Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/9088 Esas 2022/2035 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılarak enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın, irtifak hakkı karşılığının tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne ilişkin verilen ilk derece mahkemesinin kararına karşı, davalı idare vekilinin istinaf başvurusu üzerine Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi'nce istinaf isteminin kabulü ile HMK'nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak esas hakkında yeniden karar verilmesine dair yukarıda gün ve sayıları yazılı kararının Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

- K A R A R -
Dava, kamulaştırmasız el atılarak enerji nakil hattı geçirilen taşınmazın, irtifak hakkı karşılığının tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, davalı idare vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında karar verilmesine ilişkin Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi'nce verilen hüküm, davalı idare vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere göre, kararın dayandığı gerekçelere göre; dava konusu Giresun İli, Merkez İlçesi, Kayadibi Mahallesi 1085 ada 32 parsel sayılı taşınmazın geldisi olan kök 267 parsel sayılı taşınmaz hakkında, üzerinden geçen 154 kV Ordu-Giresun enerji nakil hattı sebebiyle irtifak kamulaştırmasının yapıldığı; TEK Genel Müdürlüğü tarafından 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 17. maddesi uyarınca irtifak hakkının idare adına tescili istemi ile açılan Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1988/354 Esas - 1988/397 Karar sayılı dava dosyasında kök 267 parsel sayılı taşınmazın 4.380 m²’lik kısmında TEK lehine irtifak hakkı tesisi ile bu hakkın tapuya tesciline karar verildiği, bunun üzerine irtifak hakkı şerhinin kök parsele ait tapuya işlendiği, sonrasında kadastro yenilemesi ile dava konusu 1085 ada 32 parsel sayılı taşınmazın oluştuğu, dosya kapsamında yer alan 11.01.2021 tarihli fen bilirkişi raporu uyarınca tapu kaydında yer alan 4.380 m²’lik irtifak hakkı ile davaya konu 4.679,49 m²’lik irtifak alanın aynı hat olduğunun tespit edildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Arsa niteliğindeki Giresun İli, Merkez İlçesi, Kayadibi Mahallesi 1085 ada 32 parsel sayılı taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak dava tarihindeki değerinin biçilmesinde, ilk derece mahkemesinin ilk kararının davacı tarafça istinaf edilmeyerek kesinleştiği gözetilerek, davalı idare lehine oluşan usulî kazanılmış hak uyarınca ilk kararda tespit edilen bedel üzerinden 299,49 m²’lik irtifak hakkı karşılığının tespiti ile davalı idareden tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
Dava konusu taşınmazın geldisi olan 267 parsel sayılı taşınmazın 4.380 m²’lik kısmında Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1988/354 Esas – 1988/397 Karar sayılı kararıyla 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 17. maddesi uyarınca irtifak hakkının idare adına tesciline hükmedildiği gözetilerek, bu kısım yönünden;
21/12/2019 tarihinde kabul edilerek 24/12/2019 gün 30988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanun'un 6. ve 7. maddesi ve 09/06/2021 tarihinde kabul edilerek 19/06/2021 gün 31516 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanun'un 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Yasaya eklenen ek-3, geçici 15. ve 17. maddeleri ile;
“ Mülga 31/8/1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanunu'nun 16 ncı ve 17 nci maddeleri ile bu Kanun'un mülga 16 ncı ve 17 nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir. (Ek cümle:9/6/2021- 7327/20 md.) Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır. ”
Geçici 15. maddesi ile “ Mülga 6830 sayılı Kanun'un 16 ncı ve 17 nci maddeleri ile bu Kanun'un mülga 16 ncı ve 17 nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalar, ek 3 üncü madde hükmü uygulanarak sonuçlandırılır.”
Geçici 17. maddesi ile “ Bu maddeyi ihdas eden Kanunla bu Kanun'un ek 3 üncü maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihte kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır ” hükmü getirilmiştir.
Bu durumda dava konusu taşınmazın 4.380 m²’lik kısmında yer alan irtifak hakkına ilişkin yukarıda açıklanan hususta rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi hükmünün HMK’nın 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, davalı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 14/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.