Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/838 Esas 2022/2048 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki davada ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi'nce ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesi ile birlikte, davalı şirkete ait binadan uçan uzun ve kalın tahtaların park halinde bulunan müvekkilinin aracının üzerine düşmesi sonucu araç içinde bulunan müvekkilinin yaralandığını ve aracında hasar meydana geldiğini, hasarın bir kısmının kasko sigortası tarafından karşılandığını ancak değer kaybı ile bir kısım hasarların karşılanmadığını, ayrıca müvekkilinin yaralanması sebebiyle manevi zarara uğradığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000,00-TL maddi ve 20.000,00-TL manevi tazminatın 23/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, davasını davalı ... Yapı Taah. İnş. Malz. ve Orman Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. ile davalı ...’a karşı yöneltmiştir.
Davacı vekili 01/11/2018 tarihli iradi taraf değişikliği dilekçesi ile, polis tarafından olay yerinde tutulan tutanakta şirket isminin ... Ltd. Şti. olarak gösterilmesi sebebiyle bu şirketi davalı gösterdiklerini, HMK'nun 124. maddesi uyarınca davanın ... A.Ş.'ne yönlendirilmesini talep etmiştir.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce 24/01/2019 tarihli celsede, davacı tarafın iradi taraf değişikliğinin kabulüne ve davalı ... Ltd. Şti. yönünden davanın 2018/415 Esas sayılı dosyadan tefriki ile ayrı bir esasa kaydının yapılmasına karar
verilmiş ve dosyanın yeni kaydedildiği 2019/25 Esas sayılı dosya üzerinden, “Davacı vekili tarafından dava dilekçesinde davalı olarak husumetin ... Yapı Taahhüt İnşaat Malz. Orm. San. Tic. Ltd. Şirketi adına yöneltildiği, davalı ... Yapı Taahhüt İnş. Ltd. Şirketi vekili tarafından süresi içerisinde husumet itirazında bulunulduğu, yine davacı vekili tarafından verilen 01/11/2018 tarihli dilekçe ile HMK’nın 124. maddesi gereğince iradi taraf değişikliği yapılarak husumetin Ali Hamdi Gülen AHG Gülen Yapı San. ve Ticaret A.Ş.'ye yöneltildiği anlaşıldığından, davalı ... Ltd. Şirketi yönünden açılan davanın husumet nedeni ile reddine karar verilmiştir.'' şeklindeki gerekçe ile davanın husumet nedeni ile reddine karar verilmiştir.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin davanın husumet nedeniyle reddine ilişkin kararının davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, inceleme ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi’nce yapılarak 20/03/2020 tarih 2019/2397 – 2020/585 E.-K. sayılı kararı ile; “somut olayda, dosya kapsamına göre davacı tarafın taraf değişikliği talebinin HMK'nın 124/4 maddesi kapsamında değerlendirilerek kabul edilmesi yerinde ise de, mahkemece davacı tarafın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 124. maddesi kapsamında tarafta iradi değişiklik talebinin kabulünden sonra doğru tarafa usulüne uygun dava dilekçesini tebliğ etmesi, Uyap'a taraf sıfatını eklemesi ve bu dosya üzerinden yapılacak yargılama sonucunda davalı olarak yanlış gösterilen tarafın hukuki durumunun değerlendirilip karara bağlanması gerektiği, Uyap üzerinden yapılan sorgulamada, eldeki dosyanın tefrik edildiği mahkemenin 2018/415 Esas sayılı dosyasının derdest olup, duruşmasının 07/04/2020 tarihine bırakılmış olduğu, bu itibarla, mahkemece, dosyanın tefrik edildiği mahkemenin 2018/415 Esas sayılı dosyası ile birleştirilerek, bu dosya üzerinden yapılacak yargılama sonucunda davalı ... Ltd. Şti.'nin hukuki durumunun değerlendirilip karara bağlanması gerektiği” gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a.5 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın yerel mahkemeye gönderilmesine ve kaldırma sebebine göre davacı vekilinin sair istinaf itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verilmiş, ilk derece mahkemesince ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi’nin 20/03/2020 tarih 2019/2397 – 2020/585 E.-K. sayılı kaldırma kararından sonra 2020/60 Esas numarası alan dosyanın, 2018/415 Esas sayılı dosya ile birleştirilmesine, yargılamanın 2018/415 Esas sayılı dosya üzerinden devamına karar verilmiştir.