Danıştay 9. Daire 2019/5734 Esas 2022/1482 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/5734
Karar No : 2022/1482


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı-…
KARŞI TARAF (DAVALI) : … İnş. San. ve Tic. A. Ş. - … Yapı ve Madencilik A. Ş. - … İnş. San. ve Tic. A. Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının aleyhe olan kısmının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından ihale edilen ve davacıların uhdesinde kalan … ihale kayıt numaralı, "Muş Merkez Kale Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi 715 Adet Konut, 1 Adet Cami, 115 Adet Ticari Birim ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı İşi"ne ilişkin olarak alınan ihale kararı ve imzalanan sözleşme nedeniyle ödenen toplam 1.113.917,92 TL damga vergisinin iadesi talebiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile söz konusu tutarın tahsil tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla; davacıların söz konusu işin döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olduğu iddiasına ilişkin olarak; davada ileri sürülen hatanın, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerinin aradığı anlamda yorum tekniklerine başvurulmadan belirlenebilecek açıklıktaki vergi hatası olmadığı gibi hukuki yorum gerektiren bir uyuşmazlık niteliğinde olduğu ve ancak vergilendirme işlemine karşı süresinde açılacak idari davada irdelenebilecek iddialar niteliğinde olduğu tartışmasız olup, Vergi Usul Kanunu'nun 122 ve 124. maddelerinde vergi hataları için öngörülen idari başvuru yolu izlenerek tesis ettirilen işleme karşı açılan idari davada incelenmesine olanak bulunmadığı davacıların; ihalenin döviz kazandırıcı faaliyet olarak değerlendirilmesi gerektiği ve 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na 5035 sayılı Kanun'un 28. maddesi ile eklenen ek 2. maddenin 1. fıkrası gereğince damga vergisinden müstesna olması gerektiği yönündeki iddiası yerinde görülmediği, davacıların ihale konusu işin yapılacağı bölgenin 04.10.2012 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile gecekondu önleme bölgesi olarak ilan edildiği ve 775 sayılı Gecekondu Kanunu'nun 33. maddesi uyarınca ihale karar damga vergisi ve sözleşme damga vergisinden muaf olduğuna ilişkin iddiası yönünden; her ne kadar davacı şirketler tarafından, 08/09/2014 tarih ve ... kayıt numaralı ihale konusu işin yapılacağı bölgenin 04/10/2012 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı ile gecekondu önleme bölgesi ve kentsel dönüşüm bölgesi olarak ilan edildiği ve 775 sayılı Gecekondu Kanunu'nun 33. maddesi uyarınca her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olması gerektiği ileri sürülmekte ise de; 18/04/2018 tarihli ara kararı ile T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'ndan (TOKİ) … tarih ve … kayıt numaralı ihalenin 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında ihale edilip edilmediğinin sorulduğu, Mahkemenin kayıtlarına 18/05/2018 tarihinde giren … tarih ve … sayılı cevabi yazı ile eki bilgi ve belgelerden; söz konusu ihaleye konu işin yapılacağı bölgenin 775 sayılı Gecekondu Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği uyarınca 775 sayılı Kanun kapsamında gecekondu önleme bölgesi olarak ilan edilen bir alana ait olmadığı, ihalenin 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında yapılmadığı, ayrıca 04/10/2012 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı'nın incelenmesinden de; ihale konusu Muş İli, Merkez İlçesi, Kale Mahallesi'nde bulunan alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edildiği, gecekondu önleme bölgesi olarak ilan edilmediği anlaşıldığı, bu durumda, davacılar tarafından üstlenilen söz konusu yapım işinin, 775 sayılı Kanun kapsamında gecekondu önleme bölgesi olarak ilan edilen bir alana ait olmadığı ve 775 sayılı Gecekondu Kanunu kapsamında ihale edilmediği açık olup, bu Kanun'un 33. maddesinde öngörülen muafiyetten davacı iş ortaklığının yararlanmasına olanak bulunmadığından, davacıların 775 sayılı Gecekondu Kanunu'nun 33. maddesi uyarınca ihale karar damga vergisi ve sözleşme damga vergisinden muaf olması gerektiği yönündeki iddiası da yerinde görülmediği, davacıların … tarih ve … kayıt numaralı ihale konusu işin 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamında yapıldığı ve 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesi gereğince yalnızca dörtte biri oranında ihale karar damga vergisi ve sözleşme damga vergisi alınması gerektiğine ilişkin iddiası