Danıştay 10. Daire 2018/4257 Esas 2022/2201 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2018/4257
Karar No : 2022/2201

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 4706 sayılı Kanun uyarınca … Belediye Başkanlığı adına tescil edilen İstanbul ili, Şişli ilçesi, … Mahallesinde bulunan, … pafta, … ada, … parsel sayılı, 147,00 m² yüzölçümlü taşınmazın, aynı Kanun uyarınca satış vaadi sözleşmesi bulunan mirasçılara 458.640,00 TL bedelle satılmasına dair Şişli Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile davacının sözü edilen taşınmazın tapusunun verilmesi sırasında tüm mirasçılar adına işlem yapılması yolundaki başvurusunun reddine dair … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın 4706 sayılı Kanun'un 5. maddesi kapsamında bulunduğu, hak sahibi ya da kanuni veya akdî haleflerine satışının olanaklı olduğu, … ve …'ın da ... Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı satış vaadi sözleşmesine göre hak sahibi …'ın kanuni ve akdi halefi niteliğinde bulundukları anlaşıldığından, 4706 sayılı Kanun uyarınca adı geçenlere satışının yapılmasına dair encümen kararında yasal isabetsizlik bulunmadığı, öte yandan 4706 sayılı Kanun'un 5. maddesinde, taşınmazların, yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine satılabilecekleri belirtildiğinden ve idarece taşınmazın kanuni ve akdi halef olan kişilere satışı için işlem tesis edildiğinden, yapı sahibinin mirasçısı olan davacı tarafından sözü edilen taşınmazın tapusunun verilmesi sırasında tüm mirasçılar adına işlem yapılması yolundaki başvurusunun reddine dair işlemde de hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesince; davanın istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, kanuni mülkiyet ve mirasçılık hakkı karşısında sonradan oluşmuş ihtilaflı bir akdin şahsi hakkın önüne geçemeyeceği, davalı belediyenin tapunun kimin adına düzenleneceğine ilişkin takdir yetkisinin bulunmadığı, taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin geçersiz olduğu, mülkiyet hakkının ihlal edildiği, …'ın da mirasçı olduğu, tek başına taşınmazın tamamının satışını yapamayacağı, dava konusu işlemlerin haksız ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden;
1- Davacının babası … tarafından İstanbul ili, Şişli ilçesi, … Mahallesinde bulunan, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerine 4 katlı bir yapı yapıldığı,
2- 2981 sayılı Kanun'un 10. maddesinin (c) fıkrası uyarınca yapılan ıslah imar planı uygulamaları sonucunda anılan taşınmazın Maliye Hazinesi adına tapuya tescil edildiği,
3- Davacının annesi … tarafından, taşınmaz üzerindeki binanın tamamının ... ve …'a satışı hususunda ... Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı satış vaadi sözleşmesinin düzenlendiği,
4 - Dava konusu taşınmazın, 4706 sayılı Kanun uyarınca hak sahipleri adına gerekli yasal işlemlerin yapılması için 22/12/2016 tarihinde Şişli Belediye Başkanlığı adına tapuya tescil edildiği,
5- Şişli Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile taşınmazın 4/8 hissesinin …'a, (…'ın ölümü sebebiyle ... Noterliği'nin … tarih ve … yevmiye numaralı hisse kabul taahhütnamesi uyarınca) 1/8 hissesinin …'a, 3/8 hissesinin de …'a toplam 458.640,00 TL bedelle satışının yapılmasına karar verildiği,
6- …'ın mirasçısı olan davacının, sözü edilen taşınmazın tapusunun verilmesi sırasında tüm mirasçılar adına işlem yapılması yolundaki başvusunun … tarih ve … sayılı işlemle reddedildiği,
Bunun üzerine görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinin 1. fıkrasında, bu Kanun'da hüküm bulunmayan hususlarda; hakimin davaya bakmaktan memnuiyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya katılması, davanın ihbarı, tarafların vekilleri, feragat ve kabul, teminat, mukabil dava, bilirkişi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli yardım hallerinde ve duruşma sırasında tarafların mahkemenin sukünunu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemler, elektronik işlemler ile ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla duruşma icrasında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı; ancak, davanın ihbarının Danıştay, mahkeme veya hâkim tarafından resen yapılacağı kurala bağlanmıştır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 27. maddesinin 1. fıkrasında, davanın taraflarının, müdahillerin ve yargılamanın diğer ilgililerinin, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olduğu; 61. maddesinin 1. fıkrasında, taraflardan birinin, davayı kaybettiği takdirde, üçüncü kişiye veya üçüncü kişinin kendisine rücu edeceğini düşünüyorsa, tahkikat sonuçlanıncaya kadar davayı üçüncü kişiye ihbar edebileceği; 66. maddesinde ise, üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukuki yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer'î müdahil olarak davada yer alabileceği hükümleri yer almaktadır.