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce yapılan yargılama sonucunda, asıl dava yönünden davanın kısmen kabulüne, birleşen dava yönünden ise husumet nedeniyle reddine karar verilmiş, kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, dosya istinaf incelemesinin yapılması için ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi’ne gönderilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi’nce, Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun 22/02/2019 tarihli kararıyla 02/09/2019 tarihi itibariyle ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin faaliyete geçirilmesine karar verildiği, istinaf edilen kararın tarihi itibariyle ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin faaliyette olduğu, kararı veren mahkemenin ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresi içinde bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nce ise, Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 26/06/2019 tarih ve 230 sayılı kararı uyarınca ... İlk Derece Mahkemeleri’nin ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin yargı çevresine dahil olduğu, ancak ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin 02/09/2019 tarihi itibariyle faaliyete geçmesi nedeniyle bu tarihten önce verilen ilk derece mahkemesi kararlarının istinaf incelemesinde ... Bölge Adliye Mahkemeleri’nin yetkisinin devam ettiği, her ne kadar istinaf kanun yoluna başvurulan tazminata ilişkin davanın karar tarihi olan 15/04/2021 tarihi itibariyle ... Bölge Adliye Mahkemesi faaliyette ise de, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 24/01/2019 tarih ve 2019/25 E. ve 2019/34 K. sayılı kararına ilişkin, ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin 20/03/2020 tarih ve 2019/2397 – 2020/585 E.-K. sayılı ilamı ile istinaf incelemesinde bulunularak kaldırma kararı verildiği, ilk derece mahkemesince kaldırma kararı gereğince işlem yapılarak yeniden esas hakkında karar verildiği ve yeniden kararın istinaf aşamasına geldiği, aksinin kabulünün ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin kuruluşundan önceki döneme ilişkin kararların istinaf incelemesini yapması anlamına geleceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiş, dosya ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nin karşılıklı olarak vermiş olduğu yetkisizlik kararları nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için Dairemize gönderilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 22. maddesi uyarınca yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtay'a başvurulur.
HMK'nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş olup 341. maddesinin 1 numaralı fıkrası; "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir." hükmünü içermektedir.
HMK'nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK'nın 341/1. maddesi ile "istinaf " olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'a ek 1. maddenin 1. fıkrasında; "Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması durumunda Resmi Gazete'de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen .../....
kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır." hükmü düzenlenmiştir.
Dosya kapsamından, istinaf incelemesine tabi kararın ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15/04/2021 tarih 2018/415 – 2021/150 E.-K. sayılı kararı olduğu, karar tarihi itibariyle ... Bölge Adliye Mahkemesi’nin Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 26/06/2019 tarih ve 230 sayılı kararı uyarınca faaliyette olduğu, ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi’nin 20/03/2020 tarih 2019/2397 – 2020/585 E.-K. kararı ile; “mahkemece, dosyanın tefrik edildiği mahkemenin 2018/415 Esas sayılı dosyası ile birleştirilerek, bu dosya üzerinden yapılacak yargılama sonucunda davalı ... Ltd. Şti.'nin hukuki durumunun değerlendirilip karara bağlanması gerektiği gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a.5 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın yerel mahkemeye gönderilmesine ve kaldırma sebebine göre davacı vekilinin sair istinaf itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına” karar verildiği, o halde istinafa konu dosyada verilen nihai bir kararın veya ara kararının daha önce istinaf incelemesinin yapıldığından söz edilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nce görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 14/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.