Danıştay 9. Daire 2019/1029 Esas 2022/1438 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/1029
Karar No : 2022/1438

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı-…
VEKİLİ : Av. ….

KARŞI TARAF (DAVACILAR) :1- … İnş. Mad. Müh. San. ve Tic. A.Ş.
2- … İnş. ve Tic. Ltd. Şti.-Mersin Şubesi
VEKİLİ : …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: DSİ 7. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan "Salıpazarı Barajı" yapım işi ihalesi uhdesinde kalan davacı şirketler tarafından ödenen toplam 1.078.627,58-TL ihale karar pulu ve sözleşme damga vergisinin, ihalenin mahkeme kararına istinaden Samsun DSİ 7. Bölge Müdürlüğü'nce feshedilmesi nedeniyle, iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali ile ödenen tutarın iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesi, … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacılar tarafından üstlenilen işe ilişkin ihale kararının ve bu ihale kararına istinaden düzenlenen sözleşmenin hüküm ifade edebilmesi için, Kamu İhale Kuruluna vaki itiraz başvurusunun sonuçlandırılması gerekmekte olup ihalenin Kamu İhale Kurumunca iptal edilmesi durumunda ihale kararının ve bu karara istinaden ihale uhdesinde kalan davacılar ile ihale yetkilisi arasında imzalanan sözleşmenin tekemmül ettiğinden söz etme imkanı bulunmadığı, olayda ihale Kamu İhale Kurulu'nun 02/08/2017 tarihli kararıyla iptal edildiği ve ihale sözleşmesinin DSİ Genel Müdürlüğü 7. Bölge Müdürlüğünün 25/08/2017 tarihli işlemiyle feshedildiği, bu durumda damga vergisi ve ihale karar pulu açısından vergiyi doğuran olayın meydana geldiğinin kabulüne olanak bulunmadığı, bu itibarla, dava konusu işlemin, davacılar ile DSİ 7. Bölge Müdürlüğü arasında aktedilen ve Kamu İhale Kurumu'nca iptal edilen "Salıpazarı Barajı Yapım İşi" nedeniyle ödenen 384.498,00-TL tutarındaki ihale karar pulu ile 640.603,18-TL tutarındaki sözleşme damga vergisinin iadesi isteminin reddine ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı, davacı tarafından 640.603,18-TL'yi aşan tutarda yapılan sözleşme damga vergisi iadesi talebine gelince; davacı tarafça 640.603,18-TL tutarında sözleşme damga vergisi ödendiğinden dava konusu işlemin, anılan tutarları aşan (694.129,58-640.603,18) 53.526,40-TL'ye isabet eden iade talebinin reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine, dava konusu işlemin 384.498,00-TL tutarındaki ihale karar pulu ile 640.603,18-TL tutarındaki sözleşme damga vergisinin iadesi isteminin reddine ilişkin kısmının iptaline, dava konusu işlemin anılan tutarları aşan (694.129,58-640.603,18) 53.526,40-TL'ye isabet eden iade talebinin reddine ilişkin kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı/davacı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: İhalenin uluslararası ihale niteliğinde olmadığı, Kalkınma Bakanlığının ilgili yıl cari yatırım programında olduğunu tevsik eden bir belge sunulmadığı, vergi, resim ve harç istisnası belgesi ibraz edilmediği, davaya konu olayın vergi hatası kapsamında değerlendirilemeyeceği iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: DSİ 7. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan "Salıpazarı Barajı" yapım işi ihalesi uhdesinde kalan davacı şirketler tarafından ödenen toplam 1.078.627,58-TL ihale karar pulu ve sözleşme damga vergisinin, ihalenin mahkeme kararına istinaden Samsun DSİ 7. Bölge Müdürlüğü'nce feshedilmesi nedeniyle, iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali ile ödenen tutarın iadesi istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:213 sayılı Vergi Usul Kanununun 19'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında, vergi alacağının, vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğacağı; 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1'inci maddesinin 2'nci fıkrasında, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeleri ifade edeceği; aynı Kanunun 3'üncü maddesinin birinci fıkrasında ise, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu kurallarına yer verilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 122. maddesinde, mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri; 124. maddesinde de, vergi mahkemelerinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların, şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri açıklanmıştır. Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatasının tanımı ise aynı Kanun'un 116. maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapılmış, 117. maddesinde, hesap hataları olarak; matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması; 118. maddesinde de, vergilendirme hataları olarak; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata ve vergilendirme veya muafiyet döneminde hatalar gösterilmiş bulunmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu ve anılan tabloda, ihale kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararlarından damga vergisi alınacağı düzenlemesi yer almakta iken söz konusu hükme 15/07/2016 tarih ve 6728 Kanunun 28 maddesi ile eklenen parantez içi cümle ile Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikâyet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi hâlinde, bu ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisinin ret ve iade olunacağı, sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisinin ret ve iade edilmeyeceği hükmü eklenerek 09/08/2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; DSİ 7. Bölge Müdürlüğünce 19/12/2016 tarihinde ihalesi yapılan 2016/450730 kayıt nolu "Salıpazarı Barajı Yapım İşi"nin Kamu İhale Kurulunun … tarih ve … sayılı kararına istinaden davacı ortak girişim uhdesinde kalması sonucu 02/06/2017 tarihinde sözleşme imzalandığı, davacılar tarafından aynı tarihte, anılan yapım işi nedeniyle alınan ihale kararına istinaden 384.498,00-TL tutarında ihale karar pulu, 640.603,18-TL tutarında da sözleşme damga vergisi ödendiği, davacılar tarafından 10/07/2017 tarihinde 19 Mayıs Vergi Dairesi Müdürlüğü kayıtlarına giren düzeltme başvurusu ile ihalenin uluslararası ihale şartlarını taşıdığı, ödediği damga vergisinin mevzuda hata kapsamında iadesi gerektiği iddiasıyla 384.498,00-TL tutarındaki karar pulu ile 694.129,58-TL tutarındaki sözleşme damga vergisinin iadesinin talep edildiği, 13/07/2016 tarih ve 9465 sayılı Vergi Dairesi Müdürlüğü işlemi ile ihalenin istisna kapsamında olmadığı gerekçesiyle başvurunun reddedilmesi üzerine yapılan 24/07/2017 tarihli şikayet başvurusunun zımnen reddedildiği, Danıştay 13. Dairesinin 28/06/2017 tarih ve E:2017/1178, K:2017/2135 sayılı kararı gereğince Kamu İhale Kurulu'nun … tarih ve … sayılı kararı ile itirazen şikayet başvurusunun reddi üzerine sözleşmenin, Samsun DSİ 7. Bölge Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı Olur'u ile feshedildiği, dava dilekçesinde şikayet başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin dava konusu edildiği, vergi mahkemesince davacı ile ihale yetkilisi arasında imzalanan sözleşmenin tekemmül ettiğinden söz etme imkanı bulunmadığından ve bu durumda 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 1. maddesi kapsamında değerlendirilebilecek nitelikte bir belgeden söz edilemeyeceğinden damga vergisi açısından vergiyi doğuran olayın meydana geldiğinin kabulüne olanak bulunmadığı gerekçesiyle kabul kararı verildiği anlaşılmıştır.
Davacının dava konusu başvurusu, sözleşmenin iptal edilmesi nedeniyle yapılan bir başvuru olmayıp sözleşme iptal edilmeden önce ihalenin uluslararası ihale olduğundan bahisle yapıldığından, davanın bu kapsamda değerlendirilmesi gerekirken düzeltme şikayet başvurusundan sonra ortaya çıkan yeni hukuki duruma (sözleşmenin iptali) göre inceleme yapılarak karar verilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığından, davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararına karşı davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2….Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 14/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.