Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/2779 Esas 2022/1399 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/2779
Karar No : 2022/1399

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Hidroelektrik Enerji Üretim A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Kurumu
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 16/03/2021 tarih ve E:2019/3487, K:2021/952 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 09/11/2010 tarihinde TEİAŞ ile yapılan Bağlantı ve Sistem Kullanım Anlaşmasının ...Elektrik Dağıtım A.Ş. ile yapılması talebinin reddine dair Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunun ...tarih ve ...sayılı kararı ile anılan karara yapılan itirazın reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı Kurul kararının ve söz konusu Kurul kararlarının dayanağı olan Elektrik Piyasası ve Sistem Kullanım Yönetmeliği'nin Geçici 5. maddesinin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 16/03/2021 tarih ve E:2019/3487, K:2021/952 sayılı kararıyla;
Davalı idarenin usûle yönelik itirazları geçerli görülmemiş;
30/03/2013 tarih ve 28603 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6446 sayılı Kanun ile kanun başlığı "Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun" olarak değiştirilen 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun mülga 2. ve 4. maddeleri ile mülga geçici 14. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine yer verilerek;
Elektrik Piyasası ve Sistem Kullanım Yönetmeliği'nin Geçici 5. maddesi yönünden; 28/01/2014 tarih ve 28896 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasası ve Sistem Kullanım Yönetmeliği'ne, 01/06/2017 tarih ve 30083 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektrik Piyasası ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 21. maddesiyle eklenen Geçici 5. maddesinde, "Herhangi bir dağıtım merkezine bağlanmadan doğrudan iletim tesisi şalt sahalarının dağıtım gerilimi seviyesindeki fiderlerine bağlanması ve TEİAŞ ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşması imzalanması Kurul tarafından uygun görülerek bu durumu lisansına derç edilmiş olan üretim tesislerinin iletim tesisinin şalt sahasına bağlantısını sağlayan kullanıcı mülkiyetindeki hat, başka bir kullanıcı tarafından kullanılana ya da dağıtım sistemi ile irtibatlanana kadar bu hatları tesis eden tüzel kişi tarafından işletilir. Bu hattın başka bir kullanıcı tarafından kullanılması veya dağıtım sistemi ile irtibatlanması hâlinde, söz konusu hat 37'nci maddede yer verilen usul ve esaslar çerçevesinde dağıtım şirketince devir alınır ve kullanıcı dağıtım sistemi kullanıcısı hâline gelir." kuralının yer aldığı;
Yönetmeliğin Geçici 5. maddesi ile, TEİAŞ ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşması imzalanması Kurul tarafından uygun görülerek bu durumu lisansına derç edilmiş olan üretim tesislerinin kullanıcı mülkiyetindeki hatların başka bir kullanıcı tarafından kullanılana kadar ya da dağıtım sistemi ile irtibatlanıncaya kadar bu hatları tesis eden tüzel kişi tarafından işletilmesinin zorunlu olduğu, ancak bu hattın başka bir kullanıcı tarafından kullanılması veya dağıtım sistemi ile irtibatlanması hâlinde, söz konusu hattın dağıtım şirketince devralınacağının öngörüldüğü;
İptali istenen Yönetmeliğin Geçici 5. maddesinin, 4628 sayılı Kanun'un mülga geçici 14. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan düzenlemeyle aynı olduğu ve anılan maddenin 4628 sayılı Kanun'a aykırılık içermediği;
Kurulun ...tarih ve ...sayılı kararı ile anılan karara yapılan itirazın reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı kararı yönünden; Yönetmeliğin Geçici 5. maddesine göre, TEİAŞ ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşması imzalanması Kurul tarafından uygun görülerek bu durumu lisansına derç edilmiş olan üretim tesislerinin iletim tesisinin şalt sahasına bağlantısını sağlayan kullanıcı mülkiyetindeki hatların başka bir kullanıcı tarafından kullanılana ya da dağıtım sistemi ile irtibatlanıncaya kadar bu hatları tesis eden tüzel kişi tarafından işletilmesinin zorunlu olduğu, ancak bu hattın başka bir kullanıcı tarafından kullanılması veya dağıtım sistemi ile irtibatlanması hâlinde, söz konusu hattın dağıtım şirketince devralınabileceği;
Davacı şirketin işletmekte olduğu Çobanlı HES'in mevcut bağlantısının Refahiye TM'nin OG barasına müstakil ENH ile yapılmış olduğu, herhangi bir kullanıcı tarafından kullanılmadığı ve Aras EDAŞ'ın dağıtım sistemi ile herhangi bir irtibatının olmadığı;
Bu itibarla, Yönetmeliğin Geçici 5. maddesinde aranan koşulların gerçekleşmemesi nedeniyle, davacı şirketin, TEİAŞ ile yapılan Bağlantı ve Sistem Kullanım Anlaşmasının feshedilerek ...Elektrik Dağıtım A.Ş. ile yapılması isteminin reddine ilişkin Kurulun ...tarih ve ...sayılı kararı ile anılan karara yapılan itirazın reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, mülga bir kanuni düzenlemeye dayalı olarak gerekçe oluşturulmaya çalışıldığı, dava konusu işlemlerin tesis edildiği veya davanın açıldığı tarih itibarıyla dava konusu işlemlerin ve Yönetmelik düzenlemesinin yasal dayanağının bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirkete, Sivas ili, Gölova ilçesinde bulunan Çobanlı HES üretim tesisi için ...tarih ve ...numaralı üretim lisansı verilmiş ve anılan tesis 09/02/2013 tarihinde işletmeye alınmıştır.
