Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/3301 Esas 2022/1400 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/3301
Karar No : 2022/1400


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi
VEKİLLERİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ: Av. …
2- … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 27/04/2021 tarih ve E:2019/1718, K:2021/1570 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin dağıtım bölgesi içerisinde yer alan ve genel aydınlatma kapsamında yanmayan ya da yerinde olmayan toplam 498 adet armatür ve/veya direğe ilişkin eksiklikleri belirlenen sürelerde gidermediğinin tespit edildiği ve bu fiilin 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 16. maddesinin sekizinci fıkrasına aykırı olduğundan bahisle, aynı fıkra uyarınca 284.856,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararı ile anılan Kurul kararının dayanağı olduğu ileri sürülen Genel Aydınlatma Yönetmeliği'nin 25. maddesinin 3. fıkrasının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 27/04/2021 tarih ve E:2019/1718, K:2021/1570 sayılı kararıyla;
Davalıların usule yönelik itirazı geçerli görülmemiş;
… tarih ve … sayılı elektrik dağıtım lisansı ile faaliyet gösteren davacı şirketin dağıtım bölgesi içerisinde yer alan ve genel aydınlatma kapsamında yanmayan, yerinde olmayan toplam 502 adet armatür ve/veya direğe ilişkin eksikliklerin tespit edildiği, söz konusu eksikliklerin belirlenen sürelerde giderilmediğinden bahisle davacı şirket hakkında doğrudan soruşturma açılmasına karar verildiği, yapılan soruşturma sonucunda … tarih ve … sayılı Soruşturma Raporu'nun düzenlendiği, anılan raporun davacı şirkete tebliğ edilerek yazılı savunmasının istenildiği, verilen savunma yeterli görülmeyerek konunun ilgili Daire Başkanlığının hazırladığı müzekkereyle Kurul gündemine intikal ettirilmesi üzerine 498 adet armatür ve/veya direkle ilgili eksiklikler dolayısıyla idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararının tesis edildiği ve bu işlem ile dayanağı olduğu ileri sürülen Genel Aydınlatma Yönetmeliği'nin 25. maddesinin üçüncü fıkrasının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı;
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 16. maddesinin sekizinci fıkrası ile Genel Aydınlatma Yönetmeliği'nin 25. maddesinin birinci, ikinci, üçüncü ve altıncı fıkralarına yer verilerek;
Yönetmelik düzenlemesi yönünden; aktarılan kuralların birlikte değerlendirilmesinden, TEDAŞ'ın dağıtım şirketleri nezdinde armatürlere ilişkin denetimler gerçekleştireceği, söz konusu denetimler neticesinde tespit edilen eksikliklerin giderilmesi için çeşitli haberleşme vasıtalarıyla dağıtım şirketlerine bildirimde bulunulacağı, armatürlerin bulunduğu yerin imar alanı içerisinde olup olmadığına ve arızaların türüne göre eksikliklerin giderilmesi için farklı süreler verileceği, bu süreler içerisinde eksikliklerin giderilmemesi hâlinde idarî yaptırım uygulanacağının anlaşıldığı;
Dava konusu uyuşmazlığın esasının, genel aydınlatma kapsamında tespit edilen yanmayan, yerinde olmayan armatür ve/veya direklere ilişkin eksikliklerin giderilmesine yönelik dağıtım şirketlerine verilen sürenin yeterli olup olmadığı hususundan kaynaklandığı; bu nedenle, öncelikle genel aydınlatmanın hukukî niteliğinin incelenmesi gerektiği;
