3. Hukuk Dairesi 2016/8992 E. , 2018/385 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki ... davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı, 32 PA 130 plaka sayılı aracı 31/05/2013 tarihinde Mersin 9. Noterliği"nde yapılan satış işlemi ile araç maliki Kudbettin Porsuk adına düzenlenmiş vekaletnameye istinaden ... isimli kişiden 26.500,00 TL karşılığında satın aldığını, sonradan alım satım işleminde kullanılan vekaletnamenin Kudbettin Porsuk adına çıkarılmış sahte bir ehliyet kullanılarak düzenlendiğinin anlaşıldığını, kendisinin araç alım satım işi ile uğraşan tanınmış bir iş adamı olduğunu aracın elinden alınıp sahibine iade edilmiş olması nedeniyle maddi olarak zarara uğradığını, ayrıca bu olay nedeniyle birgün emniyette tutulduğunu ve küçük duruma düştüğünü, gerek satıcı ... ın gerek sahte belgeye dayalı olarak vekaletnameyi düzenleyen davalı noterin gerekli özeni göstermemiş olması nedeniyle sorumlu olduğunu ileri sürerek, 26.500,00 TL maddi, 10.000,00 TL manevi ... ın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı, vekaletname tanzimi esnasında kullanılan ehliyetin ... kabiliyeti bulunduğunu, ehliyet üzerinde gerekli tüm incelemeyi yaptığını ve kimlik paylaşım sisteminden de gerekli kontrolleri gerçekleştirdiğini, meydana gelen olayda kusur ve sorumluluğunun bulunmadığını, ayrıca sahtecilik yapanların dava edilmemesinin de düşündürücü olduğunu belirterek, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece;Noterlik Kanunu"nun 162. maddesi uyarınca noterlerin, noterlik işlemleri nedeniyle yapılan işlemlerden kusursuz sorumluluk ilkeleri gereğince sorumlu oldukları, hatalı işlemlerde kullanılan kimlik belgelerinin ... kabiliyeti olduğunun noterlerce ispatlanması gerektiği, davalının sözkonusu nüfus cüzdanlarının ... kabiliyeti olduğunu ispatlayamadıkları, alınan bilirkişi raporunda nüfus cüzdanlarının ... kabiliyeti olup olmadığı konusunda görüş bildirilemediği, bu durumda oluşan zarardan kusursuz sorumluluk ilkesi gereğince sorumlu oldukları gerekçe gösterilerek, maddi ... istemi yönünden davanın kabulüne, manevi ... istemi yönünden ise davanın reddine karar verilmiş; hüküm davalı tarafça temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davalının sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2- Dava, sahte ehliyet kullanılarak tanzim edilen vekaletname uyarınca yapılan araç satışı nedeniyle uğranılan zararın, sahte belgeye dayalı olarak vekaletname düzenleyen davalı noterlerden tahsili istemine ilişkindir.
Noterlik Yasası"nın 162.maddesi gereğince noterler, yaptıkları işlemlerden doğan zararlardan dolayı kusursuz sorumludurlar. Tüm kusursuz sorumluluk hallerinde olduğu üzere, zarar gören davacı, davalı noterin kusurunu kanıtlamak zorunda değildir. Zarar gören davacı yalnızca zararla eylem arasındaki uygun illiyet bağını kanıtlamak zorundadır.
Noterlik Yasası"nın 72.maddesi gereğince noter, iş yaptıracak kişilerin kimlik ve adresleri ile gerçek isteklerini tamamen öğrenmekle yükümlüdür. Noterin sahte belgeler ile işlem yapması ve gerçek maliki iyi tespit edememesi, hatalı ve eksik bir işlemdir.
Bu bağlamda davalı noter tarafından sahte ehliyet belgesine dayanarak tanzim edilen vekaletname nedeniyle özen yükümlülüğünün aksatıldığını göstermekte olup, noterin eylemi ile meydana gelen zarar arasında illiyet bağının kesilmediği açıktır. Bu nedenle mahkemece, davalı noterlerin sorumluluğu cihetine gidilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Ancak, her ne kadar mahkemece davacının araba alım satımı ile uğraşsa dahi araç satılına esas teşkil eden vekaletnamenin sahte olduğunu bilmesinin mümkün olmaması gözetilerek oluşan maddi zararda bölüşük kusurunun bulunmadığı sonucuna varılmış ise de, araç alım-satım işi ile iştigal eden ve oto galericiliği yapan davacının, araç alım-satımı konusunda mesleki tecrübesi de dikkate alındığında, hiç tanımadığı kişilerden vekaletname ile araç alırken satıcı ve araç hakkında yeterli araştırma yapmaması ve tereddüt etmeden araçları satın alması davacının somut olayda kendisinden beklenen özeni göstermediğini ortaya koymaktadır.
Zarar görenin kendi menfaatlerini korumak için makul bir insandan beklenen davranışta bulunmayarak zararın meydana gelmesinde veya artmasında etkili olmasına birlikte kusur denir.
Hâkim, ... ın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler. (BK m.43/1; TBK"nın 51/1)
Zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut ... yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hakim, ... ı indirebilir veya tamamen kaldırabilir. (BK m.44; TBK m.52)
Hal böyle olunca mahkemece; davacının araç alım-satım işiyle uğraştığı bu nedenle daha dikkatli ve özenli olması gerekirken olaydaki dikkatsizlik ve özensizliğinin bölüşük kusur oluşturması nedeniyle, toplam zarar miktarından uygun bir indirim yapıldıktan sonra kalan miktardan davalı noterlerin sorumlu tutulması gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davacının bölüşük kusuru olduğu göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalının sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlere hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA,ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.01.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.