapılan 19.10.2012 tarihli itirazın zımnen reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
3194 sayılı Kanunun 6. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, planlar kapsadıkları alan ve amaçları açısından bölge planları ve imar planları olarak iki ana kategoriye ayrılmış, imar planları da uygulamaya esas olan uygulama imar planları ve bu planın hazırlanmasındaki temel hedefleri, ilkeleri ve arazi kullanım kararlarını belirleyen nazım imar planları olarak sınıflandırılmıştır. Anılan Kanunun 8. maddesinde ise alt ölçekli planların üst ölçekli planlarda belirlenen planlama ana ilkelerine, stratejilerine ve kararlarına uyumlu olması zorunluluğu getirilmiştir.
3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı Ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunun 20. maddesinin 2. fıkrasında, "Zeytincilik sahaları daraltılamaz. Ancak, belediye sınırları içinde bulunan zeytinlik sahalarının imar hudutları kapsamı içine alınması hâlinde altyapı ve sosyal tesisler dahil toplam yapılaşma, zeytinlik alanının % 10’unu geçemez. Bu sahalardaki zeytin ağaçlarının sökülmesi Tarım ve Köyişleri Bakanlığının fenni gerekçeye dayalı iznine tabidir. Bu iznin verilmesinde, Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bağlı araştırma enstitülerinin ve mahallinde varsa ziraat odasının uygun görüşü alınır. Bu hâlde dahi kesin zaruret görülmeyen zeytin ağacı kesilemez ve sökülemez. İzinsiz kesenler veya sökenlere ağaç başına altmış Türk Lirası idarî para cezası verilir." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, İdare mahkemesince dava konusu taşınmazın niteliğinin tapuda zeytinlik olduğu ve üzerinde zeytin ağaçlarının bulunması nedeniyle dava konusu planın planlama ilkelerine uygun olduğu tespitine dayanılarak davanın reddine karar verilmişse de öncelikle taşınmazın 3573 sayılı Kanun kapsamında zeytincilik sahası olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir. Kanun kapsamında olması halinde zeytincilik sahalarının imar hudutları (imar planı sınırları) içine alınabileceği ancak yapılaşmaya açılan alanın zeytincilik alanının %10'unu geçmeyeceği açıktır.
Bakılan davada, Dairemizin 06/12/2021 tarihli ve E:2018/8055 sayılı ara kararıyla Tarım ve Orman Bakanlığı İzmir İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden; uyuşmazlığa konu İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi, … Köyü, … Mevkii, … pafta, … ve … parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olarak 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması Hakkında Kanun hükümleri uyarınca zeytinlik alan belirlemesi yapılıp yapılmadığı sorulmuşsa da, anılan idarece ara kararına verilen cevapta bu hususa ilişkin net bir bilgi ve belgenin sunulamadığı görülmüştür.
Bu durumda, İdare Mahkemesince ek rapor alınması suretiyle ya da gerekli görülmesi halinde aralarında ziraat mühendisinin de bulunduğu yeni bir bilirkişi heyeti oluşturularak taşınmaz mahallinde yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle uyuşmazlık konusu parselin zeytinlik vasfında olup olmadığı netleştirildikten ve zeytinlik vasfında olduğunun anlaşılması halinde, dava konusu imar planlarıyla uyuşmazlık konusu parseller için getirilen kullanım kararı ve yapılaşma koşullarının yukarıda yer verilen Kanun hükmüne uygun olup olmadığı ortaya konulduktan sonra yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin, ... İdare Mahkemesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 13/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.