Danıştay 9. Daire 2019/3496 Esas 2022/1446 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/3496
Karar No : 2022/1446

TEMYİZ EDENLER :1- (DAVACI) ... Tekstil Tic. Paz. İşl. A.Ş.
2- (DAVALI) ... Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bıraktığından bahisle düzenlenen vergi inceleme raporlarına dayanılarak re'sen tarh edilen 2013/Ocak-Aralık dönemleri katma değer vergisi ile kesilen bir kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı kararıyla; davacının alım ve satımını yaptığı emtia türleri itibariyle yapılan kaydi envanter çalışmasında 3.960.856,80-TL tutarında katma değer vergisi hariç belgesiz emtia satışı olduğunun tespit edildiği, uyuşmazlıkta davacı tarafından ilgili yılda pos cihazı ile yapmış olduğunu belirttiği satışların kaydi envanter çalışmasında hesaplamalara dahil edilmediği ve çok mal çeşidi olmasına karşın barkot sisteminin uygulanmaması sebebiyle karışıklık sonucu girdi-çıktı dengesinde birbirini tamamlayan ürünler olabileceği ileri sürüldüğünden, ayrıca, şirketin üretimini gerçekleştirdiği gömlek ve kapitoneden oluşan ürünleri mevcut demirbaşları ve çalıştırdığı işçi sayısı ile üretebilecek kapasitesinin olup olmadığının araştırılmadığı, şirketin faaliyet gösterdiği sektörde karşılaşılması muhtemel olan fire ve zayiat oranlarının da vergi inceleme elemanınca dikkate alınmadığı görüldüğünden, şirketin 2013 takvim yılına ait defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, bilirkişi raporu ile 2.282.328,30-TL perakende satışların hiç dikkate alınmadığının, envanter sonuçlarına göre faturalı satışlar toplamının 7.470.237,42-TL olduğunun, şirketin hesapladığı 722.928,24-TL brüt firenin ... Odasının verdiği oranlara göre doğru olduğunun, şirket bünyesinde imalat faaliyetlerinin bulunduğunun ancak bunun belgesiz alışlara karşılık geldiğinin tespit edildiği, şirket defterleri üzerinde yapılan incelemede kapasite raporlarının bulunmadığının, kumaşlarının imalata sevki konusunda maliyet muhasebesi kayıtlarının yapılmadığının tespit edilmesi nedeniyle bünyede yapılan imalata sevk işlemine ait alış toplamının, belgesiz satış olarak kabul edilmesi gerektiğinin belirtildiği, yine bilirkişi raporunda fasonculara yaptırılan gömlek ve kapitone imalatı için düzenlenen faturalar incelendiğinde, 34.761 adet gömlek, 6.771 kapitonenin dışarıya yaptırıldığı, imalat giderlerinin belgesiz alış olarak, belgesiz satıştan düşülmesi gerektiğinin, şirket tarafından 2.282.328,30-TL perakende satışlara uygulanan 0,025 oranındaki fire tutarı olan 57.058,20-TL'nin faturalı ve parkende satış toplamı olan 9.758.108,10-TL üzerinden hesaplandığından, tekrar hesaplanmasının mükerrerliğe sebebiyet vereceği hususları tespit edilerek, 289.609,81-TL belgesiz satış tutarı olduğu sonucuna varıldığı, bilirkişi raporuna taraflarca yapılan itiraz üzerine alınan ek bilirkişi raporu ile fasoncuya imal ettirilen malların maliyeti olarak defter kaydı yapılmış olan 173.995,47-TL dikim ücretinin düşümünün mükerrer olarak dikkate alındığının anlaşılması nedeniyle bu tutarın fasoncuya yaptırılan işler maliyetinden ve fasoncuya yaptırılan işler satışından düşülmesi sonucu 455.606,28-TL belgesiz satış tutarı olduğunun tespit edildiği, dava taraflarının diğer itirazları yerinde görülmeyerek bilirkişi raporunda yer alan tespit ve hesaplamaların Mahkemelerince de uygun görüldüğü ve raporda hesaplandığı üzere 2013/Şubat dönemi için 1.968,54-TL., 2013/Mayıs dönemi için 8.783,57 TL., 2013/Eylül dönemi için 6.112,60- TL. ve
