MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 30.05.2013 gününde verilen dilekçe ile ipoteğin kaldırılması talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 02.04.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ipoteğin kaldırılması isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, davacıya ait 2013 ada 20 parsel sayılı taşınmazda bulunan zemin kat 2 nolu bağımsız bölüm üzerine ... Pazarlama Ticaret A.Ş. lehine, dava dışı ... İnşaat ve Tesisat Malzemeleri Ticaret A.Ş."nin ... Pazarlama Ticaret A.Ş."den alacağı mallar ve vereceği kambiyo senetleri nedeniyle doğacak alacaklara karşılık olmak üzere, 11.06.1999 tarih ve 3496 yevmiye nolu ipotek resmi senedi ile 200.000 TL"lik üst sınır ipoteğinin tesis edildiğini, 26.10.1999 tarih ve 6553 yevmiye nolu resmi senet ile de ipotek miktarının aynı şartlarda 400.000 TL"ye çıkarıldığını, ... İnşaat ve Tesisat Malzemeleri Ticaret A.Ş."nin ... 8. Asliye Ticaret Mahkemesinin 29.12.2009 tarih ve 2003/735 Esas - 2009/832 sayılı Kararı ile iflasının açılmasına karar verildiğini ve halen müflis olduğunu, yeniden alacak doğma ihtimalinin de bulunmadığını ileri sürerek dava konusu taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı vekili, davalı şirketin, ... Grubu Şirketlerinin ortaklığı ile kurularak 31.12.2010 tarihinde ... Holding A.Ş."ye katıldığını, faaliyetlerine bu şirket bünyesinde devam ettiğini, borçlu ... İnşaat ve Tesisat Malzemeleri Ticaret A.Ş. ile ... Pazarlama Ticaret A.Ş. arasındaki bayilik ilişkisi nedeniyle dava konusu ipoteğin tesis edildiğini, bu ipotek nedeniyle ... Seramik ve ...kim ürünlerinin yine aynı şekilde davacının ortağı olduğu ... İnşaat ve Tesisat Malzemeleri Ticaret A.Ş."ne satıldığını, davacının ipoteğin sadece ... Pazarlama Ticaret A.Ş. ile olan ticari ilişkiyi teminat altına aldığı iddiasının, şirketler arasında organik bağ bulunması sebebiyle yerinde olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
İpotek kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan sınırlı bir ayni haktır. İpotek tesisi için rehin edilecek taşınmaz maliki ile alacaklı arasındaki anlaşmanın (rehin sözleşmesi) bulunması ve rehin sözleşmesinin Türk Medeni Kanununun 856. maddesi gereğince tapu siciline tescil edilmesi gerekir.
Alacak sona erdiği halde alacaklı, terkin taahhüdünü iradesiyle yerine getirmezse, taşınmaz maliki ipoteğin fekkini (kaldırılmasını) dava yolu ile isteyebilir.
Somut olayda; incelenen ve ipotek aktinin çerçevesini tayin eden 11.06.1999 ve 26.10.1999 tarihli resmi akit tabloları içeriğinden ipoteğin “...... Pazarlama Ticaret A.Ş."den, ... İnşaat ve Tesisat Malzemeleri Ticaret A.Ş."nin alacağı mallar ve vereceği kambiyo senetleri dolayısıyla doğacak borcu için...”, yani ileride gerçekleşecek veya gerçekleşmesi muhtemel olan bir alacak için tesis edildiği görülmektedir. Bu haliyle ipotek, azami meblağ (üst sınır) ipoteğidir. Türk Medeni Kanununun 851 ve 881. maddelerinde ifadesini bulan azami meblağ (üst sınır) ipoteğinde alacağın ulaşacağı miktar önceden belirsiz olduğundan taşınmazın ne miktar için teminat teşkil edeceği ipotek akit tablosunda gösterilen limitle sınırlanabilir. Türk Medeni Kanununun 875.maddesinde belirtilen ve ipotekle teminat altına alınan ana borç, gecikme faizi, icra takip giderleri ve taraflarca kararlaştırılan eklentilerden oluşan borcun toplam miktarının bu limiti aşması olanaklı değildir. Hukuk Genel Kurulunun 24.05.1989 tarihli 1989/11-294 E. – 1989/378 sayılı kararında da yukarıdaki kural benimsenmiştir. Bu kural uyarınca üst sınır ipoteğinde alacak bakımından bir üst sınır tespit edilerek teminatın kapsamı saptanmaktadır. Bu şekilde rehin edilen alacağın tutarı değil, ipotekli gayrimenkulün sorumlu olduğu üst miktar belirlenmektedir.
Öte yandan, dosyada yer alan bilgi ve belgelerden dava dışı ... İnşaat ve Tesisat Malzemeleri Ticaret A.Ş."nin iflasına karar verildiği, ipotek alacaklısı davalı şirketin sicil kaydının 27.08.2011 tarihi itibariyle terkin edilerek ... Holding A.Ş. tarafından tüm aktif ve pasifiyle devir alındığı anlaşılmaktadır. Mahkemece dava dışı ... İnşaat ve Tesisat Malzemeleri Ticaret A.Ş."nin iflas masasına davalı şirket tarafından alacak yazdırılıp yazdırılmadığı hususu araştırılmadığı gibi, anılan şirket aleyhine icra takipleri olduğu bildirildiği halde bu dosyalar yeterince incelenmemiştir. Diğer taraftan, borçlu şirkete ait ticari ilişkinin sürdürüldüğü dönemlere ilişkin tüm ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış ise de bilirkişi raporunun yeterli ve hükme elverişli olmadığı, borçlu şirketin ticari defterlerinin usulüne uygun tutulup tutulmadığı ve bu doğrultuda delil olarak değerlendirilme hususunda aydınlatıcı bilgi sunulmadığı, alacak-borç ilişkisi hakkında sadece borçlu şirketin ticari defterlerini inceleyen bilirkişi raporu ile yetinildiği görülmektedir.
O halde, Mahkemece bir yanın ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi suretiyle alacak borç ilişkisi hakkında hükme varma olanağı olmadığından yapılması gereken iş, ... Pazarlama Ticaret A.Ş."ne ait ticari defter ve kayıtlarının ibrazını istemek, borçlu ... İnşaat ve Tesisat Malzemeleri Ticaret A.Ş."nin iflas masasına davalı şirket tarafından alacak yazdırılıp yazdırılmadığı hususunda araştırma yapılıp, borçlu şirket hakkındaki takip dosyalarını celp etmek, teminat asıl alacağı ve alacaklı icra takibi yaptığından takip giderleri ile temerrüt faizlerini kapsadığından bunları tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinde dayanak belgeleri ile birlikte bilirkişilere inceletip ipoteğe konu alacak bulunup bulunmadığı belirlenerek oluşacak sonuca göre karar vermek olmalıdır.
Mahkemece tüm bu hususlar gözetilmeksizin noksan araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.04.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.