Danıştay 8. Daire 2021/743 Esas 2022/2773 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/743
Karar No : 2022/2773

DAVACI : ...
VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : ...Elektrik Mühendisleri Odası
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN ÖZETİ : Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliği'nin 1. maddesinde yer alan "...mesleki etkinliklerinin... Elektrik Mühendisleri Odası tarafından denetlenmesi..." ibareleri ile 12. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinin; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası En Az Ücret ve Mesleki Denetim Uygulama Esasları Yönetmeliği'nin 1. maddesinde yer alan "...mesleki denetim..." ibaresinin, 2. maddesinde yer alan "...mesleki etkinliklerinin denetim kurallarını..." ibaresinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (j) bendinin, 7. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan "...mühendislik hizmetini Odanın mesleki denetimine sunmak zorundadır," ibaresinin, 9. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "...denetiminde..." ibaresi ile bu fıkranın (b) bendinde yer alan "...hizmetlerin... denetlenmesi..." ibarelerinin, 10. maddesinin, 11. maddesinde yer alan "...mesleki denetim işlemlerinde..." ibaresinin, Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği'nin 100. maddesinin 1. fıkrasının (l) bendindeki "...mesleki denetim gelirleri..." ibaresinin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Elektrik Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanlığının ...tarih ve Esk-...sayılı yazısı ile daha önceden ilgili kurum ve kuruluşlara denetlettirilerek onaylatılan elektrik projelerinin mesleki denetim onayı adı altında ikinci bir denetim ve onay işlemine tabi tutulmasının istendiği, TMMOB EMO SMM Hizmetleri Yönetmeliğinin 12. maddesi ile TMMOB EMO En Az Ücret ve Mesleki Denetim Uygulama Esasları Yönetmeliğinin 7. maddesinin (a) bendinin de söz konusu idari işleme dayanak olarak gösterildiği, ülkede inşa edilecek yapılarda kullanılacak ruhsat eki projelerin müelliflerince hangi yasal ve bilimsel kriterlere göre hazırlanıp hangi kuruluşlara denetletileceği, hangi idarelerce nasıl onay işlemine tabi tutulacağı hususlarının çeşitli Kanun ve mevzuat hükümleri ile belirlendiği, yapı ruhsatı eki olarak belediyenin onayına sunulacak bir elektrik iç tesisat projesinin bilime, tekniğe, norm ve standartlara, ulusal şartnamelere, tip yapı projelerine, proje tasarım ve düzenleme esaslarına uygun olarak hazırlanıp hazırlanmadığının denetiminin 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesi gereğince Bakanlıktan aldığı izin belgesi ile çalışan yapı denetim kuruluşlarına ait olduğu, ayrıca 3194 sayılı İmar Kanununa 6495 sayılı Kanunun 73. maddesi ile eklenen (ı) bendi uyarınca harita, plan, etüt ve projelerin; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulamayacağının belirtildiği, buna karşın mühendis odalarının tabi olduğu 6235 sayılı Kanunda projelerin denetim, vize ve onayına ilişkin hiçbir düzenlemeye yer verilmediği, hal böyle iken davalı Odanın ilgili kuruluşlara onaylatılarak belediyeye ruhsat eki olarak kabul ettirilen projelerin bir kez daha mesleki denetim onayı adı altında denetim ve onaya tabi tutulmasının istenmesinin hukuka aykırı olduğu, davalı Elektrik Mühendisleri Odasının davacıya mesleki denetim uygulayabilmek için 3194 ve 4708 sayılı Kanunlarla belirlenmiş herhangi bir yetkisinin bulunmadığı, bu nedenle üst hukuk normlarına aykırı olan ve yasal dayanağı bulunmayan dava konusu Yönetmelik düzenlemelerinin iptali gerektiği ileri sürülmüştür.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Usule ilişkin olarak, davacının dava konusu ettiği EMO SMM Hizmetleri Yönetmeliğinin 18.03.2014 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete'de; EMO En Az Ücret ve Mesleki Denetim Uygulama Esasları Yönetmeliğinin 09.12.2010 tarih ve 27780 sayılı Resmi Gazete'de; EMO Ana Yönetmeliğinin ise 10.03.2003 tarih ve 25044 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiği, davaya konu Yönetmeliklerin yürürlüğe girdiği tarihten çok sonra açılan işbu davanın süre aşımı sebebiyle reddi gerektiği; esasa ilişkin olarak, dava konusu Yönetmelik hükümlerinin Odanın düzenleme yetkisi kapsamında kaldığı, mesleki denetim yetkisinin bir vize-onay işlemi olmayıp oda üyelerinin mesleki sicillerinin tutulmasına yönelik şekli anlamda bir denetim işlemi olduğu, aynı konuya ilişkin açılan davalarda Danıştay Sekizinci Dairesinin 01.06.2017 tarih ve E:2011/880 K:2017/4567 sayılı; ...tarih ve E:...K:...sayılı; ...tarih ve E:...K:...sayılı kararlarında Odanın şekli anlamda mesleki denetim yetkisinin bulunduğuna yönelik tespitlerin yer aldığı, bu nedenle davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Davanın süre aşımı sebebiyle reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince dava dilekçesi ve ekleri 2577 sayılı Kanunun 14. maddesi uyarınca incelenerek işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ:
Elektrik Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanlığının ...tarih ve Esk-...sayılı yazısı ile TMMOB EMO SMM Yönetmeliğinin 12. maddesi ile
TMMOB EMO En Az Ücret ve Mesleki Denetim Uygulama Esasları Yönetmeliğinin 7. maddesinin (a) bendi uyarınca yazı ekinde yer verilen proje listesinin incelenerek onaya sunulmayan projelerin davacı tarafından 15 gün içinde mesleki denetime sunulması gerektiğinin bildirilmesi üzerine; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Serbest Müşavir Mühendislik Hizmetleri Yönetmeliği'nin 1. maddesinde yer alan "...mesleki etkinliklerinin... Elektrik Mühendisleri Odası tarafından denetlenmesi..." ibareleri ile 12. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinin; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası En Az Ücret ve Mesleki Denetim Uygulama Esasları Yönetmeliği'nin 1. maddesinde yer alan "...mesleki denetim..." ibaresinin, 2. maddesinde yer alan "...mesleki etkinliklerinin denetim kurallarını..." ibaresinin, 4. maddesinin 1. fıkrasının (j) bendinin, 7. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde yer alan "...mühendislik hizmetini Odanın mesleki denetimine sunmak zorundadır," ibaresinin, 9. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "...denetiminde..." ibaresi ile bu fıkranın (b) bendinde yer alan "...hizmetlerin... denetlenmesi..." ibarelerinin, 10. maddesinin, 11. maddesinde yer alan "...mesleki denetim işlemlerinde..." ibaresinin, Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği'nin 100. maddesinin 1. fıkrasının (l) bendindeki "...mesleki denetim gelirleri..." ibaresinin iptaline karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlığını taşıyan 14. maddesinin 3/e bendinde, dilekçelerin süre aşımı yönünden inceleneceği; 6. fıkrasında ilk incelemeye ilişkin hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı; ''İlk inceleme üzerine verilecek karar'' başlığını taşıyan 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, süre aşımı yönünden yapılan incelemede Kanuna aykırılık görülürse davanın reddine karar verileceği hususları hüküm altına alınmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinde;
"1. Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.