30/03/2013 tarih ve 28603 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6446 sayılı Kanun'un 30. maddesi ile "Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun" olarak başlığı değiştirilen 4628 sayılı Kanun'un, dağıtım şirketlerinin lisanslarında belirtilen bölgelerdeki tesislerde yenileme, ikame ve kapasite artırım yatırımlarını yapma, dağıtım sistemine bağlı ve/veya bağlanacak olan tüm sistem kullanıcılarına, eşit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin elektrik enerjisi dağıtımı ve bağlantı hizmeti sunma yükümlülüğü getirdiği; Kanun'da ve ilgili yönetmeliklerde, "dağıtım" faaliyetini yerine getirecek işletmelerin uyması gereken yükümlülüklerin açıkça düzenlendiği; bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesinin, doğrudan hizmetin aksamasına yol açacak nitelikte olduğu ve dağıtım faaliyetinin kamu hizmeti niteliği taşıdığının açık olduğu;
Dağıtım faaliyetinin yürütülebilmesi için ise, bir tesisin varlığının zorunlu olduğu; genel aydınlatmanın da, dağıtım sistemi içerisinde dağıtım tesisi niteliğindeki aydınlatma tesisleri vasıtasıyla yapıldığı ve dağıtım faaliyetinin kamu hizmeti niteliğinin genel aydınlatma için de geçerli kabul edilmesi gerektiği;
Bununla birlikte, genel aydınlatmanın, kamu hizmeti niteliğinin yanı sıra, kamu güvenliğini de ilgilendirmesi sebebiyle kamu düzenine de ilişkin olduğu; başka bir anlatımla, genel aydınlatma hizmetinin hiç yapılmaması, geç yapılması veya kötü bir şekilde yapılmasının kamu düzenini bozacağı; örneğin, kamunun genel kullanımına yönelik bir alanın yeterince ve/veya hiç aydınlatılmamasının hırsızlık, gasp, trafik kazası ve benzeri durumlarda can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürebileceği, bu durumun kamu zararına da neden olacağı;
Kaldı ki, 6446 sayılı Kanun'un, genel aydınlatma kapsamındaki armatür ve/veya direklere ilişkin eksikliklerin tespit esaslarının yönetmelikle düzenleneceğini kurala bağladığı, söz konusu tespit yönteminin ve/veya metodunun nasıl olacağını ise idarenin takdirine bıraktığı; aynı şekilde, eksikliklerin giderilmesi için verilecek sürenin de idare tarafından belirlenebileceği;
Bu itibarla, 6446 sayılı Kanun'un verdiği yetkiye dayanılarak armatürlerin bulunduğu yerin imar alanı içerisinde olup olmadığına ve arızaların türüne göre eksikliklerin giderilmesi için verilecek sürenin belirlendiği dava konusu Yönetmelik'in 25. maddesinin üçüncü fıkrasında hukuka aykırılık bulunmadığı;
Davacı şirket hakkında idarî para cezası verilmesine ilişkin Kurul kararı yönünden; Dairelerinin 04/02/2020 tarihli ara kararıyla, TEDAŞ Genel Müdürlüğünden, … tarih ve … sayılı Soruşturma Raporuna istinaden sunulan davacı şirketin … tarih ve … evrak sayılı yazılı savunmasında, "Özellikle denetim tarihinde şirketimiz sorumluluk alanındaki illerde meydana gelen Meteoroloji Bölge Müdürlüğü günlük hava tahminlerinde ve TEDAŞ Genel Müdürlüğü Kriz Merkezinin göndermiş olduğu meteorolojik uyarılarda yer alan sağanak ve gök gürültülü sağanak yağışlar gerek TEİAŞ iletim hatlarında, gerekse ENH'larımızda yıldırım darbelerine neden olmuştur. Oluşan yıldırım darbeleri, sistemde anlık gerilim dalgalanmalarına ve aydınlatma sistemlerinde özellikle ignitörün yeniden ateşlemeyi (lamba soğuma süreleri) zamanlı olarak yaptığından, ateşleme süresine kadar yanmaması gibi olumsuzluklar yaratarak aydınlatma tesislerimizde armatürlerin geçici olarak devre dışı kalmasına neden olmuştur. Mayıs ayı genelinde yaşanan kötü hava şartları nedeniyle aydınlatma tesislerimizde armatür arızası olmadığı hâlde yıldırım etkisiyle kısa süreli devre dışı kalan aydınlatmalar ve TEDAŞ denetim ekiplerince arızalı armatürlerin koordinatsız ve görselleri olmadan mail yoluyla şirketimize onarılması için bildirilmesi, yapılan nihaî tespitlerde onarılan armatürlerin yapılmadı olarak değerlendirilmesine neden olmuştur." şeklindeki itirazına yönelik yapılan uygulamanın ve konuya ilişkin herhangi bir tespitin bulunup bulunmadığının açıklanmasının istenildiği;
