Danıştay 8. Daire 2022/1327 Esas 2022/2768 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/1327
Karar No : 2022/2768

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ...Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesinde Resim Bölümünde görev yapmakta olan davacı tarafından, 2006 yılı Mart Dönemi Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı (ÜDS) sonucunun hayatın olağan akışına aykırı olduğundan bahisle 6114 sayılı Kanun'un 9/8. maddesi uyarınca çağrıldığı eş değer sınav sonucu değerlendirilerek Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Komisyonu Raporu doğrultusunda 2006 ÜDS Sonbahar Dönemi sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Yönetim Kurulunun ...tarih ve ...sayılı işleminin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararında; davacının 2002-2006 yılları arasında katıldığı yabancı dil sınav sonuçlarının arasında olağan dışı bulgulara rastlanılması sebebiyle eş değer sınava çağrıldığı ve eş değer sınav sonucunda davacının 20 puan aldığı, 2006 ÜDS Mart Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına karar verildiği, 6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Hizmetleri Hakkında Kanun'un 9. maddesinin 8. fıkrasının lafzından ve oluşumundan geçmişe yürümezlik ilkesinin dışına çıkılarak önceki olay ve işlemlere etki edecek şekilde bir düzenleme yapıldığı ve nitekim kamu yararı ve kamu düzeninin en etkin şekilde varlığını koruması gereken durumlardan biri olan ''davalı idare tarafından ülke çapında gerçekleştirilen'' sınav iş ve işlemlerinde; geçmiş olay ve işlemlerin yeni düzenleme ile getirilen hususlar yönünden etki ve geçerlilik alanı dışında tutulmasının fıkranın lafzına aykırı olacağının anlaşıldığı; buna göre; düzenlemenin amaçsal yorumu yapıldığında; sınavlarda olağan dışı hususlar tespit edildiğinde sınava giren kişinin eş değer sınava çağrılarak olağan dışı bulguların bertaraf edilmesinin amaçlandığı ve eş değer sınav sonucu ile geçmiş yıllara ait sınav sonuçları arasındaki olağan dışı durumların tespiti halinde sınavının geçerli sayılıp sayılmayacağına eş değer sınav sonuçlarına bakılarak Yönetim Kurulu tarafından karar verilebileceği hususunda davalı idareye takdir hakkı tanındığı anlaşıldığından, bu kapsamda eş değer sınava katılan davacının eş değer sınav sonucu ile daha önce girmiş olduğu ve şüpheli bulunan sınav sonuçları arasında büyük fark olduğu, davacının sınavları arasında bu kadar fark olmasının hayatın doğal akışına uygun olmadığından bahisle, davacının 2006 ÜDS Mart Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin olarak tesis edilen Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Yönetim Kurulu'nun ...tarih ve ...sayılı işleminin; Kanuni düzenleme ile getirilen takdir yetkisi çerçevesinde; idareye tanınan takdir yetkisinin kullanımı açısından kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olduğu, bu nedenle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Eşdeğer sınava çağrılan adayın şüpheli bulunan sınavının geçersiz sayılabilmesi için olağandışı bulguların bulunması gerektiği, somut olayda davacının 2006 ÜDS Mart Dönemi sınav sonucunun geçersiz olmasına neden olabilecek adli soruşturma veya kovuşturma, disiplin soruşturması, kopya tespiti, sahtecilik vs. gibi bir eyleminin bulunmadığı, sadece daha önceki sınav sonuçlarının mukayesesi ile olağandışılık tespitinin yapılamayacağı, öte yandan davacının 2006 yılı ÜDS Mart Dönemi sınavından önce girdiği tüm sınavlarda idrar yoluna ait sağlık problemleri sebebiyle sınav salonundan çıkmak durumunda