Danıştay 10. Daire 2019/8416 Esas 2022/2193 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/8416
Karar No : 2022/2193

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … San. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı / ANKARA
(Mülga … Bakanlığı)
VEKİLİ : Huk. Müş. Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait … tarih ve … sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesinin müeyyideli olarak kapatılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı (Mülga) … Bakanlığı … Bölge Müdürlüğü işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince; Danıştay Onuncu Dairesi'nin 22/10/2018 tarih ve E:2016/3263, 2018/3230 sayılı bozma kararına uyularak konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına; davacı şirketin dava açılmasından sonraki bir tarihte talebi ve ibraz ettiği yeminli mali müşavir raporu dikkate alınarak sarfiyat hesapları yeniden değerlendirilmek sureti ile … tarih ve … sayılı işlemle dava konusu müeyyideli kapatma işleminin iptal edildiği dikkate alındığında; davalı idare tarafından davanın açılmasına sebebiyet verildiğinden bahsedilemeyeceğinden, davanın açıldığı tarihteki haklılık durumuna göre yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılması gerektiği gerekçesiyle yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen 2.075,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; davanın açıldığı tarihte haksız olan tarafın yargılama giderleri ve vekalet ücretini ödemekle yükümlü kılınması gerektiği, davanın esası incelendiğinde haklılığının görüleceği, stok kayıtları incelendiğinde önceden yapılan ihracat işleminden sonra ihracatı gerçekleştirilmeyen eşyanın işlem görmüş ürün olarak stoklarında fazlasıyla olduğunun anlaşılacağı, stoklarda eşdeğer eşya bulunması durumunda ithal edilen eşyanın belge sahibi firma tarafından serbestçe kullanılabileceği, dava konusu işlemin davalı idarenin kendi işlemiyle iptal edildiği dikkate alındığında davanın açılmasına davalı idarenin sebebiyet verdiğinin açık olduğu, konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığı yolunda verilen kararın dava konusu işlemin hukuka uygun olduğunu veya davalı idarenin haklılığını ortaya koyacak nitelikte bir karar olmadığı, davanın açılmasına sebebiyet veren davalı idare aleyhine yargılama giderleri ile vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ….
DÜŞÜNCESİ :.Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacı şirket adına, 5.400.000 adet yumurta ihracatı karşılığında 661.500 kg mısır, 226.800 kg ayçiçeği küspesinin gümrük muafiyetli olarak ithal edilmesi amacıyla … tarih ve … sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesi düzenlenmiştir.
Anılan belge kapsamında gümrük muafiyetli olarak ithal edilen hammadde, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerinin tamamının ihraç edilen mamul bünyesinde kullanıldığı belirlenerek, taahhüt hesabı … tarih ve … sayılı … İhracatçı Birlikleri yazısıyla, yazıda belirtilen gerçekleşme değerleri üzerinden kapatılmıştır.
… tarih ve … sayılı (Mülga) … Bakanlığı … Bölge Müdürlüğü işlemi ile; … tarih ve … sayılı (Mülga) … Bakanlığı talimatına konu edilen (Mülga) … Bakanlığı'nın … tarih ve … sayılı İnceleme Raporu dikkate alınarak … tarih ve … sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesinin taahhüt hesabı tekrar değerlendirilmek üzere açılarak, müeyyidesiz kapatma işlemi iptal edilmiş ve anılan belge kapsamında gümrük muafiyetli olarak ithal edilen hammadde, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerinin ihraç edilen mamul bünyesinde kullanılmadığının tespit edildiği ileri sürülen kısmının gümrük vergi resim ve harçlar tutarının tahsil edilmesi kaydıyla taahhüt hesabı müeyyideli olarak kapatılmıştır.
Davacı şirketin, anılan belge kapsamında ihracat ve ithalatın yapıldığı tarihlerdeki stok durumunu gösterir yeminli mali müşavir raporunu sunarak müeyyide uygulanmasına yönelik talimatın gözden geçirilmesine yönelik talebi (Mülga) Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın 03/03/3015 tarih ve 6313312 sayılı yazısı uyarınca uygun bulunmamıştır.
Davacı şirket tarafından, 08/04/2015 tarihinde bakılan dava açılmıştır.
Davanın açıldığı tarihten sonra, (Mülga) … Bakanlığı … Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı yazısı ile dava konusu işlemin dayanağını teşkil eden … tarih ve … sayılı İnceleme Raporu ile aynı tarihte hazırlanan … sayılı İnceleme Raporunda ek tespitlerin yer aldığı belirtilerek, davacı şirketin de aralarında bulunduğu ilgililere ait Dahilde İşleme İzin Belgesi kapatma işlemlerinin iptal edilmesi ve taahhüt kapatma işlemlerinin yeniden tekemmül ettirilmesi için (Mülga) … Bakanlığı … Bölge Müdürlüğü'ne talimat verilmiştir.
Anılan talimat üzerine, (Mülga) … Bakanlığı … Bölge Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işlemi ile dava konusu işlem iptal edilmiştir.
Dava konusu işlemin iptal edilmesinden sonra (Mülga) … Bakanlığı … Bölge Müdürlüğü tarafından yeniden yapılan değerlendirme sonucunda … tarih ve … sayılı Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında gümrük muafiyetli olarak ithal edilen hammadde, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerinin tamamının ihraç edilen mamul bünyesinde kullanıldığı belirlenerek, anılan belgenin taahhüt hesabı, … tarih ve … sayılı yazıyla, yazıda belirtilen gerçekleşme değerleri üzerinden kapatılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinin yargılama giderleri bakımından atıfta bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 331. maddesinin 1. fıkrasında, "Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu İdare Mahkemesi kararında, dava konusu işlemin; davacı şirketin dava açılmasından sonraki bir tarihte talebi ve ibraz ettiği yeminli mali müşavir raporu dikkate alınarak sarfiyat hesapları yeniden değerlendirilmek sureti ile … tarih ve … sayılı işlemle iptal edildiği gerekçesine yer verilmişse de, yukarıda izah edildiği üzere; dava konusu işlem, davalı idarenin … tarih ve … sayılı işlemi ile re'sen iptal edilmiştir.
Dolayısıyla, … tarih ve … sayılı dava konusu işlemi tesis ederek iptal davasının açılmasına sebebiyet veren davalı idare, dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla var olan … tarih ve … sayılı İnceleme Raporu uyarınca işlem tesis etmek amacıyla dava konusu işlemi re'sen geri almış ve bu nedenle dava konusuz kalmıştır.
Temyize konu kararın gerekçesinde yer verilen … tarih ve … sayılı işlem ise, dava konusu işlemin iptal edilmesinden sonra taahhüt hesabının kapatılmasına yönelik olarak tesis edilen yeni bir işlem olup dava konusu işlemin iptaline yönelik bir nitelik taşımamaktadır.
Bu durumda; yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davanın açılmasına sebebiyet veren davalı idareye yükletilmesi, davalı idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi gerekmekte olup, temyize konu kararın yargılama giderleri ve vekalet ücretine yönelik kısmında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan; İdare Mahkemesince bozma kararına uyularak davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesi durumunda, vekalet ücretinin takdirinde davacı vekilinin 15/02/2016 tarihli duruşmaya katılmadığının da dikkate alınması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
2.. ... İdare Mahkemiesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, yargılama giderleri ve vekalet ücretine yönelik kısmının BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/04/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.