Ara kararına cevaben sunulan 06/03/2020 tarihli yazıda, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının eksikliklerin giderilmesine izin vermemesi hususu ve benzeri durumlar göz önünde bulundurulmak suretiyle davacı şirkete ek süre verildiği, bu süre dolduktan sonra eksikliklerin giderilmemesi nedeniyle yaptırım uygulandığı, davacı şirketin yazılı savunmasında belirtilen hususlar doğrultusunda ispatlanan durumlara yönelik işlem tesis edilmediği, kaldı ki … tarih ve … sayılı yazıyla, dağıtım şirketlerinin kendilerinden kaynaklanmayan nedenlerle gerçekleşen arızaların mevzuatta belirtilen süre içerisinde yapılamayacağı durumlarda ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından alınacak resmî yazıyla başvuru yapılması hâlinde bu durumun değerlendirileceğinin belirtildiği;
Öte yandan, davacı şirketin kendisinden kaynaklanmayan nedenlerle armatür ve/veya direklere ilişkin eksiklikleri belirlenen sürelerde gideremediğine yönelik olarak başvurusu bulunmadığı gibi, bu hususu tevsik edici herhangi bir bilgi ve belgenin de sunulmadığının anlaşıldığı; kaldı ki, davacı şirketin dağıtım bölgesinde yer alan armatür ve/veya direkler için düzenlenen aydınlatma tarama raporundaki tespite ilişkin hususların, idarî para cezası verilebilmesine yönelik gerekli kriterleri içerdiği;
Bu çerçevede, davacı şirkete idarî para cezası verilmesine esas alınan aydınlatma tarama raporu incelendiğinde; armatürlerin bulunduğu il, ilçe, mahalle, cadde ve sokak bilgilerine yer verildiği, adres bazında arızalı armatür ve/veya eksik direk adedinin belirtildiği, eksikliğin tespit edildiği armatür ve/veya direklere ilişkin direk numarasının/koordinatının açıklandığı, arıza giderme süresinin belirlendiği, davacı şirkete eksikliklerin giderilmesine yönelik hangi haberleşme vasıtasıyla ve hangi tarihte bildirimde bulunulduğu, bu bildirim üzerine başlayan arıza giderme süresinin bitmesinden itibaren ikinci tespitin yapıldığı tarihin ifade edildiği, anılan tarih itibarıyla nihaî olarak eksikliği giderilmeyen arızalı armatür ve/veya eksik direk adedinin vurgulandığının görüldüğü;

Aynı ara kararla, davacı şirket tarafından Genel Aydınlatma Yönetmeliği'nin Geçici 1. maddesi uyarınca devralındığı belirtilen Malatya ilinde bulunan 183 adet aydınlatma direğinin üretici firmalarına erişim sağlanamadığından ve anılan direklerin malzemelerinin ikamesi yapılamadığından dolayı arızanın belirlenen sürede giderilemediği ileri sürüldüğünden, bu kapsamda herhangi bir değerlendirme yapılıp yapılmadığının, değerlendirme yapılmamışsa gerekçelerinin açıklanması istenmiş olup, yukarıda belirtilen ara kararı cevabında, ilgili belediyeden devralınan tesisatlar için kendilerine herhangi bir aksaklığın bildirilmediği, şirketin ilgili belediye ile yapılan protokol aşamasında mevcut durumu tespit etmemesi ve yedek malzeme almaması nedeniyle envanterinde yedek ve/veya standart dışı malzemelerin bulunmadığı, dolayısıyla bu durumun davacı şirketin kendi hatasından kaynaklandığının bildirildiği;
Zira, Malatya Büyükşehir Belediyesi Etüd ve Proje Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısıyla, Belediyeleri tarafından tesis edilen genel aydınlatmaların Genel Aydınlatma Yönetmeliği'nin Geçici 1. maddesinin birinci fıkrası kapsamında devir işlemlerinin tamamlanması için davacı şirkete bildirimde bulunulduğu; bildirimle birlikte proje, kroki, malzeme listesi, direk tip projeleri ve aydınlatma tesis devir protokolünün de davacı şirkete gönderildiği;
