Esas No: 2022/844
Karar No: 2022/2051
Karar Tarihi: 14.02.2022
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/844 Esas 2022/2051 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Gaziantep 5. İcra Hukuk Mahkemesi ile Ağrı İcra Hukuk Mahkemesi arasındaki yetki ve görev uyuşmazlığını çözmek için açılan kıymet takdirine itiraz davasında, iki ayrı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemeler karşılıklı olarak yetkisizlik kararı vermiştir. Bölge adliye mahkemelerinin görevi, yargı çevresi içerisinde bulunan ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmektir. İlgili davada takip hangi icra dairesinde başlamış ise, itiraz ve şikayetler takip yapılan yer icra müdürlüğünün bağlı bulunduğu icra mahkemesinde çözümlenir. Bu kuralın istisnası, haczolunacak malların başka bir yerde bulunması halinde malların bulunduğu yer icra dairesine talimat yazarak haczin yapılmasını istemektir. Sadece belirli bir malın haczinin istendiği nokta haczi biçimindeki talimat yazılarında, şikayet talimatı yazan icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesince incelenir. Bu nedenle, ilgili davada konulan haczin nokta haczi niteliğinde olduğu ve Gaziantep İcra Mahkemeleri'nin yetkili olduğu kararına varılmıştır. Kararda, ilgili kanun maddeleri (İİK 4, 79 ve 360) detaylı bir şekilde açıklanmıştır.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Kıymet takdirine itiraz istemine ilişkin olarak açılan davada Gaziantep 5. İcra Hukuk ile Ağrı İcra Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
-KARAR-
Dava, kıymet takdirine itiraza ilişkindir.
Gaziantep 5. İcra Hukuk Mahkemesi’nce, kıymet takdirine yönelik itirazın raporu düzenleyen talimat icra müdürlüğünün bağlı bulunduğu icra mahkemesince incelenmesi gerektiği, Gaziantep İcra Müdürlüğü’nün 2018/126965 Esas dosyasından yazılan talimat doğrultusunda düzenlenen kıymet takdirlerinin Ağrı İcra Müdürlüğü’nün 2019/332 Esas sayılı talimat dosyasından alındığı, bu nedenle Ağrı İcra Mahkemeleri’nin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Ağrı İcra Hukuk Mahkemesi’nce ise, haciz talimat ile borçluya ait takip konusu taşınmazların kıymet takdirinin yapılmasının istendiği, kıymet takdiri raporu düzenlenmesini talimat yolu ile talep eden esas icra dairesinin Gaziantep İcra Dairesi olduğu bu nedenle Gaziantep İcra Mahkemeleri’nin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İİK'nın 4. maddesi gereğince, takip hangi icra dairesinde başlamış ise, bu takiple ilgili itiraz ve şikayetler, takibin yapıldığı yer icra müdürlüğünün bağlı bulunduğu icra mahkemesinde çözümlenir. Bu husus, kamu düzenine ilişkin kesin yetki niteliğindedir. Yasal koşulların oluşması halinde İİK'nın 79 ve 360. maddeleri, bu husustaki yetki ile ilgili istisnalardır. İİK'nın 79. maddesi gereğince, haczolunacak malların başka bir yerde bulunması halinde icra dairesi, malların bulunduğu yer icra dairesine talimat yazarak haczin yapılmasını ister. Bu halde, hacizle ilgili şikayetler, kendisine talimat yazılan icra dairesinin bağlı bulunduğu icra mahkemesince çözümlenir. Anılan husus, kesin yetki kuralı olup, mahkemece re'sen uygulanmalıdır. Ancak, talimat yazısı, borçluya ait menkul ve gayrimenkul mallar ile 3. kişilerdeki hak ve alacakların haczi yönünde ve genel nitelikli olmayıp da, belli bir malın haczini isteyen "nokta haczi" biçiminde yazılmış ise, bu halde anılan hacizle ilgili şikayet, talimatı yazan icra dairesinin bağlı olduğu icra mahkemesince incelenir. Bir başka deyişle böyle hallerde İİK'nın 79. maddesi hükmü uygulanamaz.
Somut olayda, Gaziantep İcra Müdürlüğü’nce Ağrı İcra Müdürlüğü’ne yazılan 26/10/2019 tarihli haciz talimatı ile, borçluya ait Ağrı İli, Merkez İlçesi, Yığnıpete Köyü, 362 parsel, 122 ada 1 parsel, 168 ada 2 parsel, 130 ada 9 parsel, 172 ada 8 parsel ve 176 ada 3 parsel sayılı taşınmazların kıymet takdirinin yapılmasının istendiği, bu talimat uyarınca konulan haczin yukarıda açıklanan şekilde "nokta haczi" niteliğinde olduğu anlaşılmakla, kıymet takdirine itiraza ilişkin şikayetini inceleme yetkisi, haciz kararını veren esas icra müdürlüğünün bağlı olduğu icra mahkemesine ait olup, anılan yetki, kamu düzenine ilişkin kesin yetki niteliğinde olduğundan mahkemece re'sen nazara alınmalıdır. Bu nedenle şikayeti inceleme yetkisi Gaziantep 5. İcra Hukuk Mahkemesi’ne aittir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddesi gereğince; Gaziantep 5. İcra Hukuk Mahkemesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.