kaldığı, sınav kuralları gereği tekrar sınav salonuna da dönemediği, çağrıldığı eşdeğer sınav olan e-YDS 2017/10 sınavında da aynı sağlık problemini yaşadığı, kamera kayıtlarının incelenmesi halinde bu hususun tespit edilebileceği, 2006 ÜDS Mart Döneminde ise sınav sürecinde salonda kalabilmek için hasta bezi kullanarak sınava katıldığı, sınavdaki tüm soruları yanıtlayarak ve sınav süresinin tamamını kullanarak başarılı olabildiği, davacının iştirak ettiği tüm sınavlara ait optik okuyucu, kamera kayıtları, soru kitapçıkları ve sınav salon tutanakları celp edilmeden eksik incelemeye dayalı olarak verilen kararın hukuka aykırı olduğu belirtilerek temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : 2002-2006 yılları arasında katıldığı yabancı dil sınav sonuçlarına göre 2006 ÜDS Mart Dönemi sınav sonucu, hayatın olağan akışına uygun olmayan artış gösteren davacının 6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesi uyarınca çağrıldığı eşdeğer sınavdan 20,00 puan aldığı, Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Komisyonu Raporunda yer verilen tespitler doğrultusunda olağandışı bulunan 2006 ÜDS Mart Dönemi sınav sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/B maddesi uyarınca işin gereği görüşüldü:


HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin temyiz isteminde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta giderleri avansından artan tutar ile, kullanılmayan ...TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanun'un 20/B maddesi uyarınca kesin olarak 15/04/2022 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.



KARŞI OY :
(X)- Dava konusu işlem, davacının 2006 yılı Mart Dönemi Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavı (ÜDS) sonucunun hayatın olağan akışına aykırı olduğundan bahisle 6114 sayılı Kanun'un 9/8. maddesi uyarınca çağrıldığı eş değer sınav sonucu değerlendirilerek Eşdeğer Sınav Sonuçlarını Değerlendirme Komisyonu Raporu doğrultusunda 2006 ÜDS Sonbahar Dönemi sonucunun geçersiz sayılmasına ilişkin olup öncelikle davacının eşdeğer sınava çağrılmasını gerektirebilecek maddi ve hukuki olguların somut olayda bulunup bulunmadığının ortaya konulması gerekmektedir.
6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesi, davalı idareye sınavlardan sonra incelenen sınav belgelerinde, elektronik kayıtlarda veya yapılan analizlerde olağan dışı bulgulara rastlanması halinde adayların, maliyeti Başkanlık tarafından karşılanmak üzere Yönetim Kurulu kararı ile eşdeğer sınava çağırabilmesine olanak tanıyor ve yetki veriyor ise de, anılan maddede tanınan yetkinin Anayasa'da belirlenen hukuk devleti ilkesine uygun olarak kullanılması gerektiği, uyuşmazlıkta 2006 yılı Mart Dönemi ÜDS sınavı için davacının sınav sorularını önceden ele geçirdiği veyahut kopya çektiği ya da sınavın tümü ile ilgili soruların önceden alındığı, toplu olarak kopya çekildiği vs. gibi herhangi bir durumun bu sınav bakımından mevcut olmamasına rağmen sadece davacının daha önceden girdiği sınavlarda aldığı notlar kıyaslanarak davaya konu işlemin tesis edildiği, bu şekilde yapılan bir değerlendirme sonucu 6114 sayılı Kanunun 9/8. maddesinde tanınan yetkinin kullanılmasının hukuk devleti ve hukuki güvenlik ilkesini ihlal edeceği anlaşıldığından, eşdeğer sınava çağırma işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Öte yandan, benzer bir davada; ortaöğretim diploma notu itibariyle okulundaki öğrencilerin ortalamasından daha düşük bir ortalama ile Diyarbakır Anadolu Lisesi'nden mezun olan ...'in, 1981-1999 yılları arasında