Taraflar arasında imzalanan 30/12/2013 tarihli Aydınlatma Tesis Devir Protokolü'nün 1. maddesinde, Malatya il merkezinde muhtelif cadde ve sokaklarda Malatya Belediyesi tarafından ihalesi yapılan ve uygulaması yaptırılan aydınlatma işi kapsamında tesis edilen aydınlatma tesislerinin mülkiyetinin bakım ve onarım hizmetleri karşılığında davacı şirkete bedelsiz olarak devredildiği; 6. maddesinde, direklere ait tip projeler ile birlikte mevcut durumda var olan şebeke varlıklarının devredilen tesisler olduğu; 8. maddesinde, Belediyece mevcut aydınlatma direklerinin demontajının sağlam olarak yapılıp proje bazlı davacı şirketin ambarına tutanak tutularak teslim edileceği, oluşabilecek muhtemel direk hasarlarında genel aydınlatma direklerinin yedeği olarak, ilk etapta işletme için proje bazlı tip direklerden 10'ar adet (Tip 1, Tip 2, Tip 3, Tip 4, Tip 5, Tip 6, Tip 7, Tip 8, Tip 9) ve doğu girişinden demontaj edilecek Tip 1 aydınlatma direklerinden 100 adet olmak üzere toplam 190 adet aydınlatma direğinin davacı şirketin ambarına teslim edileceği, Tip 10 yelken direklerin ise ihtiyaç doğrultusunda Belediyece temin edileceği; ayrıca, TEDAŞ'ın, tip proje onayı yapılıncaya kadar Belediyenin genel aydınlatmada kullanmış olduğu aydınlatma direklerinin yedek malzemesini davacı şirketin malzeme ambarına teslim edeceğinin düzenlendiği;
Bu bağlamda, aydınlatma direklerinin sağlam bir şekilde tip projeler ve yedek malzemeyle birlikte 30/12/2013 tarihinde devredildiği anlaşıldığından, bu tarihten itibaren yaptırıma konu aydınlatma tesislerinin sorumluluğunun davacı şirkete ait olduğu; her ne kadar davacı şirket tarafından, yaptırıma konu Malatya ilindeki aydınlatma tesislerinin kablo ve direklerinde tesis aşamasındaki eksikliklerden dolayı zamanla meydana gelen deformasyonların yenilenmesi gerektiğinden bahisle Malatya Büyükşehir Belediyesine 30/05/2017 tarihinde başvurulduğu belirtilmiş ise de, gerek aydınlatma direklerinin demontajının sağlam olarak devredildiği gerekse de devir tarihinden itibaren aydınlatma tesislerinden davacı şirketin sorumlu olduğu anlaşıldığından, bu hususa itibar edilmediği;
Bu itibarla, yukarıda yapılan değerlendirmeler çerçevesinde, davacı şirket hakkında idarî para cezası verilmesine ilişkin Kurul kararında da hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; eksik ve hatalı incelemeye dayalı olarak karar verildiği, Yönetmelik'in 25. maddesinde öngörülen sürelerin yetersiz olduğu, arızalı armatür ve/veya direklerin tespiti, personel ve ekipman temini, arızanın bulunduğu bölgeye erişim ve arızanın giderilmesi için uygun hava koşulları, devralınan işler için üretici firmalara ulaşılamaması, yetkili olan belediyelerden izin alınması ve benzeri faktörler dikkate alınmadan yaptırım uygulandığı, arızaların kendilerinden kaynaklanmayan nedenlerle zamanında giderilemediği, arızalı armatürler ve/veya direklerin görselleri ile koordinatları belirtilmeksizin e-mail yoluyla bildirim yapıldığından tespit için gereğinden fazla zaman harcandığı, kendi personelleri olmadan yapılan denetim sonucu tespit edilen arızaların adres tarifinin muğlak olduğu, 183 adet armatür ve/veya direklerin Yönetmelik'in Geçici 1. maddesi uyarınca proje, onay ve kabul şartı olmaksızın devredildiği, söz konusu armatür ve/veya direklerin projeleri bulunmadığından kullanılan malzemelerin üretici firmalarına erişim sağlanamadığı, malzemelerin ikamesi de yapılamadığından belirlenen sürelerde eksikliklerin giderilemediği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idarelerden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş olup, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.


TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 27/04/2021 tarih ve E:2019/1718, K:2021/1570 sayılı kararının ONANMASINA,
3. 14/04/2022 tarihinde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.