Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı, davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ...Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
...Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, davacının, davalıya ait olan işyerinde 03/02/1989-03/05/1989 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
II- CEVAP:
Davacının 03.02.1989 - 03.05.1989 tarihleri arasında çalıştığının tespitini talep etmiş olmakla davanın hak düşümü nedeniyle reddi gerektiğini, hizmet cetvelinde belirtilen tarihlerde çalışmasının bulunmadığının anlaşıldığını, çalıştığı iddia edilen sürede davalının 5510 sayılı Yasa kapsamında bulunup bulunmadığının araştırılması gerektiğini, davacının iddialarını kuruma eşdeğer kayıtlarla ispatlaması gerektiğini, asgari ücretten daha yüksek bir ücretle çalıştığı iddiası karşısında HMK 200.maddesi gereğince bu iddianın yazılı delillerle ispatı gerektiğini, ücret konusunda tanık beyanlarının, çalıştığı iddia olunan işyerinin kapasite ve niteliğinin gözetilmesi gerektiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
Davanın KABULÜ ile;
Davacının davalıya ait işyerinde 03.02.1989 - 03.05.1989 tarihleri arasında asgari ücret ile çalıştığının ve sigortalılık başlangıç tarihi olarak 18 yaşını doldurduğu 15.12.1990 tarihinin esas alınması gerektiğinin tespitine,
B- BAM KARARI
...12. İş Mahkemesi"nin 16/08/2017 tarihli, 2012/148 Esas-2017/369 Karar sayılı kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Yasanın 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili temyiz dilekçesinde; davacının tespitini istediği dönemde sigortalı çalışmasının bulunmadığının kurum kayıtları ile sabit iken resmi kayıtlar gözetilmeksizin davanın kabulüne karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davacı, davalı işverene ait işyerinde 03/02/1989 tarihinde çalışmaya başladığının ve bu çalışmasının kesintisiz 03/05/1989 tarihine kadar devam ettiğini, kuruma bildirilmeyen bu çalışmalarının tespitini talep etmiştir.
506 sayılı Yasa"nın 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasa"nın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasa"nın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yukarıdaki yasal düzenleme ve açıklamalar ışığında incelemeye konu dava değerlendirildiğinde, dosya kapsamında, davalı işvere ait, 459373 sicil nolu işyeri ile 459972 sicil nolu işyerlerinin bulunduğu, davalı ...’e ait 459373 sicil nolu işyeri kapsamının araştırılarak ilgili belgelerin dosya içerisine alındığı ancak davacıya ait, işe giriş bildirgesinin verildiği 459972 sicil nolu işyeri kapsam durumunun araştırılmadığı anlaşılmıştır.
Mahkemece yapılacak iş; işe giriş bildirgesinin verildiği işyeri sicil numarası dikkate alınarak işyerinin kapsam durumu araştırılmalı, belirlenen bu işyerinden varsa dönem bordroları celp edilerek bordro tanıkları resen dinlenilmeli, Belediye de dahil ilgili kurumlardan ve gerekirse yeniden zabıta marifetiyle komşu işyeri işverenleri ve bunların bordrolarında kayıtlı çalışanları tanık olarak dinlenilmeli, aksi halde mevcut dinlenen tanıkların komşu işyeri sahibi yada tanıkları olup olmadığı hususu araştırılıp varsa buna ilişkin kayıtlar celp edilerek beyanları denetlenmeli, resen toplanacak diğer deliller ve mevcut deliller gözetilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ...Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ...Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.