MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, Nisan 2008 tarihinde Sücüllü Belediyesine ait ... yaşlıların bakım ve temizliği ile ilgili işlerde işçi sıfatıyla sigortalı olarak çalışmaya başlayan müvekkilinin, yeniden düzenleme yapılması amacı ile belirtilen gerekçe ile iş akdinin 10/06/2009 tarihinde fesih edildiğini, ancak müvekkili yerine 17/06/2009 tarihinde Z.K. isminde birisinin işe başladığını, ve halende çalışmaya devam ettiğini, iş akdini bir başkasını işe almak amacıyla fesih ederek işine son verdiğini, Belediye Başkanı ile müvekkilinin farklı siyasi görüşlere sahip olmaları nedeni ile işine son verildiğini, müvekkilinin çalıştığı sürelerde işin mahiyeti icabı sürekli olarak 8 saatin üzerinde ve bu şekilde devamlı 24 saate kadar varan sürelerde çalıştığını, buna rağmen fazla çalışma mesai ücretlerinin ödenmediğin, yine işin sürekliliği nedeni ile hafta tatilinde çalıştığı halde hafta tatili fazla çalışma ücretlerinin ödenmediğini, davalı Belediyenin kötü niyetli olarak fesih yaptığını iddia ederek kıdem ve ihbar tazminatı ile kötüniyet tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti alacaklarının tahsilini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkeme, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanarak ...Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 12/02/2013 tarihli ve 2009/245 E. ve 2013/134 K. sayılı ilamı ile davacının davalı belediyeden 15/10/2005 ila 14/01/2007 tarihleri arasında hizmet akdi ile sigortalı işçi sıfatıyla çalıştığının tespitine karar verildiği, verilen kararın Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 28/04/2014tarihli karar ile onandığı, davalı işverence 10/09/2009 tarihli fesih yazısı ile ... Evinin hizmetlerinde yeniden düzenleme yapılacağından davacı işinin işine 14/06/2009 tarihinde son verildiği, 17/06/2009 tarihinde davalı Belediyeye Z.K."nın alındığı, 25/09/2009 tarihinde de davalı Belediyeye üç tane temizlik işçisi alındığı, davacının belediye seçimlerinden sonra davalı Belediyece 14/06/2009 tarihinde yukarıda belirtilen gerekçe ile sözleşmesi feshedilmiş ise de, fesih gerekçesinin çelişir şekilde davacı işten çıkarıldıktan sonra yaptığı iş için başka birinin alınması ve fesih nedeni olarak belirtilen hususun 4857 sayılı İş Kanununun 25/II-g maddelerinde belirtilen haklı nedenlerden olmadığı anlaşılmakla, feshin haksız olduğu, bu nedenle kıdem-ihbar tazminatı talebinin kabulü gerektiği, davacının davalı idareden hafta tatili ve fazla mesai alacığının olduğu, davalı idarece belediye seçimi sonrasında davacının sözleşmesinin haklı neden olmaksızın feshedilmesi ve fesih sonrası aynı işi yapmak üzere başka bir bayanın ve üç tane temizlik işçisinin Şekatevine çalışmak üzere alınması, Belediyelerin seçim sonrası siyasi saiklerle önceki dönemde işe alınan işçinin sözleşmesini feshetmesi durumunun kötüniyete karine olacağı, nitekim dosya kapsamından davalı Belediyece kötüniyetli olarak davacının sözleşmesinin feshedildiği anlaşılmakla, kötüniyet tazminatı talebinin kabulü gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Uyuşmazlık, taraflar arasındaki ilişkide kötüniyet tazminatının koşullarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
Belirsiz süreli iş sözleşmesinin taraflarca ihbar öneli tanınmak suretiyle ya da ihbar tazminatı ödenerek her zaman feshi mümkün ise de, bu hakkın da her hak gibi Medenî Kanunun 2 nci maddesi uyarınca dürüstlük ve objektif iyiniyet kurallarına uygun biçimde kullanılması gerekir. Aksi takdirde fesih hakkının kötüye kullanılmış olduğundan söz edilir.
Fesih hakkını kötüye kullanan işveren, 4857 sayılı İş Kanununun 17 nci maddesi uyarınca, bildirim sürelerine ait ücretin üç katı tutarında tazminat ödemek zorundadır. Bahsi geçen tazminata uygulamada kötüniyet tazminatı denilmektedir.