Üretim lisansında, sisteme bağlantı noktası ve gerilim seviyeleri, "Refahiye TM, 33kV" olarak dercedilmiş; davacı tarafından Kuruma yapılan 10/10/2012 tarihli başvuruda üretim lisansına sisteme bağlantı noktası ve gerilim seviyelerinin, "Kanunun Geçici 14. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında Refahiye TM'nin OG barasına 33kV" olarak dercedilmesi talebinde bulunulması üzerine 20/03/2013 tarih ve 4315-30 sayılı Kurul kararı ile sisteme bağlantı noktası ve gerilim seviyelerinin lisansa, "Kanunun Geçici 14. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi kapsamında Refahiye TM'nin OG barasına 33kV" olarak dercedilmesine karar verilmiştir.
Davacı ile TEİAŞ Genel Müdürlüğü arasında 09/11/2010 tarihinde Bağlantı ve Sistem Kurulumu Anlaşması imzalanmış; davacı tarafından, 19/09/2018 tarihinde, bahse konu anlaşmanın feshedilerek Aras EDAŞ ile Bağlantı ve Sistem Kurulum Anlaşması yapılması talebinde bulunulması üzerine Aras EDAŞ ile TEİAŞ Genel Müdürlüğünden görüş istenilmiş, gelen cevabi yazılar ile şirketin talebi değerlendirilmiş ve 02/05/2019 tarih ve ...sayılı Kurul kararı ile anılan başvurunun reddine karar verilmiştir. Kurul kararının davacı şirkete bildirimi üzerine davacı tarafından yapılan itiraz başvurusu da, Kurulun 08/08/2019 tarih ve ...sayılı kararıyla, Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği'nin Geçici 5. maddesinin 1. fıkrası uyarınca reddedilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı tarafından, dava konusu işlemlerin ve Yönetmelik düzenlemesinin yasal dayanağının bulunmadığı ileri sürülmektedir.
Öncelikle, 30/03/2013 tarih ve 28603 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile kanun başlığı "Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun" olarak değiştirilen 4628 sayılı Kanun'un 5. maddesinin yedinci fıkrasının (a) bendi hükmü ile Enerji Piyasası Düzenleme Kuruluna, bu Kanun hükümlerinin uygulanması ve bu Kanunla kendisine verilen görevleri yerine getirmek için yönetmelik, tebliğ ve talimatları onaylama yetkisi verilmiş; 6446 sayılı Kanun'un 4. maddesinin 2. fıkrasında da piyasada faaliyet gösterecek tüzel kişilerin faaliyetlerinde uymaları gereken usul ve esasların yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
4628 sayılı Kanun'un mülga Geçici 14. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, "Herhangi bir dağıtım merkezine bağlanmadan doğrudan iletim tesisi şalt sahalarının dağıtım gerilimi seviyesindeki fiderlerine doğrudan bağlanması Kurul tarafından uygun görülen ve sadece ilgili üretim tesisinin şebekeye bağlanması amacıyla tesis edilecek olan bağlantı hatları, üretim faaliyeti gösteren ilgili tüzel kişiler tarafından tesis edilir ve bu tesisler münhasıran söz konusu üretim tesisinin üretiminin nakli için kullanıldığı sürece bu tüzel kişiler tarafından işletilir. Bu konuya ilişkin bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi ile yapılır. Bu tesisler için kamulaştırılan taşınmazlar Hazine adına tescil edilir. Bu bağlantı hatlarının üretim faaliyeti gösteren başka bir tüzel kişi tarafından da kullanılması veya dağıtım sistemi ile irtibatlanması halinde hatlar, Maliye Bakanlığının görüşü alınmak kaydıyla ilgili dağıtım şirketine devredilir. Bu tesislerin devrine ilişkin usul ve esaslar Kurum tarafından yayımlanacak bir tebliğ ile düzenlenir” hükmü ile;
27/03/2003 tarih ve 25061 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasasında İletim ve Dağıtım Sistemlerine Bağlantı ve Sistem Kullanım Hakkında Tebliğ'e 12/11/2008’de eklenen Ek Madde 1'de “(1) Herhangi bir dağıtım merkezine bağlanmadan doğrudan iletim tesisi şalt sahalarının dağıtım gerilimi seviyesindeki fiderlerine doğrudan bağlanması Kurul tarafından uygun görülen ve sadece ilgili üretim tesisinin şebekeye bağlanması amacıyla tesis edilecek olan bağlantı hatlarının bedelleri, proje onayı sırasında ilgili bölgede sorumlu olan dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından tespit edilir. Tesis edilen bağlantı hatlarının üretim faaliyeti gösteren başka bir tüzel kişi tarafından kullanılması veya dağıtım sistemi ile irtibatlanması halinde bu hatlar, bedeli mukabilinde ilgili bölgede sorumlu olan dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye devredilir. Bu tüzel kişi veya kişilerle dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi bağlantı ve sistem kullanım anlaşmaları imzalar. Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından tespit edilen bedel ile kamulaştırma için yapılan harcamalar sistem kullanım anlaşması çerçevesinde dağıtım tarifesi bedelinden düşülerek ilgili tüzel kişiye geri ödenir. …” kuralı yer almaktayken, 14/03/2013 tarih ve 6446 sayılı Kanun'un 30. maddesi ile 4628 sayılı Kanun'un yukarıda aktarılan Geçici 14. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi mülga hale gelmiş; 6446 sayılı Kanun'un "Atıflar ve yönetmelikler" başlıklı 31. maddesinde, "(1) Diğer mevzuatta, 4628 sayılı Kanunun bu Kanunla yürürlükten kaldırılan maddelerine yapılan atıflar, bu Kanunun ilgili hükümlerine yapılmış sayılır. (2) Bu Kanun kapsamında düzenlenmesi gereken ve süre belirtilmeyen yönetmelikler, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde çıkarılır. Bu yönetmelikler yürürlüğe girinceye kadar mevcut yönetmelik, tebliğ, Kurul kararı gibi bütün genel düzenleyici işlemlerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur." hükmüne yer verilmiştir.

6446 sayılı Kanun'a dayalı olarak hazırlanan Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği 28/01/2014 tarih ve 28896 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve anılan Tebliğ'e yapılacak atıfların bu Yönetmeliğe yapılacağı belirtilmiş; 01/06/2017 tarihinde Yönetmeliğe dava konusu Geçici 5. madde eklenmiştir.
Diğer yandan, 6446 sayılı Kanun'un 9. maddesine 25/11/2020 tarihinde eklenen 15. fıkrada, “4628 sayılı Kanunun mülga geçici 14 üncü maddesi kapsamında bağlantı görüşü oluşturularak tesis edilmiş ve/veya edilecek enerji nakil hatları ile ilgili olarak, önlisans veya lisans sahibi tüzel kişiler tarafından Kuruma başvuruda bulunularak, dağıtım sisteminden bağlantı talep edilmesi halinde, bağlantı talebi meri mevzuat kapsamında değerlendirilir. Bu kapsamda TEİAŞ ile yapılan bağlantı anlaşması sonlandırılmak suretiyle dağıtım şirketiyle bağlantı anlaşması düzenlenir. TEİAŞ ile yapılan bağlantı anlaşması uyarınca tesis edilmiş olan enerji nakil hatları ile diğer şebeke unsurları, işletme ve bakım hizmetleri karşılığında, ilgisine göre ilgili dağıtım şirketi veya TEİAŞ tarafından iz bedelle devralınır.” hükmü yer almıştır.
Bu itibarla, her ne kadar davacının TEİAŞ ile bağlantı ve sistem kullanım anlaşması feshedilerek dağıtım şirketi ile anlaşma yapılması konusunda uygun görüş verilmesi talebiyle 19/09/2018 tarihinde yaptığı başvuru sırasında dava konusu Yönetmelik'in dayanağı olan 6446 sayılı Kanun'da konuya ilişkin açık bir düzenleme olmadığı görülmekte ise de, gerek 6446 sayılı Kanun'un 4. maddesinin 2. fıkrası, gerekse 4628 sayılı Kanun'un 5. maddesinin yedinci fıkrasının (a) hükmü gereği, davalı idarenin konuyla ilgili olarak Yönetmelik ile düzenleme yapabileceği konusunda tereddüt bulunmamaktadır.
Öte yandan, 6446 sayılı Kanun'un 9. maddesine 25/11/2020 tarihinde eklenen 15. fıkra hükmü ile de dağıtım sisteminden bağlantı taleplerinin meri mevzuat kapsamında değerlendirilerek TEİAŞ ile yapılan bağlantı anlaşması sonlandırılmak suretiyle dağıtım şirketiyle bağlantı anlaşması düzenleneceği hükme bağlanarak, dava konusu Yönetmelik düzenlemesinin meri mevzuat olarak uygulanacağı ifade edilmiştir.
Bu durumda, davanın reddi yolundaki Daire kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddine ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 16/03/2021 tarih ve E:2019/3487, K:2021/952 sayılı kararının, yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. 14/04/2022 tarihinde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.