2. Bu süreler;
a) İdari uyuşmazlıklarda; yazılı bildirimin yapıldığı,
...
tarihi izleyen günden başlar.
4. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal
edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." hükmü yer almış; "Sürelerle ilgili genel esaslar" başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında, "Süreler, tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlar." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İlan tarihinden itibaren dava açma süresi içerisinde iptali istemiyle dava açılmamış olan bir düzenleyici işlemin davaya konusu edilebilmesi için söz konusu düzenlemeye dayanılarak tesis edilmiş bir uygulama işleminin bulunması ve bu işlemin tebliğinden itibaren yasal süresi içinde dava açılmış olması gerekmektedir.
İdari davalarda dava açma süresinin başlangıç tarihi idari işlemin tebliğ, yayın veya ilan tarihidir. Ancak, yasada öngörülen bu durumların söz konusu olmadığı hallerde, davacının dava konusu işlemi öğrenme tarihinin iyiniyet kuralları çerçevesinde, olayın özelliği ve niteliği gözönünde tutulmak suretiyle yargı organınca belirleneceği kuşkusuzdur. Başka bir anlatımla, yazılı bildirimle ilgililerin idari davaya konu edecekleri işlemden haberdar olmaları amaçlanmış olduğundan, yazılı bildirimin bulunmadığı hallerde dava açma süresinin, ilgililerin işlemden haberdar oldukları tarihten itibaren hesaplanması gerekmektedir. Nitekim, 2577 sayılı Kanun'da ilgililerin idari işlemi öğrenmeleri üzerine dava açmalarını engelleyen bir hüküm de bulunmamaktadır.
Olayda, davacının müellifi olduğu ve Oda onayına sunmadığı projelerin 15 gün içinde mesleki denetime sunulmasının istenilmesine ilişkin Elektrik Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanlığının ...tarih ve Esk-...sayılı yazısından 25.11.2020 tarihinde elektronik posta yolu haberdar olduğunun dava dilekçesinde beyan edilmesi üzerine; Dairemizin 12.10.2021 tarih ve E:2021/743 sayılı ara kararı ile taraflardan, davacı hakkında tesis edilen bu işlemin davacıya tebliğ edilip edilmediği hususu sorularak tebliğ edilmiş ise buna ilişkin bilgi ve belgelerin, tebliğ edilmemiş ise işlemin hangi tarihte ve nasıl öğrenildiğine ilişkin bilgi ve belgelerin dosyaya sunulmasının istenildiği, söz konusu ara karara davacı tarafından 30.11.2021 tarihli dilekçe ile verilen yanıtta bahsi geçen yazının 27.11.2020 tarihinde davacının "...@gmail.com" e-posta adresine elektronik posta yolu ile iletildiğinin bildirildiği, ara karara yanıt vermeyen davalı idareden Dairemizce 27.01.2022 tarih ve E:2021/743 sayılı ara karar ile aynı hususun ikinci kez sorulması üzerine davalı idarece söz konusu yazının davacıya "...@..." adresinden mail dosyası halinde gönderildiği ancak mail sisteminde yaşanan sorun sebebiyle bilgi-belge temin edilemediğinin beyan edildiği anlaşılmaktadır.
Buna göre, Elektrik Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanlığının ...tarih ve Esk-...sayılı yazısından 27.11.2020 tarihinde haberdar olduğunu beyan eden davacının, söz konusu uygulama işleminin dayanağı olarak gösterilen dava konusu Yönetmeliklerin muhtelif madde ve düzenlemelerinin iptali istemiyle açılan davanın, 27.11.2020 tarihini izleyen günden itibaren 60 günlük yasal dava açma süresi içinde ve en geç 26.01.2021 Salı Günü açılması gerekmekte iken 28.01.2021 tarihinde açılan davanın 2577 sayılı Kanunun 14/3-(e) ve 15/1-(b) maddeleri uyarınca süre aşımı sebebiyle reddi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın SÜREAŞIMI NEDENİYLE REDDİNE,
2. Aşağıda dökümü yapılan ...TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta avansının istemi halinde davacıya iadesine,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 15/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.