Danıştay 6. Daire 2020/1632 Esas 2022/4703 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/1632
Karar No : 2022/4703

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Edirne İli, Enez İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … sayılı parsel üzerinde yer alan taşınmazda ruhsat ve eklerine aykırı tadilatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkımı ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enez Belediye Encümeni kararının yıkıma ilişkin kısmı ile … tarih ve … sayılı Enez Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 01/07/2019 tarih ve E:2019/11500, K:2019/6607 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak dava konusu … tarih ve … sayılı Enez Belediye Encümeni Kararının yıkıma ilişkin kısmı yönünden; davacıya ait taşınma üzerinde kaçak ve izinsiz olarak yapı inşa edildiğinin 01.07.2014 tarihli Yapı Tatil Tutanağı ile tespit edilmesi üzerine, söz konusu yapının yıkımına yönelik … tarih ve … sayılı Encümen Kararı alınmış ise de, işlemlere konu yapı için 08.05.2019 düzenleme tarihli, … belge no'lu ve … başvuru numaralı 'Yapı Kayıt Belgesi'nin düzenlendiği, Mahkemenin 26.09.2019 tarihli ara kararı ile söz konusu yapı kayıt belgesine istinaden dava konusu işlemlerin iptal edilip edilmediğinin davalı idareden sorulduğu, davalı idarece ara kararına verilen cevapta, dava konusu taşınmaz için alınan Yapı Kayıt Belgesinin idarelerine sunulmadığı için belgenin iptal edilmediğinin belirtildiği, uyuşmazlık konusu taşınmazın "yapı kayıt belgesi"nin düzenlendiği tarih olan 15.08.2018 tarihinden itibaren imar hukuku açısından izinli yapı statüsünde olduğunun kabulünün zorunlu olduğu, anılan "yapı kayıt belgesi"nin idari veya kazâi bir kararla iptali söz konusu olmadığı sürece izin verilen kısımlara yönelik olarak 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca "yıkım" ya da "idari para cezası" müeyyidelerinin uygulanmasının hukuken mümkün olmadığı gerekçesi ile; yıkım masraflarının %20 fazlasıyla tahsil edileceğine ilişkin … tarih ve … sayılı Enez Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü işlemi yönünden ise; 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde yıkım masrafının %20 fazlası ile tahsil edileceğine ilişkin bir hükmün bulunmadığı, 3194 sayılı Yasanın 32.maddesi uyarınca tesis edilen yıkım işleminin belediye tarafından gerçekleştirilmesi halinde sadece yapılan masrafın yapı sahibinden istenebileceği, yıkım masraflarının % 20 fazlası ile yapı sahibinden tahsil edilmesine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle, dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının binasında yaptığı işlerin ruhsata tabi olduğu, alınan yapı kayıt belgesinin idarelerine bildirilmediği, bildirim gerçekleşmediği için de Belediyece yapılan işlemlerin iptal edilmediği, yargılama giderlerinin davalı idare üzerinde bırakılmasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme Kararının kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Edirne İli, Enez İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … sayılı parsel üzerinde yer alan taşınmazda ruhsat ve eklerine aykırı olarak; zemin kat ön terasın kapatıldığının, çatı katı ve çatı terası oluşturulduğunun 01/07/2014 günlü yapı tatil zaptı ile tespit edilerek, Enez Belediye Encümeninin … günlü, … sayılı kararıyla 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıkımı ve aynı Kanunun 42. maddesine göre para cezası verilmesine ilişkin karar alındığı, anılan encümen kararının bildirimi ile yıkım kararı uyarınca, belirtilen sürede ruhsat ve eklerine uygun hale getirilmesi, aksi takdirde Belediyece yıkılarak masrafın %20 fazlasıyla tahsil edileceğine ilişkin … günlü, … sayılı Enez Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü işleminin tesis edilmesi üzerine, söz konusu işlem ile dayanağı encümen kararının yıkıma ilişkin kısmının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.


İLGİLİ MEVZUAT:
18/05/2018 günlü, 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 sayılı Kanunun 16. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Geçici 16. maddenin 1. fıkrasında; "Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/10/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir." hükmüne, 4. fıkrasında ise; "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir." hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde uyarınca 06/06/2018 günlü, 30443 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esasların 6. maddesinin 1. fıkrasında "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek zorundadır." hükmü, 3. fıkrasında da "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir. " hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kararın, … tarih ve … sayılı Enez Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmı yönünden;
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyize konu İdare Mahkemesi kararının; … tarih ve … sayılı Enez Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü işlemine yönelik kısmında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmamaktadır.
Kararın, … tarih ve … sayılı Enez Belediye Encümeni kararının yıkıma ilişkin kısmına gelince;
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin incelenmesinden; 3194 sayılı Kanunun Geçici 16. maddesi uyarınca yapı kayıt belgesi verilen yapıların malikleri tarafından, bu belgenin bir örneğinin belediyeye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine verilmesi, bu belgeye istinaden yapı kayıt belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edilmesi gerekmektedir.
Her ne kadar Mahkemesince yıkım kararı hakkında iptal kararı verilmiş ise de; yapı sahiplerinin devletle ihtilaflı durumunun ortadan kaldırılması, ruhsatsız yapıların belli bir harç karşılığında kayıt altına alınarak iskân verilmesi ve bu gelirin kentsel dönüşüm projelerine finans sağlaması amacıyla imar barışı olarak adlandırılan bu uygulama ile 31/12/2017 tarihinden önce inşa edilmiş ruhsatsız ya da ruhsata aykırı yapıların ya da yapıların ilgili kısımlarının sahiplerine getirilen Yapı Kayıt Belgesi alma hakkı ile başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar, Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedileceği ve tahsil edilemeyen para cezaları ile yıkım kararlarının da iptal edileceği anlaşılmaktadır.
Ancak yukarıda da belirtildiği gibi Yapı Kayıt Belgelerinin yapı sahibinin beyanına göre düzenlendiği, ilgili Kurumlarca herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmadığı, idare tarafından, taşınmazın ruhsatsız olduğundan bahisle verilen yıkım kararları ile tahsil edilemeyen para cezalarının iptal edilip edilmemesi konusunda, ilgili mevzuat çerçevesinde bir inceleme ve değerlendirme yapıldıktan sonra karar verileceği, yargı mercilerince yalnızca yapı kayıt belgesinin varlığına dayanarak karar verilemeyeceğinden, bu konuda ilgili idare tarafından daha önce tesis edilen yıkım ya da tahsil edilmeyen para cezası kararının iptaline ilişkin yeni bir karar alınması durumunda, Mahkemece alınan bu yeni kararın sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
Bu nedenle, salt yapı sahibinin beyanına göre düzenlenen Yapı Kayıt Belgesinin varlığı nedeniyle, yıkım kararının açıkça hukuka aykırı olduğu yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığından, yıkım kararı hakkında işin esası yönünden yukarıda belirtilen durum dikkate alınarak karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu yıkım işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının; … tarih ve … sayılı Enez Belediye Encümeni kararının yıkıma ilişkin kısmının BOZULMASINA, … tarih ve … sayılı Enez Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmının ise ONANMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 13/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.