2013/Ekim dönemi için 34.529,75-TL. katma değer vergisinde ve üzerlerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezalarında hukuka aykırılık, söz konusu tutarları aşan vergi ve ceza fazlası ile diğer dönemler için salınan bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinde ise hukuka uygunluk görülmediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, 2013/Şubat dönemi için 1.968,54-TL., 2013/Mayıs dönemi için 8.783,57 TL., 2013/Eylül dönemi için 6.112,60- TL. ve
2013/Ekim dönemi için 34.529,75-TL. katma değer vergileri ve üzerilerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezalarını aşan vergi ve ceza fazlasını ile diğer dönemler için salınan bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin kaldırılmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi mahkemesi kararının davanın kabulüne ilişkin kısmı dayandığı gerekçeler karşısında hukuka uygun olduğundan bu kısma yönelik davalının tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddine, davanın reddine ilişkin kısma yönelik davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun ise, davacının 2013 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucunda 3.960.856,80-TL. belgesiz emtia satışı yaptığından bahisle adına salınan vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin terkini istemiyle açılan davada, davacı tarafından fason gömlek ve kapitone imalatında %5 oranında fire olabileceğinin ileri sürüldüğü, Mahkemenin 16/03/2017 tarihli ara kararı ile ... Odası'ndan fason olarak imalatı yapılan gömlek ve kapitone üretimi sırasında oluşabilecek zayiat ve fire oranlarının sorulduğu, oda tarafından verilen cevapta, gömlek üretiminde kumaş zayiat oranının %10 ila %18, kapitone imalatı sırasında ise %8 ila %12 arasında olabileceğinin belirtildiği ve Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesinde, bilirkişiden fason imalattaki zayiat oranlarının da dikkate alınması istenildiği halde bilirkişi raporunda ve ek bilirkişi raporunda fason imalattaki firenin dikkate alınmadığı görülmüş olup, Dairelerince yapılan değerlendirmede, fason gömlek ve kapitone imalatında fire oluştuğu, davacı şirketin ilgili yıl kazancının hesabında bu imalattaki zayiat oranının da dikkate alınması gerektiği ve şirkete ait fason üretime ilişkin fire oranı olarak davacı tarafından kabul edilen ve ... Odasınca bildirilen fire oranını da aşmadığı görülen %5 fire oranının kabulünün uygun olduğu sonucuna varıldığı, ayrıca, bilirkişi tarafından davacının defter ve belgelerinden saptanan miktarlar üzerinden yapılan hesaplama sonucunda fason imalat dışında kalan fire miktarı 687.580,11-TL. tespit edildiği halde, bilirkişi raporunda fire miktarı olarak, davacının dava dilekçesinde kendi iddiaları çerçevesinde bulduğu rakamlar üzerinden hesapladığı fire miktarı olan 667.718,23-TL ile 687.580,11-TL'nin ortalaması alınmak suretiyle bulunan 677.649,17-TL'nin kabul edildiği, tarafların bilirkişi raporuna itirazı üzerine Mahkemece, bilirkişiden hazırlanacak ek bilirkişi raporunda yapılacak hesaplamada bilirkişi tarafından tespit edilen tutarların dikkate alınması istenildiği halde Mahkemece karara esas alınan bilirkişi raporunda yapılan hesaplamalarda yine firenin 677.649,17-TL. olarak dikkate alındığı görülmüş olup, Dairelerince yapılan değerlendirmede, davacının ilgili yıl hasılatının tespitinde fason imalat dışındaki firenin, bilirkişi tarafından davacının defter ve belgelerinin incelenmesi sonucu tespit edilen rakamlar esas alınarak saptanan fire oranı olan 687.580,11-TL. olarak dikkate alınması gerektiği sonucuna ulaşıldığı, davacının katma değer vergisi