yönünden; T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'na yapılan 18/04/2018 tarihli ara kararına verilen ve Mahkeme kayıtlarına 18/05/2018 tarihinde giren … tarih ve … sayılı cevabi yazı ile eki bilgi ve belgelerde; … tarih ve … kayıt numaralı ihale konusu işin 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamında yapıldığı belirtilmiş olup, ayrıca 04/10/2012 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı'nın incelenmesinden; ihale konusu Muş İli, Merkez İlçesi, Kale Mahallesi'nde bulunan alanın kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edildiğinin anlaşıldığı, bu durumda davacılara hale edilen 'Muş Merkez Kale Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi 715 Adet Konut, 1 Adet Cami, 115 Adet Ticari Birim ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı İşi'' 5393 sayılı Belediye Kanununun 73. maddesi kapsamında kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan edilip bu kanun kapsamında yürütülen bir proje olduğu tartışmasız olmakla birlikte; 5393 sayılı Belediye Kanununun 73. maddesi kapsamında kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilip yürütülen projelere göre yıkılarak yeniden yapılacak yapılara ilişkin olarak düzenlenen kısmi istisna hükümlerinden ancak belediyeler yararlanacağından, davacıların; 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesi gereğince yalnızca dörtte biri oranında damga vergi alınması gerektiği yönündeki bu iddiası da yerinde görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Dosyanın incelenmesinden; davacı iş ortaklığına ihale edilen 'Muş Merkez Kale Mahallesi Kentsel Dönüşüm Projesi 715 Adet Konut, 1 Adet Cami, 115 Adet Ticari Birim ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı İşi''nin 5393 sayılı Belediye Kanununun 73. maddesi kapsamında kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ilan edilip bu kanun kapsamında yürütülen bir proje olduğu ve 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73. maddesi kapsamında kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilip yürütülen projelere göre yıkılarak yeniden yapılacak yapılara ilişkin istisna hükmünden davacıların yararlanması gerektiği, 5393 sayılı Kanunun 73.maddesindeki istisnadan sadece belediyelerin yararlanacağına ilişkin Mahkeme kararının hukuka uygun olmadığı sonucuna varıldığı, bu durumda, davacıların 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73.maddesindeki vergilerin dörtte bir oranında alınacağına ilişkin istisna hükmünden yararlanması ve bu kapsamda yaptığı düzeltme şikayet başvurusunun vergi hatası kapsamında kabul edilmesi gerekirken istemin reddine ilişkin işlemde ve davanın bu kısmını reddeden Mahkeme kararında hukuka uyarlık görülmediği, öte yandan hukuka aykırı işlem nedeniyle tahsil edilen vergilerin 213 sayılı Kanunun 112.maddesi uyarınca tahsil tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacılara ödeneceği gerekçesiyle, davacıların istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, kısmen reddine; vergi mahkemesi kararının dava konusu edilen düzeltme-şikayet başvurusunun reddine dair işlemin damga vergilerinin 3/4'üne isabet eden kısmına ilişkin hüküm fıkrasının kaldırılmasına ve bu kısmın iptaline, bu tutarın tahsil tarihinden itibaren işletilecek tecil faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, kalan kısmı yönünden istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Dava konusu edilen olayda vergi hatasının bulunmadığı, hukuki yorum gerektiren konu hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun düzeltme hükümlerinin uygulanamayacağı, davacıların iddialarının tamamının hukuki boyutta olması nedeniyle, verinin tahakkuk safhasına karşı açılacak davalarda ileri sürülebileceği, damga vergilerinin 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 73/6. maddesi kapsamında olmadığı, ihale konusu işin 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamında olduğu kabul edilse dahi, istisnanın sadece münferit yapılara ilişkin olduğu dikkate alındığında, dava konusu kağıtların bu kapsamda değerlendirilemeyeceği, yargıya intikal eden vergilendirme işlemlerinde idarece faiz ödenebilmesinin ancak mahkeme kararının idareye tebliğinden itibaren infazın gecikmesi durumunda söz konusu olabileceği iddialarıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin reddine,
2.… Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyize konu kısmının ONANMASINA,
3.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 19/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.