Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/1130 Esas 2022/2056 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Kocaeli 5. İş ile Karabük İş Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, iş kazasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesi ile birlikte, davacının, davalı alt işveren Aysanlar Şirketi işçisi olarak diğer davalı Kardemir Karabük Demir Çelik Şirketi'ne ait işyerinde çelikhane bölümünde montaj ve söküm işçisi olarak çalışmakta iken 13/06/2019 tarihinde mamulleri taşıması sırasında sağ elinin mamuller altında kalması sonucu iş kazası geçirdiğini, davacının iş kazası neticesinde %7 oranında sürekli iş göremez duruma geldiğini, kazanın meydana gelmesinde işverenin sorumlu olduğunu, işyerinde herhangi bir iş güvenliği eğitim verilmediğini, işveren tarafından iş güvenliği önlemi alınmadığını, davacının maddi ve manevi zararının bulunduğunu belirterek davalının taşınır taşınmaz mallarına ihtiyati haciz konulmasını, davacının kaza sonrasında ekonomik olarak zor bir dönem geçirdiğini bu nedenle geçici ödeme yapılmasını ve 200 TL maddi tazminat ile 30000 TL manevi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Kocaeli 5. İş Mahkemesi’nce, davacının dava dilekçesinde bildirilen ve Mernis sisteminde kayıtlı adresinin “Mithat Paşa Mah. 166 Sk. No:32 İç Kapı No:1 Ceyhan/Adana” olduğu, iş kazası geçirmiş olduğu işyeri adresinin ise “Kardemir Demir Çelik Tesisleri Merkez/Karabük” adresi olduğu, her ne kadar davacı, alt işveren olan davalı ... sigortalısı ise de davacının çalıştığı işyerinin faaliyet gösterdiği adresin Karabük İli Merkez İlçesinde bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Karabük 22. İş Mahkemesi’nce ise, Kocaeli 5. İş Mahkemesi tarafından herhangi bir yetki itirazı olmadan resen yetkisizlik kararı verildiği, 6100 sayılı HMK'nın 116. maddesi gereğince taraflardan biri tarafından usulüne uygun şekilde yetki itirazı yapılmadıkça mahkemelerce kendiliğinden (re'sen) yetkisizlik kararı verilmesi mümkün olmadığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Her mahkemenin yargı yetkisi, belirli bir coğrafi bölge ile sınırlandırılarak yargı çevreleri oluşturulmuştur. Medeni yargılama alanında görev yapan mahkemelerin yetkisi, Anayasa’nın 142. maddesine uygun olarak, HMK’nın 5. maddesinde düzenlenmiştir. Diğer taraftan, bu Kanun dışında, özel kanunlardaki yetkiye ilişkin kuralların, kesin yetki kuralı olarak öngörülmediği takdirde genel yetki kuralı ile beraber seçimlik bir yetki kuralı oluşturacağı hususuna yer verilerek; özel kanunlardaki yetkiye ilişkin hükümler saklı tutulmuştur.
7036 sayılı Kanun’un 6. maddesinde, iş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkemenin öncelikle, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesi olduğu, davalı birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yeri mahkemesinin de yetkili olduğu, ayrıca iş kazasından doğan tazminat davalarında, iş kazasının veya zararın meydana geldiği yer ile zarar gören işçinin yerleşim yeri mahkemesinin de yetkili olduğu, iş mahkemelerinin yetkilerine ilişkin olarak diğer kanunlarda yer alan hükümlerin saklı tutulduğu, bunun yanında bu madde hükümlerine aykırı yetki sözleşmelerinin de geçersiz olduğu düzenlenmiştir.
İş mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgili olduğundan davalı tarafça süresinde yapılmasa da hakim tarafından kendiliğinden bu husus göz önünde bulundurmalıdır. Bir başka anlatımla hakim, davanın her aşamasında yetki itirazını dikkate alabileceği gibi, kendisi de resen yetkisizlik kararı verebilir.
Kesin yetki halinin kuralının bulunmadığı ve birden fazla yetkili mahkemenin bulunduğu hallerde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, kesin yetki kuralının bulunmadığı bir davayı yetkisiz bir mahkemede açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir.
Birden fazla davalının bulunduğu somut olayda, davacının yetkili mahkeme konusundaki seçimlik hakkını, davalılardan ...’nin yerleşim yeri olan Kocaeli 5. İş Mahkemesi’nde dava açarak kullanmasının, 7036 sayılı kanunda düzenlenen yetki kuralına uygun olduğu anlaşılmakla, uyuşmazlığın Kocaeli 5. İş Mahkemesi’nde görülerek sonuçlandırılması gerekir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Kocaeli 5. İş Mahkemesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.