Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/625 Esas 2022/2141 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Elmadağ Asliye Hukuk ve Pasinler Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Dava, alacağın tahsili istemine ilişkindir.
Elmadağ Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, "dava satım sözleşmesinden kaynaklı alacak istemine ilişkin olduğu, özel veya kesin yetkinin söz konusu olmadığı ,davalı tarafın süresinde usulüne uygun yetki itirazında bulunduğu ve davalı tarafın yerleşim yeri Pasinler olduğu" gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiştir.
Pasinler Hukuk Mahkemesi'nce, cevap dilekçesi ile davalı tarafça, Erzurum ilinde ikamet ettiği ve sözleşmenin Erzurum ilinde kurulduğu gerekçesiyle yetki itirazında bulunulduğu ancak yetkili mahkemenin açıkça gösterilmediği, 6100 sayılı HMK'nın 19/4.maddesinde yer alan "yetkinin kesin olmadığı davalarda davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hale gelir," hükmü uyarınca yetki itirazının yerinde olmadığı, Pasinler Mahkemelerinin de açıkça yetkili gösterilmediği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 6. maddesi gereğince bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanunun 10. maddesinde sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca BK'nın 73. (6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 89.) maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir.
6100 sayılı HMK'nın 19. maddesi gereğince yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usûlüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir, düzenlemesi dikkate alındığında, dosya kapsamında her ne kadar davalı taraf süresi içinde cevap dilekçesi sunmuş olsa da, cevap dilekçesinde, dava konusu alışveriş işlemlerin Erzurum ilinde gerçekleştiği, sözleşmenin Erzurum ilinde kurulduğu, ikametgah adresinin de Erzurum ili olduğu dolayısıyla davanın yetkisiz yerde açıldığı beyan edilmiş ise de bu şekildeki yetki itirazının 6100 sayılı HMK'nın 19. maddesindeki usûle uygun olarak yapıldığının kabul edilemeyeceği, usûlüne uygun yetki itirazında bulunulmadığı durumlarda ise davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, uyuşmazlığın Elmadağ Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince Elmadağ Asliye Hukuk Mahkemesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.