beyanları yeniden düzenlenirken, gerek bilirkişi raporunda gerekse Mahkeme kararında, vergi inceleme raporunda dikkate alınan davacı şirketin 2013/Ekim döneminde beyan ettiği 21.020,66-TL. ödenecek katma değer vergisinin dikkate alınmadığı, Mahkeme kararının dayandığı gerekçeler karşısında, davacının yargılama aşamasındaki ve istinaf dilekçesindeki diğer iddialarına itibar edilmediği, davacının fason gömlek ve kapitone üretiminde %5 fire olduğu dikkate alındığında Dairelerince, fason gömlek imalatı maliyeti 399.854,39-TL., fason kapitone maliyeti 35.272,56-TL. hesaplanmış, fason üretim dışındaki firenin de 687.580,11-TL. olduğu dikkate alındığında davacı şirketin belgesiz satış tutarı 424.956,14-TL. olarak bulunduğu, matrah farkının vergi inceleme raporunda yapıldığı şekliyle aylar itibarıyla katma değer vergisi matrahlarına eşit şekilde ilave edildiğinde ve davacının 2013/Ekim döneminde 21.020,66-TL. ödenecek katma değer vergisi beyan ettiği dikkate alındığında, 2013/Şubat döneminde 1.559,86-TL., 2013/Mayıs döneminde 8.170,55-TL., 2013/Eylül döneminde 5.295,24-TL. ve 2013/Ekim döneminde 13.304,75-TL. katma değer vergisi hesaplandığı, bu tutarlara isabet eden katma değer vergilerinde ve üzerlerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezalarında hukuka aykırılık, söz konusu tutarlardaki katma değer vergisi ve bir kat vergi ziyaı cezalarını aşan vergi ve ceza fazlasında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle kısmen kabulüne kısmen reddine, Vergi Mahkemesi kararının 2013/Şubat dönemi için 1.559,86-TL., 2013/Mayıs dönemi için 8.170,55-TL., 2013/Eylül dönemi için 5.295,24-TL. ve 2013/Ekim dönemi için 13.304,75-TL. katma değer vergisi ve üzerlerinden kesilen bir kat vergi ziyaı cezalarını aşan vergi ve ceza fazlasının kaldırılmasına karar verilmiştir.

DAVALININ İDDİALARI: Davacı hakkında düzenlenen vergi inceleme raporu ile bir kısım kazancını kayıt ve beyan dışı bıraktığı, belge almadığı ve vermediğinin tespit edildiği, aksini ispata yönelik davacı tarafından delil sunulmadığı, Mahkemece fason gömlek ve kapitone üretiminde %5 fire oranı kabulünün konunun bilirkişinin uzmanlık alınan dahil olması nedeniyle hukuka aykırı olduğu iddiasıyla kararın aleyhe kısmının bozulması istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI: Gömlek imalatında sarf edilecek kumaş miktarının ağırlıklı ortalama yöntemine göre hesaplanmadığı ve %5 imalat firesinin dikkate alınmadığı, kayıtlarında bulunan 6 adet dikiş makinesi, terzi malzemeleri ve terzi olarak çalışan işçileri ile imalat yaptığı halde kapasite raporunun ve imalata ilişkin muhasebe kaydının olmaması nedeniyle imalat yaptığının kabul edilmediği, fason olarak yaptırılan işler dışında imalatı olmadığına, belgesiz alışları olduğuna dair hukuken geçerli somut tespitlerin olayda bulunmadığı, ayrıca fasoncuya yaptırılan işlerde dikiş ücretlerinin maliyetleri ile ilişkilendirilmediği, dolayısıyla olayın gerçek mahiyetini tespit etmekten uzak, yüzeysel ve lehe ve aleyhe durumları somut şekilde tespit etmeyen vergi incelemesi raporuna dayalı tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı iddiasıyla kararın aleyhe kısmının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Tarafların temyiz isteminin reddine,
... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının ONANMASINA,
Temyiz isteminde bulunan davacıdan 492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca nispi harç alınmasına,
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 14/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.