Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/841 Esas 2022/2050 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davada Konya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nce ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, Alman sigorta kurumunca trafik kazası nedeniyle ödenen tedavi giderinin rücuen tahsili istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesi ile birlikte, 24/09/2011 tarihinde Cihanbeyli/Konya karayolu istikametinde davalı ...'un sevk ve idaresindeki ... plaka sayılı aracı ile şerit ihlali yaparak karşı yönden gelen ... idaresindeki ... plakalı araç ile çarpıştıklarını, ... plakalı aracın arkasından gelmekte olan ...idaresindeki ... plakalı aracın da ... plakalı araca çarptığını, ... plakalı araçta bulunan ... sigortalısı ...'in yaralandığını, araç sürücüsü ...'in kusursuz bulunduğunu, araç maliklerinin ...ve .... Elk. Güv. Hizm. Tic. Ltd. Şti olduğunu, davalı ... şirketlerinin ise bu araçların sigorta şirketi olduğunu, kaza sonucu yaralanan müvekkilinin sigortalısı Hatice Demir'in yurtdışında yaşıyor olması sebebi ile tedavisini yurtdışında gördüğünü, müvekkili sigorta şirketinin tedavi bedellerini sigortalısına ödediğini, SGK'ya yapılan başvuru sonucunda da ödemenin sonuçlandırılamadığını belirterek, dava konusu 3.156,21 Euro bedelinin davalıların sorumlu oldukları miktarlarda rücu alacağının tahsil tarihindeki Türk Lirası karşılığının faiz, masraf ve vekalet ücreti ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce 30/03/2017 tarih 2015/682 – 2017/214 E.-K. sayılı karar ile “davacı tarafından davalı Ergo Sigorta A.Ş. aleyhine açılan davanın feragat sebebiyle reddine, davacı tarafından davalılar ..., ..., Elektrik Güvenlik Hizm. Ltd. Şti. ve Ak Sigorta A.Ş. aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğu sebebi ile usulden reddine, davacı tarafından davalı SGK aleyhine açılan davanın kabulü ile; 3.156,21 Euro tedavi gideri yabancı para alacağının fiili ödeme günündeki Euro'nun T.C. Merkez Bankası efektif satış kuru TL karşılığının davalı SGK'dan tahsili ile davacıya ödenmesine” karar verilmiştir.
Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 30/03/2017 tarih 2015/682 – 2017/214 E.-K sayılı kararının davacı vekili ve davalı SGK vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine inceleme Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nce yapılarak, 11/04/2019 tarih 2019/575 -2019/495 E.-K. sayılı karar ile; “davacı, Alman Genel Hastalık Kasası olup, Türkiye ile Almanya arasında yapılan 01/11/1965 tarih 12121 sayılı sözleşme uyarınca sözleşmeye taraf ülkelerden birinin mevzuatında ödeme yapan sosyal güvenlik kurumunun bu ödeme dolayısıyla 3. kişilere rücu olanağının olması halinde bu imkanın diğer taraf ülke tarafından da tanınacağının hükme bağlandığı, bu durumda uyuşmazlığın dava tarihi itibariyle yürürlükte olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun uygulanmasına ilişkin olduğu, bu Kanun’un 101. maddesinde yasanın uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıkların iş mahkemesinde görüleceği öngörüldüğü, bu nedenle yerel mahkemece, iş mahkemesinin görevli olması nedeniyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmesi gerektiği” gerekçesiyle davacı vekili ve davalı kurum vekilinin istinaf başvurularının HMK’nın 353/1-a.3 maddesi gereğince kabulüne, kararının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce görevsizlik kararı verilerek dosya Konya 3. İş Mahkemesi’ne gönderilmiş, Konya 3. İş Mahkemesi 14/11/2019 tarih 2019/251 – 2019/467 E.-K. sayılı kararı ile; “davanın yasal dayanağı sigorta poliçesi olup, çekişmenin sigorta hukukundan kaynaklandığı, davanın ticari bir dava olması nedeni ile uyuşmazlığın çözümünün asliye ticaret mahkemesine ait olduğu” gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş, verilen görevsizlik kararının davalı SGK vekilince istinaf edilmesi üzerine, dosya istinaf incelemesinin yapılması için Konya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi’ne gönderilmiştir.
Konya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi’nce, istinaf incelemesine konu olan Konya 3. İş Mahkemesi’nin 14/11/2019 tarihli kararının, Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 30/03/2017 tarih, 2015/682 – 2017/214 E.-K. sayılı kararının Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nin 20/03/2019 tarih, 2019/575 -2019/495 E.-K. sayılı ilamı ile ortadan kaldırılması üzerine verilen görevsiz kararından sonra dosyanın Konya 3. İş Mahkemesi'ne gönderilmesi üzerine verildiğini, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nin daha önce istinaf incelemesi bulunduğundan Konya 3. İş Mahkemesi’nce verilmiş görevsizlik kararının istinaf incelemesinin de Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nce yapılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nce ise, istinaf incelemesine konusu kararın, Konya 3. İş Mahkemesi’nin kararı olup, söz konusu kararın Konya Bölge Adliye Mahkemesi’nin faaliyete geçtiği 03/09/2018 tarihinden sonra verildiği ve kararı veren Konya 3. İş Mahkemesi’nin Konya Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresinde bulunduğu, Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin kararı ile ilgili olarak Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’nce esas yönünden herhangi bir inceleme yapılmadığı, usul yönünden inceleme yapıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiş, dosya Konya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nin karşılıklı olarak vermiş olduğu yetkisizlik kararları nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için Dairemize gönderilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 22. maddesi uyarınca yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtay'a başvurulur.
HMK'nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş olup 341. maddesinin 1 numaralı fıkrası; "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK'nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK'nın 341/1. maddesi ile "istinaf" olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'a ek 1. maddenin 1. fıkrasında; "Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması durumunda Resmi Gazete'de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır." hükmü düzenlenmiştir.
Dosya kapsamından, Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 30/03/2017 tarih 2015/682 – 2017/214 E.-K. sayılı kararının, istinaf incelemesinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nce yapılarak, 11/04/2019 tarih 2019/575 -2019/495 E.-K. sayılı kararı ile iş mahkemesine yönelik görevsizlik kararı verilmesi için kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce davanın, iş mahkemelerinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermesi sonucu dosyanın Konya 3. İş Mahkemesi’ne geldiği, ve Konya 3. İş Mahkemesi’nce istinaf incelemesine konu kararın verildiği, dolayısıyla istinafa konu dosyada verilen nihai bir kararın veya ara kararının daha önce istinaf incelemesinin yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi’nce görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.