Davacı Tasfiye Halinde ... Konut Yapı Kooperatifi ile davalılar 1-... 2-... arasındaki davadan dolayı ... 4. Asliye Hukuk Hakimliğince verilen 19.04.2011 gün ve 2009/1117-2011/208 sayılı hükmü bozan Dairemizin 03.10.2012 gün ve 2011/5731-2012/5990 sayılı ilamı aleyhinde davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış, eksiklik nedeniyle mahalline iade edilen dosya ikmâl edilerek gelmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, devredildiği ileri sürülen arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesi uyarınca yapılan inşaatta sözleşme dışı fazla imalât yapıldığı iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir. Mahkemece, ıslahla artırılan miktar da dikkate alınarak davanın kısmen kabulüne dair verilen kararın, davalılar vekilince temyizi üzerine Dairemizce verilen 03.10.2012 gün 2011/5731 Esas, 2012/5990 Karar sayılı bozma ilâmına karşı davacı vekilince yasal süresi içinde karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.
1-Yargıtay ilâmında belirtilen gerektirici nedenler karşısında davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer karar düzeltme istemleri yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Davalı arsa sahipleri ile dava dışı yüklenici ... İnşaat Ticaret Ltd.Şti. arasında ... 4. Noterliği’nde 23.01.1998 gün 06283 yevmiye nolu Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi imzalanmıştır. Sözleşmenin 14/a maddesinde yüklenicinin tüm giderleri kendisine ait olmak kaydı ile kendi uhdesinde kalan %55 hissesinin dilediği kadarını dilediği bedelle dilediği bir konut kooperatifine kat karşılığı devir sözleşmesi ile devir ve temlike yetkisi olduğu kabul edilmiştir. Bu devir yetkisine istinaden dava dışı yüklenici yine ... 4. Noterliği’nde imzalanan düzenleme şeklinde 23.02.1998 gün 14576 yevmiye nolu ek mukavele ile %55 hissesinin %50’sini, davalılar ile yapılan sözleşme baki ve muteber olmak kaydıyla inşaat yapılmak üzere davacı kooperatife devretmiştir.
Dosya kapsamından 23.02.1998 tarihli ek sözleşmeye istinaden sözleşme konusu inşaatın davacı kooperatif tarafından yapılarak tamamlandığı ve 27.03.2009 tarihinde yapı kullanma izin belgelerinin alındığı anlaşılmaktadır. Dava dışı yüklenici şirketin inşaatta sözleşme kapsamı dışında yaptığı imalât bulunmamaktadır. İmzalanan 23.02.1998 tarihli ek sözleşmeyle yapılacak işler karşılığı sahip olunan hissenin %50’lik kısmı davacıya devredilmiş, inşaat fiilen davacı kooperatif tarafından yapılmıştır. Dairemizin geri çevirme kararından sonra dosyaya sunulan Üsküdar 19. Noterliği’nin 20.05.2013 gün 9050 yevmiye nolu temliknamesi ile dava dışı yüklenici asıl sözleşme dışı faydalı masraflarla ilgili alacağını davacı kooperatife temlik etmiştir. Yine geri çevirme kararları ile suretleri getirtilen dava dosyalarının incelenmesinden arsa sahiplerinden ... tarafından dava dışı
yüklenici şirket ile bu dosyanın davacısı kooperatif aleyhine ... Asliye 2. Ticaret Mahkemesi’nin 2011/612, ... tarafından aynı davalılar aleyhine ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/424 Esas sayılı dosyalarında arsa sahipleri ile yüklenici arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesine dayalı olarak teslimdeki gecikme nedeniyle gecikme tazminatı istemli davalar açıldığı anlaşılmaktadır.
Eser sözleşmeleri ve diğer sözleşme ilişkilerinde kural olarak sözleşme kapsamında talep edilebilecek hak ve alacakların sözleşmenin taraflarınca istenmesi mümkündür. Ancak, 28.02.1998 tarihli ek sözleşme ile asıl sözleşmenin 14/a maddesi gereği iş dava dışı yüklenici tarafından davacı kooperatife devredildiği, inşaat fiilen fazla imalâtlar dahil davacı tarafça yapıldığı, davalı arsa sahiplerince asıl ve ek sözleşmeye dayalı olarak davacı kooperatiften de gecikme tazminatı istemek suretiyle iş ve sözleşmenin devrinin onlar tarafından da benimsendiği ve en son 20.05.2013 tarihli temlikname ile sözleşme dışı faydalı imalâtlar bedelinden doğan hak ve alacaklar temlik edildiğinden somut olayda işin davacıya devredilip özellikle sözleşme dışı fazla imalâtlar yönünden aktif dava ehliyetinin bulunduğunun kabulü gerekir.
Sözleşme dışı imalâtlar sözleşme ve eklerinde öngörülenler dışında iş sahibinin talebi üzerine ya da gereği, iş sahibinin yararına olarak yapılan imalâtlardır. Dairemiz ve Yargıtay uygulamalarına göre sözleşme dışı fazla imalâtların 818 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 413 ve devamı 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 529 ve devamı maddeleri uyarınca yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle hesaplanacak bedeli, iş sahibinden istenebilir. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde de fazla imalâtlar yönünden kural aynı olmakla birlikte, binanın dış görünümü ve ortak yerlerindeki iyileştirmeler ile fazla imalâtlar yükleniciye (somut olayda bir kısım hisseyi devir alan davacı kooperatife) ait bağımsız bölümlerin de değerini artıracağından arsa sahiplerinden, bedelinin istenemeyeceği kabul edilmektedir (Yargıtay 15 H.D’nin 20.09.2001 gün 3562/4006 Ek, 07.02.2002 gün 4524/572 Ek, 03.03.2008 gün 2006/5837 E. 2008/1349 Karar sayılı ilâmları).
Bu durumda mahkemece hükme esas alınan raporu veren bilirkişi kurulundan alınacak ek raporla davacı kooperatif tarafından asıl sözleşme ve ekleri ile ruhsat ve tasdikli projesine yapılması gerekenler dışında yapılan ve arsa sahibinin yararına olan sözleşme dışı fazla imalâtlardan binanın dış görünümü ve ortak yerlerde yapılan iyileştirmeler hariç arsa sahiplerinin dairelerindeki fazla işlerin dava ve işin yapıldığı tarihlerde yürürlükte bulunan 818 Sayılı Borçlar Kanunu’nun 413 ve devamı maddeleri gereğince yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçlerine göre bedeli hesaplattırılıp, değerlendirilerek davanın sonuçlandırılması gerekirken bu husus üzerinde durulmadan tüm fazla imalât bedelinin tahsiline karar verilmesi doğru olmamıştır.
Yerel mahkeme kararının bu gerekçeyle bozulması gerekirken, aktif husumet ehliyeti yokluğundan bozulduğu bu kez yapılan incelemede anlaşıldığından karar düzeltme talebinin kabulü gerekmiştir.
SONUÇ:Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının diğer karar düzeltme taleplerinin reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile Dairemizin 03.10.2012 gün 2011/5731 Esas, 2012/5990 Karar sayılı bozma ilâmının kaldırılarak yerel mahkeme hükmünün değişik bu gerekçeyle BOZULMASINA, ödediği karar düzeltme peşin harcının istek halinde karar düzeltme isteyen davacıya geri verilmesine, 05.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.