4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 5. maddesinin 6. fıkrasının dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihlerde yürürlükte bulunan halinde, "Belediye ve mücavir alan sınırları içinde olup, Bakanlıkça tespit edilen Hazineye ait taşınmazlardan, 19/7/2003 tarihinden önce üzerinde yapılanma olanlar; Hazine adına tescil tarihine bakılmaksızın öncelikle yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine satılmak ya da genel hükümlere göre değerlendirilmek üzere ilgili belediyelere bedelsiz olarak devredilir. Bu şekilde devredilen taşınmazlar, haczedilemez ve üzerinde üçüncü kişiler lehine herhangi bir sınırlı ayni hak tesis edilemez. Bu taşınmazlar belediyelerce öncelikle talepleri üzerine yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine, rayiç bedel üzerinden doğrudan satılır. Bu suretle yapılacak satışlarda satış bedeli, en az yüzde onu peşin ödenmek üzere beş yıla kadar taksitlendirilebilir. Taksit tutarlarına kanuni faiz oranının yarısı uygulanır. Taksitle satışa esas bedel ile taksit süresi ve sayısını belirlemeye belediyeler yetkilidir." kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
4706 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen hükmü uyarınca, Hazine taşınmazının satışında, yapı sahibinin kim olduğu hususunun, tereddüte yer vermeyecek şekilde ve açıkça ortaya konulması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, Hazine taşınmazı üzerinde bulunan yapının, davacının babası ve murisi olan ... tarafından yapıldığı, ...'ın 1990 yılında vefatı üzerine mirasın mirasçılara ne şekilde intikal ettiği konusunda ise derece mahkemeleri tarafından bir inceleme ve araştırma yapılmadığı görülmektedir.
Davacının annesi …'ın, dava konusu taşınmazın yalnızca muris …'tan kendisine kalan miras payı kadarı üzerinde tasarruf yetkisi olabileceği, Beyoğlu 26. Noterliğinin ... tarih ve ... yevmiye numaralı satış vaadi sözleşmesi ile … ve …'a satmayı vaad ettiği taşınmazın da ancak ...'ın üzerinde tasarruf yetkisi olan kısımla sınırlı olabileceği açıktır.
Ayrıca, dava konusu encümen kararında, …'ın vefatı nedeniyle mirasçısı sıfatıyla satış vaadi sözleşmesine konu 4/8 hissesinin 1/8'inin …'a, 3/8'inin ise …'a satışınını uygun görüldüğü, bununla birlikte davacı tarafından kendisinin de babası olması sebebiyle ...'ın mirasçısı olduğunun ileri sürüldüğü anlaşılmaktadır.
Bu nedenle, dava konusu işlem tarihinde yapı sahibinin kim olduğunun belirlenebilmesi için öncelikle, Resul Serttaş'ın terekesinin vefat tarihi itibarıyla hangi mirasçılara ve ne şekilde intikal ettiğinin ortaya konulması gerekmektedir.
Öte yandan, davacı tarafından, …. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numaralı satış vaadi sözleşmesinin muris muvazaası nedeniyle geçersiz olduğu ileri sürülmekteyse de; UYAP üzerinden yapılan incelemeden, davacı tarafından muris muvazaası nedeniyle açılan tapu iptal ve tescil davasında, … Asliye Hukuk Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile muvazaa iddiasının sübut bulmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği görüldüğünden, davacının bu yöndeki iddiasına itibar etme olanağı bulunmamaktadır.
Son olarak, bakılan davada, dava konusu taşınmazın, satış vaadi sözleşmesi bulunan mirasçılara satışına ve tapu verilmesine dair Şişli Belediye Encümeni işleminin incelenmesi suretiyle yapılacak yargılama sonucunda verilecek karardan, taşınmazın kendilerine satılmasına karar verilen …, … ve …'ın menfaatleri etkileneceğinden, yukarıda belirtilen Kanun hükümlerinde öngörülen davanın ihbarı için geçerli koşulların oluştuğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla; Bölge İdare Mahkemesince, dava ilgililere resen ihbar edilerek ve muris …'ın mirasının mirasçılara ne şekilde intikal ettiği ortaya konularak, 4706 sayılı Kanun uyarınca yapı sahibinin kim veya kimler olduğunun tespit edilmesi suretiyle karar verilmesi gerekmekteyken, eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak davanın reddi yolunda verilen karara karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddedilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin KABULÜNE,
2. Davanın reddine ilişkin ... İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 19/04/2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.