10. Hukuk Dairesi 2018/4271 E. , 2020/483 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ...Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, taraflarca istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, taraflarca temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının, davalı işverene ait kayıtlı işyerinde 22.01.2010 tarihinden 14.07.2014 tarihine kadar çalışmasını şoför olarak en son 1.150,00 TL brüt maaşla kesintisiz olarak sürdürdüğünü, maaşı ile ilgili olarak da davalı işverence gerçeğe aykırı bildirimde bulunulduğunu, davacının, davalıya ait işyerinde 22.01.2010-14.07.2014 tarihleri arasında sürdürmüş olduğu ancak kuruma eksik olarak bildirilen çalışmalarının tesbitine karar verilmesini talep etmiştir.
II- CEVAP:
Davalı şirket vekili cevap dilekçesinde; davacının iddialarının haksız ve hukuka aykırı olduğunu, 22.01.2010-30.12.2011 arası çalıştığı ve istifa ederek ayrıldığını, davacının sigortaya bildirilmeyen dönemlerden yeni haberdar olduğuna dair beyanının samimi olmadığını, davacının tekrar davalı bünyesinde 04.02.2012-25.11.2012 arasında çalışıp kendi isteğiyle ayrıldığını, ardından 05.01.2013-24.07.2014 tarihi arasında çalıştığını ve davanın reddini talep etmiştir.
Fer"i müdahil vekili, cevap dilekçesinde; davaların kamu düzenine ait olup çalışma olgusunun hiçbir şüpheye yer vermeyecek şekilde re"sen araştırılması gerektiğini ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece “Davanın kısmen kabulü ile;
Davacının davalı kuruma bildirilen süreler dışında davalı işverene ait 68584.07 sicil sayılı işyerinde 26.11.2012 - 04.01.2013 tarihleri arasında prime esas asgari kazanç ile çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
Davacının SPEK"e ilişkin tespit talebinin reddine” karar verilmiştir.
B- BAM KARARI
Davacı vekili, davalı vekili ile feri müdahil vekilinin istinaf başvurularının HMK"nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine,
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili Temyiz dilekçesinde; davacının tespitini istediği dönemde sigortalı çalışmasının bulunmadığının kurum kayıtları ile sabit iken resmi kayıtlar gözetilmeksizin davanın kabulüne karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Davacı, davalı işverene ait işyerinde şoför olarak, 22.01.2010 tarihinde çalışmaya başladığının ve bu çalışmasının kesintisiz 14.07.2014 tarihine kadar devam ettiğini, kuruma bildirilmeyen bu çalışmalarının tespitini talep etmiştir.
506 sayılı Yasa"nın 6. maddesinde ifade edildiği üzere “sigortalı olmak hak ve yükümünden davanın yasal dayanağı, 5510 sayılı Yasa"nın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasa"nın 79/10 maddesidir. 506 sayılı Yasa"nın 6. maddesinde ifade edildiği üzere sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve feragat edilemez. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi karşısında, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davaların, kamu düzenine ilişkin olduğu, bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğunun gözetilmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece davanın kabulü ile; Davacının davalı kuruma bildirilen süreler dışında davalı işverene ait 68584.07 sicil sayılı işyerinde 26.11.2012 - 04.01.2013 tarihleri arasında prime esas asgari kazanç ile çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, Davacının SPEK"e ilişkin tespit talebinin reddine karar verilmiş ise de verilen karar eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
İncelemeye konu davada; davacının çalıştığı iddia ettiği dönem içerisinde bildirilmeyen ve mahkemece reddine karar verilen 30/12/2011-04/02/2012 tarihleri arası dönemde de kesintisiz çalıştığı ve bu sürenin de kabulü gerektiği, ancak mahkemece yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm sair yönler incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.