16. Hukuk Dairesi 2016/15278 E. , 2019/6176 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tescil istemiyle dava açmıştır. Yargılama sırasında yapılan toplulaştırma işlemleri sonucunda çekişmeli taşınmaz 126 parsel numarası ve 165.223,20 metrekare yüzölçümü ile Hazine adına tescil edilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazın fen bilirkişisi tarafından hazırlanan 23.03.2015 tarihli rapor ve eki haritada (C) harfi ile gösterilen 98.349,37 metrekare yüzölçümüne sahip bölümünün tarla vasfıyla davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın emek ve masraf sarf edilerek tarım arazisi haline getirildiği ve dava konusu taşınmaz üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulmuştur. Ne var ki, bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi belirlemenin en iyi yöntemi hava fotoğrafları olduğu halde bilirkişi tarafından tek hava fotoğrafı üzerinde inceleme yapılmış, çekişmeli taşınmazın niteliğinin belirlenmesi için dosya arasına getirtilen hava fotoğrafları üzerinde stereoskop marifetiyle inceleme yapılmayıp, bilirkişi tarafından hava fotoğrafında taşınmazın yeri işaretlenmekle yetinilmiş; buna göre, hava fotoğraflarından yöntemince yararlanılmamış; öte yandan, bilimsel verilere dayalı olmayan ve çekişmeli taşınmazın niteliğini belirtmekten uzak, soyut nitelikte ziraat bilirkişi kurulu raporuna itibar edilerek hüküm kurulmuş olması nedeniyle yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Eksik incelemeye dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca, öncelikle, çekişmeli taşınmaz bölümüne ait temin edilebilen ortofoto ve uydu fotoğrafları, dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıllık süreye ilişkin stereoskopik çift hava fotoğrafları, dava konusu taşınmaza komşu taşınmazların kadastro
tutanak ve dayanakları ilgili yerlerden getirtilip dosya arasına konulmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, ziraat fakültelerinden temin edilecek önceki keşfe refakat etmemiş 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisi hazır olduğu halde mahallinde yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan; dava konusu taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl kullanılmaya başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; komşu taşınmazların dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmazın yönünü ne okuduğu belirlenmeli; bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli; dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan taşınmazın toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmaz üzerindeki bitki örtüsü komşu parsellerle karşılaştırmalı olarak değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir, önceki ziraatçi bilirkişi raporu ve ekindeki fotoğrafları da irdeleyecek şekilde ayrıntılı rapor alınmalı; ayrıca jeodezi ve fotogrametri mühendisinden, belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak, çekişme konusu taşınmaz hava fotoğraflarında gösterilmeli, taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığının, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyasına ne zaman başlanıldığının ve hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesine çalışılmalı; fen bilirkişisine keşfi ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli; böylelikle zilyetlikle kazanma şartlarının davacı lehine oluşup oluşmadığına ilişkin olarak tüm deliller değerlendirilip, sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.