Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/2002 Esas 2022/2706 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Rücuen tazminat istemine ilişkin olarak açılan davada, ... 1. Asliye Hukuk ve ... 6. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik-yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, dava dışı işçiye ödenen işçilik alacaklarının rücuan tahsili istemine ilişkindir.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce, dava açılmadan önce davalı ... Ltd. Şti ve davalı... A.Ş.’nin iflas ettikleri ve iflasın tasfiyesi işlemlerinin ... 21. İcra Müdürlüğü tarafından yürütüldüğünün anlaşıldığı, dava konusu alacağın masa alacağı olmadığı, bu nedenle davanın yasa gereği kayıt kabul davası olarak görülmesi gerektiği, kayıt kabul davalarında görevli mahkemenin İcra İflas Kanunu’nun 235/1. maddesine göre iflas kararını veren ... Ticaret Mahkemeleri’nin bulunduğu yerdeki herhangi bir ticaret mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik ve yetkisizlik kararı verilmiştir.
... 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce ise, davalı müflis şirketlerin ... 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 28/12/2016 tarih, 2015/483 E. 2016/759 K. sayılı kararı ile iflasına karar verildiği, davacı tarafça ... 2. İş Mahkemesi’nin 14/12/2018 tarih, 2017/918 E. ve 2018/1114 K. sayılı dosyasında verilen karar nedeni ile İstanbul 3. İcra Müdürlüğü’nün 2019/1489 E. sayılı dosyasına 16/05/2019 tarihinde yani iflastan sonra ödeme yapıldığı, iflastan sonra doğan alacaklar için İİK'nın 235/2. maddesinin ilk cümlesindeki gibi kayıt kabul ve 154/3. maddesindeki gibi iflas davaları için ticaret mahkemelerinin görevli olduğu yolundaki açık bir düzenleme bulunmadığından, somut olayda görevli mahkemenin davanın açıldığı tarih itibariyle yürürlükte olan 6100 sayılı HMK'nın 2/1. maddesi uyarınca, dava konusunun değer miktarına bakılmaksızın asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiş, daha önce ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararı olduğu bu nedenle yargı yerinin belirlenmesi gerektiği gerekçesiyle dosya Dairemize gönderilmiştir.
Yargı yeri belirlenmesini gerektiren sebepler 6100 sayılı HMK'nın 21. maddesinde “(1) Aşağıdaki hâllerde, davaya bakacak mahkemenin tayini için yargı yeri belirlenmesi yoluna başvurulur:
a) Davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkemenin davaya bakmasına herhangi bir engel çıkarsa,
b) İki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesi konusunda bir tereddüt ortaya çıkarsa,
c) İki mahkeme de görevsizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse,
ç) Kesin yetki hâllerinde, iki mahkeme de yetkisizlik kararı verir ve bu kararlar kanun yoluna başvurulmaksızın kesinleşirse” şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce kendi yargı çevresinde olan asliye ticaret mahkemesine görevsizlik kararı verilmesi (o mahkemece de gerekiyorsa yetkisizlik kararı verilmesi) gerekirken; farklı yargı çevresindeki ... Asliye Ticaret Mahkemelerine görevsizlik ve yetkisizlik kararı verildiği, ... 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce de uyuşmazlığın çözümünde asliye hukuk mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verildiği, bu kararın da kesinleşmesi üzerine dosyanın yargı yerinin belirlenmesi için Dairemize gönderildiği anlaşılmaktadır. Oysa ki, olumsuz görev uyuşmazlığından bahsedilebilmesi için ... 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce kendi yargı çevresi içindeki asliye hukuk mahkemelerine yönelik görevsizlik kararı verilerek dosyanın gönderilmesi, şayet o mahkemece de görevli olunmadığı düşünülürse ... Asliye Ticaret Mahkemesi’ne yönelik görevsizlik kararı verilmesi ve bu kararın kesinleşmesi gerektiği nazara alındığında yargı yeri belirlenmesi için aranan "iki mahkeme arasında olumsuz görev uyuşmazlığı bulunması" koşulunun henüz gerçekleşmediği kuşkusuzdur. Bu nedenle yargı yeri belirlenmesi koşulları oluşmadığından dosyanın mahalline iadesine karar vermek gerekmiştir.
Bu aşamada yargı yeri belirleme koşulları bulunmayan dosyanın MAHALLİNE İADESİNE, 21/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.