Bölge Adliye
Mahkemesi :... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı vekili, müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı ... İlköğretim Okulu"nda Eylül 1992 tarihinden Eylül 2008 tarihleri arasında kalorifer, temizlikçisi işçisi olarak çalıştığını, yaz tatillerinde ise okulun tamirat, boya, badana işlerine ve okulun bakımı ile ilgilendiğini belirterek hizmet süresinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
II-CEVAP
Davalı Kurum vekili, davanın zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı Bakanlık vekili, cevap dilekçesi sunmamıştır.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, "Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile davacının iş verenlik nezdinde 1993 yılı eğitim ve öğretim döneminin başından 2007 yılı eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar her bir eğitim ve öğretim döneminde 9 aylık çalışması itibariyle 10 yıl 6 ay hizmet süresine karşılık gelen 3780 günlük çalışmasının olduğunun tespitine" karar vermiştir.
B-BAM KARARI
... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi, "yerel mahkemenin kararına yönelik davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353-(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine" karar vermiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... vekili, eksik inceleme ile hüküm kurulduğunu beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1) 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 297’nci maddesinde; “...taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir” hükmüne yer verilmiştir. Hükümlerin çelişkiden uzak ve infaza elverişli olması, gerçeğe ve hukuka uygun bir karar verilmesi gerekir.
Mahkemece verilen kararda kararda "davacının iş verenlik nezdinde 1993 yılı eğitim ve öğretim döneminin başından 2007 yılı eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar her bir eğitim ve öğretim döneminde 9 aylık çalışması itibariyle 10 yıl 6 ay hizmet süresine karşılık gelen 3780 günlük çalışmasının olduğunun tespitine" karar verilmek suretiyle infaza elverişli şekilde anlaşılır ve açık bir kararın tesis edilmediği anlaşılmaktadır. Ortada hukuki varlık kazanmış bir karar mevcut değildir. Mahkemece, davacının her yıl hangi tarihler arasında kaç gün çalıştığının açıkça belirtilmesi suretiyle hizmet süresinin tespitine karar verilmesi gerekirken, kamu düzeni amacıyla konulmuş, emredici hükümlerden olan yukarıda açıklanan yasal düzenlemelere aykırı olarak davanın yürütülüp sonuçlandırılması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2) Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. Maddesidir. 506 sayılı yasanın 6. maddesinde ifade edildiği üzere, “sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez.” Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur.Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece tanık beyanlarına dayanılarak ve eğitim, öğretim dönemleri göz önünde tutularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, mahkeme hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Dosya kapsamında, dinlenen tanık beyanlarından davacının bir dönem okul içindeki kantini işlettiği ancak adına vergi kaydı olmadığı hususu ile tanıklardan okulda idarecilik yapmış olan Bünyamin ve Nedim"in davacının düzenli olarak işyerinde çalışmadığına dair beyanları karşısında; Mahkemece, öncelikle tanık olarak beyanlarına başvurulan kişilerin hangi dönemlerde çalıştıkları belirlenerek, davaya konu dönemde derslik ve öğrenci sayısı ile okul kapasitesi tanıklardan sorulmak suretiyle davacının, davalı işveren yanındaki çalışmalarının niteliği, süresi, çalışmanın kısmi olup olmadığı belirlenmeli, davacının kantin işlettiği dönemin net olarak belirlenmesi ile bu sürede çalışmasını sürdürüp sürdürmediği, çalışmanın mevcut olması halinde geriye kalan zaman içinde ne kadar süre çalıştığı belirlenmeli, tanık beyanları nazara alınarak çalışma süresinin 2006 yılı Eylül ayında sonlandığı gözönünde bulundurulmalı; çalışmanın kısmi süreli çalışma olduğunun anlaşılması halinde; gerektiğinde uzman bilirkişi görüşü de alınmak suretiyle, hükme konu dönem içinde bir günde kaç saat çalışmış olabileceği, giderek haftalık ve aylık çalışma süreleri belirlenmeli ve yedibuçuk saat çalışma bir günlük çalışma hesabı ile kaç iş gününe karşılık olduğu hususu saptanarak uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 22/01/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.