üniversiteye girişte ÖSS ve ÖYS olmak üzere iki basamaklı sınav sisteminin uygulandığı dönemde, 1994,1995,1996 yıllarında yapılan Öğrenci Seçme Sınavını kazanamadığı için bu yıllarda ÖSYS'ye giremediği, 1997 yılında yapılan sınavların birinci basamağında asgari puan olan 105 puanın üzerinde bir puan alarak 131 puan ile sınavın ikinci basamağına katılmaya hak kazandığı, 1997 ÖYS'de 493 puan almış olmasına rağmen seçtiği üniversite programlarından birine yerleştirmesinin yapılmadığı, aldığı yüksek puana rağmen seçtiği üniversite programlarından birine neden yerleştirilmediğini soran ilgiliye idare tarafından verilen cevapta, üç profesörden müteşekkil akademik konsey tarafından sınav sonuçlarının değerlendirildiği ve ilgilinin, geçmiş yıllardaki düşük puanları dikkate alındığında bu başarısının izah edilemediği, dolayısıyla bu başarıyı kendi bilgi ve becerisiyle elde etmediği görüşü üzerine 1997 yılında girdiği ÖSYS sonucunun geçersiz sayılmasına karar verildiği olayda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 1 No’lu Protokol’ünün 2. maddesi çerçevesinde eğitim hakkından yoksun bırakıldığı iddiasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapılan başvuruda, Mahkemenin 17.01.2006 tarihli kararıyla, başvuranın kopya çektiğine dair bir kanıt veya bu hususta aleyhine yöneltilen açık bir suçlama olmadığı kopya çeken adayın sınav sonuçlarının iptal edilmesinin, ÖSYM'nin takdirine bırakılan bir mesele değil, merkezin görevlerinden biri olduğu, bu bakımdan Akademik Konseyin veya mahkemelerin söz konusu davada başvuranın uygunsuz davranışta bulunduğunu kanıtlayamamış olması ve 1997 senesinde düzenlenen sınava dershaneye giderek hazırlanmış olduğu açıklamalarına da itiraz edilmediği göz önünde bulundurularak başvuranın iyi sonuçlar almasının açıklanamaz olduğuna dair Akademik Konsey tarafından varılan sonucun, savunulmasının mümkün olmadığı, bu nedenle, başvuranın sınav sonuçlarını feshetme kararının, yasal ve makul bir temele dayanmadığı sonucuna varılarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 1 No'lu Protokol’ünün 2. maddesinde yer alan "eğitim hakkının" ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.
Buna göre, sınavların güvenilirlik, gizlilik, tarafsızlık, bilimsellik ilkeleri çerçevesinde ve adaylara fırsat eşitliği sağlayacak biçimde yapılması, uygulanan sınavlarda gerekli her türlü güvenlik önlemlerinin alınması görevinin davalı idarenin sorumluluğunda olduğu, davacının girmiş olduğu 2006 ÜDS Mart Dönemi sınavında, sınav güvenliğinin ihlali sonucunu doğurabilecek herhangi bir somut ve nesnel bir bulguya rastlanılmadığı, davacının bir önceki sınav sonucuna göre gösterdiği başarı oranının hayatın olağan akışına aykırı bulunmadığı, hal böyle iken eşdeğer sınava çağrılmasına dair işlemin sorumluluğunun davacıya yükletilemeyeceği, somut bir tespit bulunmazken şüpheli bulunan sınavının geçersiz sayılacağı tehdidi altında yeniden sınava hazırlanmasının kendisinden beklenemeyeceği açık olup; yukarıda yer verilen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin ihlal kararında yer alan gerekçeler de nazara alındığında, davacının eşdeğer sınava çağrılması yönünde tesis edilen işlem ile eşdeğer sınavda almış olduğu puan üzerinden bir değerlendirme yapılmak suretiyle olağandışı bulunan 2006 ÜDS Mart Dönemi sınavının geçersiz sayılmasına yönelik tesis edilen işlemin hukuka aykırı olduğu açıktır.
Açıklanan nedenlerle; davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği görüşü ile aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.