Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/1432 Esas 2022/2804 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; ilk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce HMK’nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca düzeltilerek esas hakkında yeniden karar verilmesine dair yukarıda gün ve sayıları yazılı kararının Yargıtay'ca incelenmesi taraf vekillerince verilen dilekçelerle istenilmiş; davalı vekili de temyiz dilekçesinde duruşma isteminde bulunmuş olmakla, duruşma için belirlenen 22/02/2022 günü temyiz eden davalı vekilinin yüzüne karşı; usulüne göre çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen gelmediğinden temyiz eden davacı idare vekilinin yokluğunda duruşmaya başlanarak, gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki kağıtlar okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.

- K A R A R -
Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekillerince yapılan istinaf başvurusunun davalı yönünden kabulü ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmak suretiyle terkin, vekalet, bedel ve bedelin ödenmesine ilişkin olarak yeniden esas hakkında karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; kapama zeytin bahçesi niteliğindeki... Mahallesi, 805 parsel sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 11/1-f maddesi uyarınca gelir metodu esas alınarak değer biçilmesine ve tespit edilen bedelin davalılara ödenmesine ilişkin ilk derece mahkemesince verilen karara karşı yapılan istinaf başvurularının davalı yönünden kabulü ile ilk derece mahkemesi kararı kaldırılmak suretiyle, kamulaştırılan ve bedeline hükmedilen taşınmazın terkini, idare lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi ve kamulaştırmadan arta kalan alanda % 10 oranında değer düşüklüğü oluştuğunun kabul edilmesi doğru olduğu gibi, ilk bilirkişi kurulu raporu esas alınarak, objektif değer artış oranının % 230 olarak kabulü ile re’sen kamulaştırma bedelinin tespit edilmesinde yöntem olarak bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
1-Taşınmazın kuru tarım arazisi niteliği, konumu, yüzölçümü, Dairemiz genel uygulamaları, aynı yöreden gelen dairemiz denetiminden geçen dosyalar dikkate alındığında kapitalizasyon faiz oranının % 5 uygulanması gerekirken, bu oranın % 4 kabulü ile fazla bedel tespiti,
2-Hükme esas alınan bilirkişi raporunda münavebeye esas alınan ürünlerin dekara ortalama masrafları resmi verilere uygun ise de; aynı bölgeden Dairemize intikal eden ve denetimimizden geçen dosyalarda üretim masraflarının brüt gelirin 1/3'ü oranında alınmak suretiyle m² birim fiyatlarının belirlendiği gözönüne alındığında, dekara ortalama üretim masraflarının brüt gelirin 1/3'ü oranında alınması gerektiğinin düşünülmemesi,
3-Kabule göre de;
a) İlk derece mahkemesinin ikinci ve son kararında fark bedel olarak hüküm altına alınarak davalıya ödenmesine karar verilmiş olan 35.207,45-TL bedele 23.01.2017 tarihinden ikinci karar tarihi olan 31.05.2018 tarihine kadar yasal faiz işletilmesine ve davacı idare tarafından bloke edilen 3.585,37-TL faiz bedelinin ödenecek faiz bedelinden mahsubuna karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
Doğru olmadığı gibi;
b)Anayasa Mahkemesi'nin 27/11/2020 gün 31317 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 16/07/2020 tarih 2018/104 Esas - 2020/39 Karar sayılı kararı ile 7139 sayılı Kanunla Değişik Kamulaştırma Kanunu'nun 10/8. fıkrasının dördüncü cümlesinin; “idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit edilen bedelden az olması durumunda hâkim tarafından tespit edilen bedel, fazla olması durumunda idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit ettiği bedel, peşin ve nakit olarak hak sahibi adına, kalanı ise bedele ilişkin kararın kesinleşmesine kadar üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılmak ve kesinleşen karara göre hak sahibine verilmek üzere” bölümü ile yedinci cümlesinde yer alan “idarenin kıymet takdir komisyonunca tespit ettiği bedelden fazla olması halinde fazla olan tutarın bloke edildiğine” ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğu ve iptal edildiği nazara alınarak fark bedel yönünden bu husus gözetilmek suretiyle hüküm kurulması gerektiğinden,
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi hükmünün yukarıda açıklanan gerekçelerle taraf vekillerinin temyiz istemlerinin kabulü ile HMK'nın 371. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, temyiz eden davalı yararına yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 3.815,00-TL vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, 22/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.