Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/4550 Esas 2022/2844 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi

Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasında yapılan yargılama sonunda: Davanın davacı ... yönünden hak düşürücü süre nedeniyle reddine, davacı ... yönünden kabulüne ilişkin verilen ilk derece mahkemesinin kararına karşı, davalı idare vekilinin istinaf başvurusu üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi'nin istinaf isteminin esastan reddine dair kararı ile birlikte Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/61 Esas – 2018/415 Karar sayılı kararının Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşüldü:

- K A R A R -

Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın; davacı ... yönünden hak düşürücü süre nedeniyle reddine, davacı ... yönünden kabulüne dair verilen karara karşı davalı idare vekili tarafından yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi'nce esastan reddine karar verilmiş olup hüküm, davalı ... Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı vekilince temyiz edilmiştir.
Aşağıda açıklanan gerekçelerle İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi'nin istinaf başvurusunun esastan ret kararı kaldırıldıktan sonra, Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/61 Esas - 2018/415 Karar sayılı kararının incelenmesinde;
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, Halkalı Köyü, 212 parsel sayılı taşınmazın Mülga Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü'nce 04.05.1979 tarih ve 575/1138 sayılı İmar İskan Bakanlığı Olur'u ile kamulaştırılmasına karar verildiği, takdir edilen kamulaştırma bedelinin Emlak Kredi Bankası Halkalı Şubesine bloke edildiği; ancak dosya kapsamında ödemeye ilişkin bir belge bulunmadığı, davacı ... adına çıkartılan noter tebligatı
“PTT’nin daimi sekreteri ...’e” şerhiyle usulsüz olarak tebliğ edildiği gibi, akabinde yapılan ilanen tebligatın da yasal şartlar yerine getirilmeden yapılması nedeniyle geçersiz olduğu, dava konusu taşınmazdaki davacı payının Küçükçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1991/668Esas-1379Karar sayılı kararı ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 17. maddesi uyarınca Mülga Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü adına tescil edildiği, kararın temyiz edilmeksizin 07.04.1992 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
Davacı ... için takdir edilen kamulaştırma bedelinin Emlak Kredi Bankası Halkalı Şubesine bloke edildiği, davacı adına çıkartılan noter tebligatının “Aynı adreste eşi Asiye Acar’a” şerhiyle usulüne uygun olarak 04.12.1979 tarihinde tebliğ edildiği, dava konusu taşınmazdaki davacı payının Bakırköy 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1983/248Esas-1987/208Karar sayılı kararı ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 17. maddesi uyarınca Mülga Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü adına tescil edildiği anlaşıldığından, davacı ... yönünden davanın hak düşürücü süreden reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;
21/12/2019 tarihinde kabul edilerek 24/12/2019 gün 30988 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7201 sayılı Kanunu'nun 6. ve 7. maddesi ve 09/06/2021 tarihinde kabul edilerek 19/06/2021 gün 31516 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7327 sayılı Kanunun 20. ve 27. maddeleri ile 2942 sayılı Yasaya eklenen;
Ek madde 3 ile "Mülga 31/08/1956 tarihli ve 6830 sayılı İstimlâk Kanunu'nun 16'ncı ve 17'nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16'ncı ve 17'nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılacak her türlü davada değer; taşınmazın idare adına tescil edildiği tarih, değerleme tarihi olarak esas alınmak ve o tarihteki nitelikleri gözetilmek suretiyle tespit edilir. Tespit edilen bu bedel, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) tablosundaki aylık değişim oranları esas alınmak suretiyle dava tarihi itibarıyla güncellenir ve ortaya çıkan bedel hak sahibine ödenir. (Ek cümle:09/06/2021- 7327/20 md.) Bu hüküm, tebliği dâhil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanır.
Geçici 15. maddesi ile “ Mülga 6830 sayılı Kanunun 16'ncı ve 17'nci maddeleri ile bu Kanunun mülga 16'ncı ve 17'nci maddeleri uyarınca kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılmış ve devam eden davalar, Ek-3 üncü madde hükmü uygulanarak sonuçlandırılır.”
Geçici 17. maddesi ile “Bu maddeyi ihdas eden Kanunla bu Kanunun Ek-3'üncü maddesine eklenen cümle, bu cümleyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kanun yolu incelemesindekiler dâhil görülmekte olan davalarda da uygulanır” hükümleri getirilmiştir.
Bu durumda yukarıda açıklanan yasa hükmüne uygun rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden, bozmanın niteliğine göre sair yönler incelenmeksizin Küçükçekmece 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/61 Esas - 2018/415 Karar sayılı hükmünün HMK’nın 371. maddesi gereğince BOZULMASINA, HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca kararın bir örneğinin İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE, 23/02/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.