Kötüniyet tazminatına hak kazanma koşulları ve tazminat miktarının hesaplanması açısından, 4857 sayılı Yasada önemli değişiklikler öngörülmüştür. Yasanın 17 nci maddesinin altıncı fıkrasının açık hükmü gereğince, iş güvencesi kapsamında olan işçiler yönünden kötüniyet tazminatına hak kazanılması mümkün değildir.
1475 sayılı Yasada, “işçinin sendikaya üye olması, şikâyete başvurması” gibi sebepler ileri sürülerek iş sözleşmesinin sonlandırılması, kötüniyetin varlığı açısından örnekseme biçiminde sayıldığı halde, 4857 sayılı Yasada genel anlamda fesih hakkının kötüye kullanılmasından söz edilmiştir. Maddenin gerekçesinde de belirtildiği üzere, işçinin işvereni şikâyet etmesi, aleyhine dava açması veya tanıklık yapması nedenlerine bağlı fesihlerin kötüniyete dayandığı kabul edilmelidir.
Tazminat miktarının belirlenmesi de Yasa ile açıklığa kavuşturulmuş, “kötüniyet tazminatının” ihbar önellerine ait ücretin üç katı tutarında olacağı belirtilmiş ve ayrıca ihbar tazminatının da ödeneceği hüküm altına alınmıştır.
Yasanın 17 nci maddesinin son fıkrasındaki düzenleme kötüniyet tazminatını da kapsamakta olup, bu tazminatın hesabında da işçiye ücreti dışında sağlanmış para veya para ile ölçülebilir menfaatler dikkate alınmalıdır (Yargıtay 9.HD. 12.6.2008 gün 2007/21422 E, 2008/ 15336 K).
Somut uyuşmazlıkta; davacı işverenin fesih hakkının kötüye kullandığını iddia ederek kötüniyet tazminatı talep etmiş, Mahkemece de işverenin fesih yetkisini siyasi saiklerle kullandığı gerekçesiyle kıdem ve ihbar tazminatının yanında kötüniyet tazminatının da kabulüne karar verilmiştir.

Dosya içeriğine göre; ispat yükü üzerinde olan işveren feshin haklı nedene dayandığını ispatlayamadığından kıdem ve ihbar tazminatının kabulü yerinde ise de fesih yetkisinin kötüye kullanıldığı yeterli delil ile ispatlanamamıştır. Davalı işyeri çalışanı olmayan davacı tanığı fesih nedenini bilmediğini beyan ederken davalı Belediyede fesih tarihinden önce başkan vekili olan diğer tanığı da “Bu işten çıkarmanın siyasi olduğunu düşünmekteyim. Ancak görgüye dayalı bir bilgim yoktur.” şeklinde soyut bir beyanda bulunmuştur. Açıklanan nedenlerle Mahkemece siyasi saike dayalı fesih iddiası ispatlanamadığından kötüniyet tazminatının reddi gerekirken yazılı gerekçeyle kabulü hatalıdır.
3-Davacı işçinin fazla çalışma süresinin açıklığa kavuşturulması gereklidir.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda tanık beyanlarına göre davacının haftanın 6 günü 24 saat çalıştığı kabul edilerek sonuca gidilmiştir. Ayrıca davacı hafta tatili çalışmasını ayrı bir alacak kalemi olarak talep etmiş, yine burada da her hafta tatilinde çalıştığı kabul edilerek hesaplanan alacak hüküm altına alınmıştır. Dosya kapsamından davacının her gün 24 saat çalışması olağan görünmemekte, kabul edilen fazla çalışma süresinin yerinde olmadığı izlenimi edinilmekle birlikte bu hususun açıklığa kavuşturulması gereklidir.
Davacının Belediyenin ... Evinin hizmetinde çalışmış olması ve tanıkların beyanları dikkate alındığı fazla çalışmasının olduğu anlaşılmakla birlikte tanık beyanları bu sürenin net olarak belirlenmesi için yeterli değildir. Dava dilekçesinde de işin mahiyeti icabı sürekli olarak 8 saatin üzerinde ve bu devamlı 24 saate varan sürelerle çalıştığı iddia edilmekle çalışma şekli somutlaştırılmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş, evleviyetle davacı isticvap edilerek dava dilekçesindeki fazla çalışmaya ilişkin iddiasının açıklığa kavuşturulması, daha sonra da uyuşmazlık konusu dönemde davacının çalıştığı ... evinin kapasitesi, davacıyla birlikte aynı pozisyonda kaç kişinin çalıştığı ve buradaki çalışma sistemi taraflardan sorularak fazla çalışma süresinin belirlenmesinden ibarettir. Eksik incelemeyle sonuca gidilmesi bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 19.12.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.