10. Hukuk Dairesi 2019/6514 E. , 2020/556 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava; 28.10.2009 tarihli iş kazası sonucu vefat eden sigortalının hak sahibine bağlanan ilk peşin sermaye değerli gelir ile yapılan tedavi giderinden oluşan kurum zararının rücuan tahsili istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı 5510 sayılı yasanın 21. ve 76. maddeleridir.
5510 sayılı Kanunun 12. maddesinin 6. fıkrasında; “Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde, iş alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü kişiye alt işveren denir. Sigortalılar, üçüncü bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bunlarla sözleşme yapmış olsalar dahi, asıl işveren, bu Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt işveren ile birlikte sorumludur.” hükmü yer almaktadır.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenlerde asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Dosya kapsamından, baraj inşaatı ihalesinin kimden alındığı, ... Enerji A.Ş. ile ... Çelik Yapı San. Taah. ve Tic. A.Ş. arasında bir sözleşme olup olmadığı, ... Endüstri İnş. ve Tic. A.Ş. ile ... Çelik Yapı San. Taah. ve Tic. A.Ş. arasında bir irtibat bulunup bulunmadığı anlaşılamamaktadır. Bu nedenle davalıların sorumluluklarının ne şekilde belirlendiği denetlenememektedir.
Bu nedenle mahkemece, baraj inşaatını yapan ... Enerji San. Tic. A.Ş.’nin (eski unvanı ... Elektrik Üretim ve Tic. A.Ş.) ihaleyi kimden aldığı, ... Enerji A.Ş. veya ... Endüstri İnş. ve Tic. A.Ş. ile ... Çelik Yapı San. Taah. ve Tic. A.Ş. arasında bir sözleşme olup olmadığı, varsa içeriğinin ne olduğu, aksi halde ... Endüstri İnş. ve Tic. A.Ş. ile ... Çelik Yapı San. Taah. ve Tic. A.Ş. arasında ortak girişim ilişkisi olup olmadığı ve kazalı işçinin de ... Endüstri İnş. ve Tic. A.Ş. çalışanı olduğu dikkate alınarak, ihale veren dahil davalılar arasındaki ilişki açık ve net bir biçimde belirlenip ve bu kapsamda kusurları tespit edilerek varılacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuki ilkeler uyarınca araştırma yapılarak karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmünün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, 03/02/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.
sisteminin bir üyesidir.